EV ENDÜSTRİSİ - Deneme Sınavı - 6

niteliklerine göre değişen tür ve statülerle kadın, kendine ya da başkasına ait topraklarda, el ve ev

sanatlarında ücretli, ücretsiz, özgür ya da köle olarak istihdam edilmiş, sürekli bir gelir kazanmak

amacıyla ekonomik faaliyetlerde bulunmuştur. Kadınların bugünkü anlamda çalışma yaşamına ücretli

işgücü niteliğinde katılmaları 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan Sanayi Devrimi ile gerçekleşmiştir.

Türkiye’de ise kadınların çalışma yaşamına katılmaları ilk olarak Balkan Savaşı ve bunu izleyen I. Dünya

Savaşı ve Kurtuluş Savaşı sırasında erkeklerin cepheye gönderilmeleri nedeniyle oluşan ekonomik

koşulların zorlamasıyla olmuştur. Doğru Cevap B'dir.

ve kültürel yapısı anlatılmaktadır. Bu işbölümü, kadına ev içi çalışma ya da üremeyle ilişkili, erkeğe de

kamusal ya da üretimle ilişkili yükümlülükleri getirir. Kadın; kız çocuk, kız kardeş, eş ve anne şeklindeki

temel kadın rolleri ile tanımlanmaktadır. Doğru Cevap E'dir.

temizlik, bakım gibi bir dizi iş, çalışma olmaktan çıkıp kadınlık tanımına yazılmaktadır. Dolayısıyla evde

yapılan diğer işler, özellikle tekstil işleri, ev işine çok benzediği için ataerkil ideoloji uyarılmakta ve

kadının doğal olarak yıkayan, dikiş diken, temizlik yapan, örgü ören kişi olduğu algısı kadınlar tarafından

da içselleştirilmektedir. Bu içselleştirme evde çalışan kadınların çoğunluğunun kendilerini çalışmayan

olarak görmelerine, diğer bir ifadeyle kendilerini ev kadını olarak tanımlamalarına neden olmaktadır.

Ataerkil yapı bu şekilde kadının emeğini saklamakta ve değersiz kılmaktadır. Böylece hem evde çalışan

kadınlar hem de aracılar kadının emeğinin karşılığının düşük olacağını baştan kabul etmiş olmaktadırlar.

Nitekim aynı işi fabrika da yapan işçiyle evde çalışan kadın arasında büyük ücret farkları doğmaktadır. Doğru Cevap A'dır.

“ekonomik ihtiyaç” olarak karşımıza çıkmaktadır. Nakit gelir kentte yaşayan aileler için önemli bir

yaşamsal araç olduğundan, tek gelirli ailelerde, daha fazla aile üyesinin ücretli iş aradığı görülmektedir.

Diğer nedenler ise, aile bütçesine ikinci bir gelir sağlama gerekliliği, ekonomik bağımsızlık kazanma

arzusu, işgücü piyasasındaki değişmeler, ülke kalkınmasına katkıda bulunma arzusu, kültür düzeyinin

artmasına bağlı olarak daha iyi şartlarda yaşama isteği, aldığı eğitim, bilgi, beceri ve uzmanlıkların

değerlendirme gibi isteklerin olmasıdır. Doğru Cevap C'dir.

alan ev endüstrisi açısından değerlendirildiğinde ise kadınlar, el emeği yoğun işlerde becerili olduklarını

eğitim düzeyleri nedeniyle farklı bir işte çalışmalarının mümkün olmadığını, ekonomik destek sağlamak

amacını taşıdıklarını, bu tür işlerin çoğunun hanehalkı ile beraber yapılır düzeyde olduğunu, evlerde

yapılan işlerin devamı niteliğinde olduğunu, düzenlilik gerektirmediğini, bu tür işlere kolay

ulaşılabildiğini bu nedenle de ev endüstrisinde yer aldıklarını belirtmişlerdir. Doğru Cevap B'dir.

dönemlerde başlayan hizmet sektörü, erkekler kadar olmasa da kadınlara yeni iş olanakları yaratmıştır.

Toplumsal yapıda meydana gelen değişim ve gelişmelerle kendine yeni ve farklı roller yükleyen kadın,

eğitim almaya, kendi konumunun farkına varmaya, hizmet sektörü ve diğer sektörlerde çalışmaya kısaca

bilinçlenmeye başlamıştır. Doğru Cevap B'dir.

İkinci kümede yasa dışı faaliyetlerle elde edilen gelirlerin payından söz etmek gerekir. İnsan, silah, uyuşturucu kaçakçılığı ve kara para aklama faaliyetleri bu kümeye girmektedir.

Kayıt dışı istihdam bakımından asıl üzerinde durulması gereken ilk iki küme dışında elde edilen gelirlerle ilgilidir. Bu küme özellikle tarım dışı alanda formel işletmelerin taşeronu olarak ihracata dönük üretim yapan kayıt dışı küçük ve mikro işletmelerde elde edilen gelirlerin yaratıldığı alanı kapsamaktadır.

sektörde geçici çalışmakta ya da evde yapılan parça başı işlerde çalışmaya razı olmaktadır (Koray,

2008:497). Ayrıca kadınların ev içinde ücretli olarak yaptıkları gerek geleneksel gerek modern anlamdaki

işler mevcut toplumsal rollerinin devamı niteliğinde görülmektedir (Lordoğlu, 1993:100). Bu durum

kadın emeğinin görünmezliğini pekiştirmekte ve kadınlar yarattıkları değerin farkında olmamaktadırlar.

Kadının ev içindeki karşılıksız emeğinin bedava olması ve evde yapılan ücretli işlerinde bunların bir

devamı gibi algılanması kadınların haneye ekonomik katkısını görünmez yapmakta ve bu görünmezlik

özelliğinin koruduğu yapılan çalışmalarda (Kümbetoğlu, 1992, 1996; Özbay, 1990, 1991; Kandiyoti,

1997; Dedeoğlu, 2000; Semayiş, 2006) vurgulanmaktadır. Doğru Cevap C'dir.

yapmayı, yemek pişirmeyi, ikramı, nakış işlemeyi, örgü örmeyi ve dantel yapmayı bilmek durumundadır.

Bu nedenle kız çocuklarının ilk öğrendikleri şey kız evlat, eş, anne olarak toplumsal ve kişisel

kimliklerini ifade edecekleri ve sürdürecekleri el becerileridir (White, 1999: 28). Örneğin, Endonezya’nın

Bali adasında batik ve nakış işlemeli giysilerin üretimi çok yaygındır. Evde çalışan kadınlar, kız

çocuklarına özgün üretim süreçlerini ve imalat becerilerini aile içi eğitimle aktarmaya özen

göstermektedir. Doğru Cevap D'dir.