ETKİNLİK YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 9

Sporun başlı başına bir endüstri ve ekonomisinden bahsetmek mümkündür. Bu açıdan ilk dönemlerde spor, insanların kendini koruması, savunması ve dini kutlamalar
olarak ortaya çıkmıştır. Bu dönemde düzenlenen sportif şölenler/etkinlikler eğlenmek ve
boş zamanı değerlendirmek için yapılırken, günümüzde yaşamın birçok alanını ilgilendiren, özellikle de ekonomik olarak katma değeri yüksek bir eylem haline dönüşmüştür. C seçeneği sporun günümüzdeki etkileri ile ilgili olduğundan cevap C seçeneğidir.

Etkinlik; hedef kitleye bir mesajın iletileceği veya tutumların etkilenip davranışın
gerçekleştirileceği bir toplantının belirli bir yer ve zamanda gerçekleştirildiği faaliyetlerin tümü olarak da tanımlanabilir (Eckerstein, 2002).Goldblatt (2001), etkinliklerin kutlama yönüne dikkat çekerek, “özel bir etkinliği, özel  ihtiyaçları tatmin etmek için düzenlenen seremoni ve ritüeller ile emsalsiz bir zaman geçirme” olarak  tanımlamaktadır. Getz (1997), “özel bir etkinlik, tüketiciye
günlük deneyimin ötesinde veya normal tercihler dışında serbest zaman, sosyal, kültürel
deneyim fırsatı sunar” şeklinde tanımlamıştır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Goldblatt (2001), etkinliklerin kutlama yönüne dikkat çekerek, “özel bir etkinliği, özel
ihtiyaçları tatmin etmek için düzenlenen seremoni ve ritüeller ile emsalsiz bir zaman geçirme” olarak tanımlamaktadır. Bu tanım evlilik kutlamaları gibi etkinlikleri açıklamasına
rağmen, ürün tanıtımı, spor rekabeti, mühendislik ve sanat eserlerinin sergilenmesi gibi
etkinlikleri tam olarak karşılayamamaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Etkinlik konusu değerlendirilirken zamanla ilgili olarak dört faktör dikkate alınmalıdır. Bunlar:
• Sezon
• Haftanın günü
• Günün saati
• Süre

Doğru cevap C seçeneğidir.

Etkinlikler ile ilgili farklı sınıflandırma yapılmakla birlikte, etkinliğin büyüklük ve ölçeği
etkinlik türünü belirlemede önemli bir değişken olarak kabul edilir. Etkinlikler büyüklüğüne ve kapsamını göre dört grup altında sınıflandırılabilir (Wagen, 2005). Büyüklük ve
kapsam sadece coğrafik genişlik olarak değil, aynı zamanda katılımcı sayısı, medya ilgisi,
altyapı, maliyet ve sağladığı yararlar ile de ilgilidir. Ölçeğe göre etkinlikler dört gruba ayrılır. Bunlar; mega, hallmark, büyük ve yerel etkinliklerdir. Bunların arasında küçük etkinlikler yer almaz. Doğru cevap A seçeneğidir.

Mega etkinlik tanımlaması 1987 yılında Ritchie ve Yangzhou tarafından yapılmıştır. Onlar
belirli bir zaman diliminde gerçekleştirilen, farkındalığı yüksek, kısa ve/veya uzun dönemde etkinliğin yapıldığı bölgenin turizm destinasyonu olarak çekiciliği yüksek olan
etkinlikleri mega etkinlik olarak tanımlamışlardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Mega etkinliklerin karekteristik özelliklerini şöyle sıralayabiliriz :
• Büyük kalabalık kitleleri çeker (milyonun üzerinde katılımcı sayısı).
• Büyük maliyetler yaratır.
• Kentsel yenilenmeyle sonuçlanır.
• Gerçekleştiği bölgede prestij ve saygınlık kazandırır.
• Yiyecek, içecek, konaklama ve ulaşım gibi hizmet talebini artırır.
• Festival ve diğer etkinliklerle birlikte gerçekleştirilir.
• Bölgeye büyük yatırım ve kaynak çeker.
• Uluslararası ölçeklidir.
• Büyük ölçeklidir.

Hallmark etkinliklerin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz (Babacan ve Göztaş, 2011):
• Büyük ölçeklidir.
• Ulusal veya uluslararası düzeyde olabilir.
• Belirli bir yere bağlıdır.
• Bölgeye yatırım ve kaynak çeker.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

İngiltere’de firmalar, yıllık yaklaşık 330 milyon sterlini işletme etkinlikleri için harcamaktadır. Yapılan bir araştırmaya göre; bağış veya kermes mantığı ile yapılan etkinlikler % 36 ile ilk sırada yer alırken, sportif etkinlikler % 14 ile ikinci sırada ve şirket misafirperverlik etkinlikleri ise % 11 ile üçüncü sırada yer almıştır. Bu bilgilere göre cevap B seçeneğidir.

Etkinlik yönetimi açısından bir diğer sınıflandırmada Tassiopoulus (2005) tarafından yapılmıştır. Bu sınıflandırma etkinlikleri planlanma, kendine özgü ve özel olma ve büyüklük kriterleri dikkate alınarak yapılmıştır. Tassiopoulus etkinlikleri planlanan ve planlanmayan olmak üzere ikiye ayırmaktadır. Bu sınıflandırmada yönetim açısından önemli olan etkinlik türü ise planlanan etkinliklerdir. Planlanan etkinlikler sıradan ve özel olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Özel etkinlikler; küçük ve büyük olmak üzere iki türdür. Büyük etkinlikler ise hallmark etkinlikler ve mega etkinlikler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Doğru cevp A seçeneğidir.

Önemlerine göre etkinlikler; yerel, bölgesel, ulusal, ulusalarası, kıtasal, kıtalararası ve küresel olabilir. Profesyonal spor etkinlikleri özelliklerine göre etkinlik türleri arasında yer aldığından cevap C seçeneğidir.

Paydaş teorisini daha iyi anlayabilmek için organizasyonun iç ve dış çevresindeki
“menfaat sahipleri”ni daha yakından tanımak gereklidir. Organizasyonun kendi iç çevresi denildiğinde bundan organizasyon sahip ve yöneticilerinin, çalışanların, organizasyon
kültürünün analiz edilmesi anlaşılır. Faaliyet çevresi ise organizasyonun faaliyette bulunduğu sektörde ilişkide bulunduğu kişi ve kurumları (müşteriler, tedarikçiler, rakip firmalar, kamu yönetimi vs.) kapsar. Dış çevre ise organizasyonun kendi iç çevresi ve faaliyet
çevresi dışında kalan alanı kapsar. Makro ekonomik ortam, uluslararası çevre, kültürel
çevre, teknolojik çevre, demografik çevre dışsal çevrenin kapsamına girer.

A, B,C ve E seçeneğinde verilenler faaliyet çevresi kapsamına girer. Ancak makro ekonomik ortam dışsal çevre  kapsamına girdiği için doğru cevap E seçeneğidir.

Festival türü etkinlikler içerisinde paydaşların rolü: güç, yasallık ve zorunluluk açısından değerlendirilmektedir. Festivaller ilgili organizasyon ile anahtar paydaşların
yükümlülükleri ve etkileşimlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bu tür etkinliklerin
başarısının yönetimi ve sürekliliği etkinliği gerçekleştirecek paydaşlara bağlıdır.

Bu paydaşların rolü üç açıdan değerlendirilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

 Clarkson (1995) paydaşların başarısı ile ilgili olarak başarı ve hayatta kalma; birincil paydaşların tümü için
düzenlenen etkinlikten tatmin olunması veya değer veya zenginlik sağlanmasına bağlı olduğunu tartışmıştır.Paydaş kavramı ile ilgili çalışmalara bakıldığında paydaşlar değişik şekillerde sınıflandırılmıştır. Gönüllü, gönülsüz, resmi, resmi olmayan, iç paydaşlar, dış paydaşlar, birincil ve ikincil paydaşlar olarak sınıflandırmalar yapılmıştır. Örneğin, Mitchell, Angle ve
Wood’un (1997) paydaşları sınıflandırırken güç, yasallık ve zorunluluk kavramları açısından değerlendirmişler ve etkisiz, beklentisi olan ve etkili paydaş olarak üç gruba ayırmışlardır. Aslında pek çok değişik sınıflandırma olmasına rağmen yapılan sınıflandırmalar genel olarak aynı şekildedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Zayıf, sessiz, farklı ve talepleri olan paydaşlar “etkisiz paydaşlar” olarak adlandırılmaktadır. Bunlar güç, yasallık ve zorunluluktan sadece birini ifade eder. Baskın, bağımlı ve tehlikeli paydaşlar ise beklentisi olan paydaşlar arasında yer alır. Cevap C  seçeneğidir.

Beklentisi Olan Paydaşlar
Bu gruptaki paydaşlar paydaş özelliklerinin herhangi ikisine aynı anda sahiptirler ve bu
nedenle de etkisiz paydaşlara nazaran işletme açısından daha öncelikli konumdadırlar ve
sahip oldukları niteliklerin sayısının artması sebebiyle daha aktif bir duruşları vardır. İşletme yönetiminden belirli bir talebi olan paydaşlar; baskın, tehlikeli ve bağımlı paydaşlar
olarak üç ayrı grup olarak incelenebilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Birincil paydaşlar, yönetimle yakın ilişkisi olan ve etkinliğin gerçekleştirilmesinde
doğrudan faaliyette bulunan kişi veya kurumlardır. Birincil paydaşlar şu şekilde sınıflandırılabilir;
• Etkinlik organizasyonu
• Çalışanlar
• Gönüllüler
• Sponsorlar
• Tedarikçiler
• Seyirciler
• Katılımcılar

İkincil paydaşlar; etkinliğin gerçekleştirilmesinde doğrudan ilişkisi olmayan ancak
etkinlik yönetimiyle yakın ilişki içinde olmayan etkinlik faaliyetlerinden doğrudan veya
dolaylı yoldan etkilenen ve etkileyen paydaşlardır.
• Hükümet
• Yerel yönetimler
• Medya
• Güvenlik hizmeti
• Turizm organizsayonu
• Bütün toplum

Medya  ikincil paydaşlar arasında yer aldığı için cevap D seçeneğidir.

Etkinlik organizasyonu, etkinliği talep eden tarafın yani etkinliğe ev sahipliği yapacak
organizasyonun beklentilerini karşılayacak etkinlik organizasyonu gerçekleştirmekle görevlidir. Bu yüzden de hem etkinlik organizasyonu hem de ev sahibi organizasyon etkinliğin gerçekleştirilmesinde sorumlu taraftır.Ev Sahibi Organizasyon
Ev sahibi organizasyon etkinliğin gerçekleştirilmesinden sorumlu olan taraftır. 

 • Yerel ya da ulusal yönetimler,
• Kar amacı güden organizasyonlar,
• Kar amacı gütmeyen organizasyon veya toplum etkinlikleri.

Doğru cevap A seçeneğidir.

2001 yılı itibariyle dünyadaki tüm sponsorluk harcamalarının % 8’i etkinlikler için
yapılmıştır. Bu oran, yaklaşık 2.8 milyar dolarlık bir harcamayı ifade etmektedir. Bu sponsorluk oranının içerisine sportif etkinlikler de dahil edildiği zaman oran büyük rakamlara ulaşmaktadır. Zira Olimpiyat Oyunları’nın ve motor sporlarının düzenlenmesi % 100
sponsor desteğine bağlıdır. Bu tür spor etkinliklerine yapılan sponsorluklar da spor kategorisi altında sınıflandırılmaktadır. 2001 yılında tüm sponsorluk harcamalarının % 69’u
spor alanında gerçekleşmiş olup parasal değeri ise 24.6 milyar dolardır. Cevap E seçeneğidir.

Paydaş teorisini daha iyi anlayabilmek için organizasyonun iç ve dış çevresindeki “menfaat sahipleri”ni daha yakından tanımak gereklidir. Organizasyonun kendi iç çevresi denildiğinde bundan organizasyon sahip ve yöneticilerinin, çalışanların, organizasyon kültürünün analiz edilmesi anlaşılır. Faaliyet çevresi ise organizasyonun faaliyette bulunduğu sektörde ilişkide bulunduğu kişi ve kurumları (müşteriler, tedarikçiler, rakip firmalar, kamu yönetimi vs.) kapsar.

Dış çevre ise organizasyonun kendi iç çevresi ve faaliyet çevresi dışında kalan alanı kapsar. Makro ekonomik ortam, uluslararası çevre, kültürel çevre, teknolojik çevre, demografik çevre dışsal çevrenin kapsamına girer. Bu açıklamalar çerçevesinde paydaşları iki grupta sınıflandırmak mümkündür: “kurum içi paydaşlar” ve “kurum dışı paydaşlar”. Kurum içi paydaşlar; kurucu ana sahipler, hissedarlar, yöneticiler ve çalışanlardan oluşur. Kurum dışı paydaşlar ise toplum, hükümet, müşteriler, tedarikçiler ve rakiplerden oluşur.