ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ

Konuşma türleri bilgilendirici konuşma, objeler hakkında konuşma, süreçler hakkında konuşma, olaylar ve kavramlar hakkında konuşma olarak beşe ayrılmaktadır. Bunların içerisinde bir şeyin nasıl yapıldığı, bir şeyin nasıl imal edildiği ya da bir şeyin nasıl çalıştığı vb. konularda bilgi verilen konuşma süreçler hakkında konuşmadır.

Konuşmanın öğeleri dinleyici, ortam ve konuşmanın niteliğidir. Ses, konuşma dinamiği, üslup ve sözcük hazinesi konuşmayı oluşturan etmenlerdir.

Konuşmayı etkileyen etmenlerden tarifteki gibi duygu ve düşünceleri yanındakilere iletme ihtiyacı konuşma dinamiğiyle ilgilidir.

Ortam konusu ele alınırken şu noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir: Toplantının niteliği, toplantının programı, toplantının süresi, konu ve konuşmacı.

Başlık ve genel amaç belirlendikten sonra, etkili bir konuşma yapmak ve amacına ulaşabilmek için konuşmacı seçimini daraltmalı ve özel amacını belirlemelidir. Özel amaç başlığın bir boyutunda odaklanmalıdır. Öyle ki, gerektiğinde özel amaç tek bir cümleyle ifade edilebilmelidir.

Bir konuşmada fikirlerin desteklenmesi amacıyla kullanılan materyallerden örnekler kendi içinde üçe ayrılır. Bunlar: konuşmacının açık ve kısa bir biçimde konuyla ilgili olarak verdiği örnekler olan açık örnekler; örnek olaylar, anılar ve ilgili hikayeler olan genişletilmiş örnekler ve hayali örnekleri içeren varsayımlı örneklerdir.

Bilgilendirici konuşma ilkeleri; dinleyicinin çok şey bildiğini sanmamak, konuyu dinleyiciyle ilintilendirmek, çok teknik olmamak, düşünceleri kişileştirmek ve soyutlamalardan kaçınmaktır.

İkna edici konuşma var olan tutum ve inancı pekiştiren, bir tutum ve inancı oluşturan, bir tutum ve inancı değiştirmeye yönelik ve dinleyicileri bir harekete geçiren konuşmalar olarak dört türe ayrılır. Tarifi yapılan ikna edici konuşma türü bir tutum ve inancı değiştirmeye yönelik konuşmadır.

Dinleme becerisi otomatik değildir. Dinleme işitme değildir. Bütün dinleyiciler aynı iletiyi almaz ve dinleme becerisi doğal değildir.

Yalın bir tanımla konuşma, duygu ve düşüncelerimizi, görüp yaşadıklarımızı karşımızdakilere sözcükleri seslendirerek gönderme, iletme işidir.

Konuşmayı oluşturan etmenler ses, boğumlama(telaffuz), konuşma dinamiği, sözcük hazinesi ve biçem(üslup)dir.

Konuşmacının dinleyicileri yaş, cinsiyet, grup üyeliği, dini kökeni, ırksal, etnik ve kültürel yapıları vb. görünür özellikler açılarından analiz etmesine demografik dinleyici analizi adı verilir.

Konuşmada soyutlamalardan kaçabilmenin yollarından birisi tanımlardır. Tanımlarla sadece dışsal olaylar değil, içsel duygular da aktarılır. Bir başka yol ise karşılaştırma yapmaktır. Böylelikle bilinen terimler kullanılarak konuşmacının konusu üzerinde dinleyicileri yoğunlaştırmak mümkündür.

Sunuş konuşmaları çoğunlukla bir kişinin bir ödül ya da hediye alacağı durumlar için yapılır.

Var olan tutum ve inancı pekiştiren konuşma türü ikna edici konuşmaları, izleyicilerin bir inanca karşı sahip olduğu taahhütlerin ve bağlılıkların zayıf olması durumunda yapılır.

Dinleme sürecinin belli bir takım basamaklarla gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Bu basamaklar; işitme, iletiye odaklanma, idrak (anlama) ve yorumlama, çözümleme ve değerlendirme, cevaplama, hatırlama biçiminde sıralanabilir.

Aktif dinleme yapmak, dinleyicinin kulağına çarpan sözcükleri “işitmesi” değil, karşılıklı bir etkileşimdir. Aktif dinlemenin üçüncü üstün yanı, bir kimseyi iyi tanımaya olanak vermesidir. Aktif dinlemenin birçoğu iletişim gürültülerinden kaynaklanan ya da onlara bağlı olarak söz konusu olan birtakım engelleri söz konusudur. Bunları aşağıdaki biçimde sıralamak mümkündür: çevresel engeller, fizyolojik engeller, psikolojik engeller.

Kişi kendisine, “Anlattıklarımın önemine, değerine öncelikle ben inanıyor muyum?” sorusunu yöneltir.

Sesi, dinleyiciye rahatça işittirebilmek işitebilirlikle ilgilidir. Diğer şıklar hoşa giderlikle alakalıdır.

Dinleyici, konuşanın ögelerinden birisidir. II ve III ise ortam ögesinde dikkat edilmesi gereken hususlar arasında yer alır.