ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ: BAKIMI VE KULLANIMLARI

Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak araç ve gereçler genellikle elektrik enerjisi ile çalışır şekilde tasarlanmaktadır, çünkü ev için günümüzde en geçerli enerji kaynağı elektrik enerjisidir. Elektrik enerjisinin geçerli olmasının temel nedenlerini kısaca şu şekilde sıralamak mümkündür. Öncelikle temiz bir enerji kaynağıdır; kullanımı kolaydır; artık, atık bırakmaz ve her evde her zaman kolaylıkla kullanıma hazır halde tutmak mümkündür. Bütün bunlara ek olarak her şeye rağmen diğerleri arasında ucuz bir enerji kaynağıdır da denilebilir.

Soğutkanlarda aşağıdaki özelliklerin bulunması istenir:

• Çevre ile uyumlu olmalıdır.
• Yanıcı, patlayıcı, zehirli olmamalıdır.
• Sistemin hiçbir yerinde kimyasal bir tepkimeye girerek değişikliğe uğramamalıdır.
• Kolay bulunabilir ve düşük maliyetli olmalıdır.

Mutfak robotları, besinleri parçalamanın yanında kesme, doğrama, sıkma işlemlerini de yapan kullanışlı aletlerdir. Mutfak robotları mikser, doğrayıcı, narenciye sıkacağı gibi mutfak aletlerinin yapacağı işi tek başına yapabilme yeteneğindedir. Bu işleri yapabilmek için mutfak robotuna o işi yapmaya uygun parçanın takılarak hazırlanması gerekir.

Ocak çeşitleri şunlardır:

• Bağımsız Serbest Cihaz: Normal olarak bitişik duvar veya mobilyalara doğrudan teması olmayan bir cihazdır.
• İki Mobilya Ünitesi Arasında Olan Cihaz: Etrafındaki panelleri bitişik mobilya ünitelerine doğrudan temas eden bir cihazdır. Yerleştirildiğinde, cihaz sadece bir mobilya ünitesi ile temasta olabilir.
• Bir Mobilya Ünitesi İçine Konan Gömme Cihaz: Mutfak dolabına veya duvarda özel olarak açılmış bir yere veya benzer durumdaki yerlere yerleştirmek için tasarlanmış bir cihazdır.
• Ocaklı Fırın: Bir bek tablası, termostatlı veya termostatsız bir veya birden fazla fırın, muhtemelen ızgarası olan; bir pişirme cihazıdır.
• Set Üstü Ocaklı Fırın: Bir sehpa üzerinde veya tezgâh üzerinde durması amaçlanan bir pişirme cihazdır. Bir bek tablası; bir fırın; muhtemelen bir ızgara‘dan meydana gelir. Pişmesi ya da erimesi gereken şeyleri pişirmek ya da eritmek için kullanılan, her yandan aynı derece ısı alacak şekilde düzenlenmiş ocaklara fırın denir. Fırınlar, ısıyı içinde tutacak şekilde kapalı yapılır.

Bazı fırınlarda ocak kısmı, adına “wok ocak” denen özel bir şekilde tasarlanmaktadır. Wok ocak, gözü denen bu tasarımda bir yerine çift ateş halkası bulunmaktadır. Böylece ısı tencere ve tavanın tüm tabanına eşit dağıtılabilmektedir. Hem iç kısımda hem de dış kısımda ateşleme sağlayan iki halka mevcuttur. Bu ocak gözü sayesinde yiyecekler eşit derecede pişer ve kızarır. Yoğun ateşte ve kısa sürede pişirme sağlar.

Bir motora bağlı fan yardımı ile sıcak havanın fırın tepsilerinin arasında dolaştırılarak fırın içinde homojen bir ısı dağılımı sağlanmasına turbo denmektedir. Böylece düşük gaz veya elektrik sarfiyatı ile kısa zamanda alt, orta ve üst tepsilerde aynı pişme sıcaklığına ulaşmak mümkün olmaktadır. Turbo fırında, ısıtıcı eleman, iç hacim içerisinde arka duvar üzerine yerleştirilir. Bu yüzey üzerinde bulunan emiş delikleri yardımı ile hava çekilir ve arka duvar üzerinde emiş delikleri yanında bulunan hava deliklerinden üflenir. Isınan hava tepsilerin alt ve üst yüzeylerinden geçerek pişirmeyi sağlar.

Çay ve kahve makineleri, birkaç litreden 40 litreye kadar su alabilecek kapasitelerde üretilmektedirler. Yapıları, bütün elektrikli su ısıtıcılarında olduğu gibi rezistans, termostat, açma kapama anahtarı ve sinyal lambasından ibarettir.

Mikrodalgalar, elektromanyetik spektrumun radyo dalgaları ile kızıl ötesi ışınlar arasındaki bölümde kalırlar. Frekansları 1 GHz ila 1000 GHz arasında, dalga boyları 0.1–100 cm. olan elektromanyetik dalgalardır. Dalgaların frekansları ile dalga boyu arasında yüksek frekanslı dalgaların kısa dalga boyu, alçak frekanslı dalgaların ise uzun dalga boyu yayması ilişkisi ya da tam tersi durum vardır. Normal fırınların kapağında bulunan küçük delikler, ışık dalgalarının geçmesine izin verirler ve bu nedenle fırının içi görülür; çünkü ışığın dalga frekansı oldukça yüksek, dalga boyu da çok küçüktür, mikrodalga fırınların yemeği ısıtmak için kullandığı elektromanyetik dalgaların ise frekansı düşük ve dalga boyları daha uzundur. Bu yüksek dalga boyuna sahip dalgalar kapaktaki deliklerden geçemez ve tekrar içeri yansırlar.

Dilimlenmiş ekmek, kızartıcının ortasına konularak hareketli kol yardımı ile aşağıya alınır. Kol aynı zamanda elektronik kontrol devresini potansiyometre üzerinden enerjilendirir. Potansiyometre kademesine göre ekmek dilimleri istenilen gevreklikte kızartılır. Kızartma işlemi istenilen seviyeye gelince sistem kola kumanda ederek ekmeklerin yukarı fırlatır. Seçilen ısı derecesinden önce işlem durdurulmak istendiğinde iptal düğmesine basılır. Bazı ekmek kızartıcılarında potansiyometre yerine 30- 90 saniye arası otomatik süre ayarlayan düzenek bulunur. Bazılarında termik, bazılarında PTC yani pozitif ısı katsayılı termistör gibi ısı kontrol elemanları da kullanılabilir. Ortalama güçleri 600W-1400 Watt arasındadır.

Kızartma, gevretme ve pişirme işlemlerinde kullanılan elektrikli bir aygıttır. Genellikle açılıp kapatılabilen alt ve üst pişirme plakaları, birbirine seri veya paralel bağlı rezistans grupları, açma kapama anahtarı, ısıyı kontrol eden termostat ve seri bir lambadan oluşur. Ortalama güçleri 700W-2200W arasındadır. Paslanmaz çelik gövdesi, çıkarılabilir plakaları vardır. Isı ayarlıdır ve güvenlik için kilitleme özelliğine sahiptir.

Fritöz; yağ içerisinde patates, havuç, balık, tavuk ve kırmızı et gibi yiyeceklerin kızartılması için kullanılan cihazdır. Yapısında fritöz kızartma kazanı, kazanın içine konulan sepet, açma kapama anahtarı, kazan altına yerleştirilmiş rezistans, sinyal lambası, ısıyı kontrol eden termostat, ısı kesici sigorta, kızartmayı durdurma düğmesi ve derin ve geniş kızartma bölümleri gibi parçaları vardır.

Otomatik çamaşır makinelerinin işlem basamakları aşağıda maddelenmiştir:

• Çamaşırları makinenin tamburuna içine kişi kendisi koyar.
• Makine suyu otomatik olarak alır.
• Çamaşıra uygun yani çamaşırın cinsine, dokusuna ve kirlilik miktarına göre programı kişi seçer.
• Deterjan çekmecesine deterjan ve yumuşatıcıyı kişi koyar.
• Kişi başlatma düğmesine bastıktan sonra yıkama ile ilgili başka bir işlem yapmaz.

Ozon dezenfeksiyonlu mini otomatik çamaşır makinelerinde çamaşır hızlı ve ekonomik bir şekilde yıkanır. Ayrıca, virüs ve bakterilere karşı dezenfekte edilir. Dezenfektan olarak klordan daha güçlü bir dezenfektan olan ozon kullanılır. Bu makineler cildi hassas olan bebekler için, öğrenciler, bekârlar, hekimler, kuaförler ve çamaşırda hijyene önem verenler için idealdir. Tam otomatik programda, az miktarda deterjan, 0,06 KW elektrik sarfiyatı ve 32 litre su harcaması ile ekonomiktir. 1 kg kuru çamaşırı 35 dakikada yıkayabilir. Hacmi gerek zeminde, gerekse de tezgâh üstünde kullanabilecek kadar küçüktür. Tesisatçı çağırmaya gerek kalmadan kişi tek başına makineyi monte edebilir.

Kurutma makinelerinin çeşitleri şunlardır:

• Kurutuculu çamaşır makineleri
• Kurutma makineleri
• Havalı/ bacalı Kurutma makineleri
• Kondanserli (yoğunlaştırıcılı) / bacasız kurutma makineleri
• Isı pompalı kurutma makineleri

Islak kuru elektrik süpürgeleri, hem kuru emme, hem de sıvı emme özelliğine sahip süpürgelerdir. Bu nedenle "2IN1 Süpürge" olarak tanımlanırlar. Bazı modellerinde kuru emme işleminde kâğıt filtre kullanılır. Sıvı emme işleminden önce kâğıt filtre çıkartılır. Bazı modellerde ise kâğıt filtre kullanılmaz, toz suya çekilir. Bu süpürgeler sağlık yönünden en iyi olanlarıdır.

Bulaşık makinelerinde kullanılan su önemlidir. Suyun sertliği beslendiği kaynaklara göre değişir. Sunun sertliği içinde çözünmüş halde bulunan kalsiyum ve magnezyum tuzlarından ileri gelir. Kalsiyum daha fazla sertlik nedenidir. 100 litre suda 1 gram magnezyum ve kalsiyum var ise suyun sertlik derecesi 1º’dir. 0º-7º sertlikteki su yumuşak su, 7º-14º sertlikteki su hafif su, 14º-21º sertlikteki su sert su, 21º’den sonra sertlikteki su çok sert su olarak tanımlanır.

Ani su ısıtıcıları, suyu cihazın içinden geçerken ısıtan cihazlardır. Bir soğuk su girişi ve bir de sıcak su çıkışı vardır. Ani su ısıtıcısını ilk defa kullanmak için önce soğuk su girişindeki musluk açılır. İçteki su tankının dolması beklenir. Sıcak su çıkışından su akmaya başlar. Bu sırada akan su soğuktur. Düğmeyi 1-2-3 konumlarından birine getirerek uygun rezistansın çalışması sağlanır. Kısa bir süre sonra sıcak su çıkışından ısınmış su akmaya başlar.

Rezistans, bazı model kettle’larda su kabının iç kısmında, bazılarında ise su kabının altında gizli olarak bulunur. Yine bazı kettle’lar çift rezistanslıdır. Rezistansın biri 750 –1000 W gibi yüksek güçlüdür. Bu suyu çabuk kaynatmak içindir. Diğer rezistans ise 75–100 W gibi düşük güçlüdür. Kettle içindeki su kaynadığında buharın etkisi ile termostata bir basınç uygular ve gücü yüksek olan ısıtıcıyı devreden çıkarır. Kettle düşük güçlü ısıtıcı ile çalışmaya devam eder. Böylece su sıcaklığı korun maya devam eder. Eğer cihaz tamamen kapatılmak istenirse 0-1 anahtarı 0 konumuna alınır.

Gelişen ütü teknolojisinin yeni ürünlerinden biri de programlanabilir buharlı ütülerdir. Bu ütüler en hassas kumaştan en kalın kumaşa kadar seçilen kumaşın türüne göre en doğru sıcaklık ve buhar kombinasyonunun otomatik olarak elde edilmesini ve bu sayede kusursuz ütüleme yapılabilmesini sağlayan, önceden ayarlanmış çok farklı ütüleme programı bulunan ütülerdir.

Teknolojide yapılan her bir gelişme insan sağlığı ve rahatlığı içindir. Epilasyon cihazları da kişisel temizlikte daha az acı ve daha güzel temizliği amaçlıdır. Epilasyon cihazlarında motor dairesel hareketi, dişliler yardımı ile üzerine cımbız bulunan kafaya taşır. Cımbızlar dönerken vücuttaki kılları kökünden çeker. Epilasyon cihazları küçük yapıları ile istenilen yere taşınabilmektedir. Önceleri epilasyon yapmak istenildiğinde mutlaka bir prize gerek duyulmakta iken şimdi şarjlı olarak da üretilmesi bu zorunluluğu ortadan kaldırmıştır. Ayrıca cihazın şarjlı olması yükü biraz daha hafifletmektedir.

Radyo setleri, telefonlar, cep telefonları, fotoğraf makineleri, video kameraları, televizyonlar, video kayıt cihazları, müzik setleri, CD çalar, ses yükselteçleri, uzaktan kumanda birimleri, müzik aletleri, oyuncak, hobi ve spor ekipmanları, elektrikli trenler ya da araba yarışı setleri, bisiklet, dalış, koşu, kürek çekme vs. de kullanılan bilgisayarlar, çim biçme ya da başka bahçe bakım ekipmanları vs. bu grupta bulunan araçlardır.

Elektrikli ve elektronik daktilolar, bilgi işlem ve telekomünikasyon ekipmanları, cep-masaüstü hesap makineleri, bilgi toplama, saklama, işleme, sunma veya iletme için kullanılan diğer elektronik ürünler, kullanıcı terminal ve sistemleri, radyo setleri, modem, sinyal dahil ses ya da görüntü kaydetme ya da çoğaltma ürünleri, çeviri ekipmanları, vs. eğitimde kullanılan araçlardır.

Ev konforunu artırmada kullanılan araçlar; diğer fan egzos vantilasyonu ve havalandırma aletleri, elektrikli radyatörler, elektrikli ısıtma aletleri ve boylerler, elektrikli fanlar vs. gibi araçlardır.