ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 23

Bilgi paylaşma faaliyeti olan iletişim, kişilerin kendini ifade edebilme ve kendilerini dinletme gereksinimleri sonucunda ortaya çıkar. Bu tanımlar doğrultusunda iletişim konusunda şunları söyleyebiliriz (Tutar ve Yılmaz, 2003: 5):
- iletişim toplumun temelini oluşturan bir sistem,
- örgütsel ve yönetsel yapının düzenli işleyişini sağlayan bir araç,
- bireysel davranışları görüntüleyen ve etkileyen bir teknik,
- sosyal süreçler bakımından zorunlu bir bilim ve
- sosyal uyum için gerekli olan bir sanattır.

Kişi, duygu ve düşüncelerini beden diliyle, en çok da mimikleriyle dışa vurur. Yüz ifadesi, verilen mesajla uyum içinde olur ya da alınan mesaja göre şekillenir. Dolayısıyla, verdiğimiz mesajın alıcı tarafından etkili bir biçimde anlaşılmasında mimiklerimizin etkisi büyüktür.

Algının Farklılaşmasının nedenleri:
- Fizyolojik nedenler: Gözümüzün görebilmesi, kulağımızın duyabilmesi, beynimizin işleyebilmesi
- Özgeçmiş: Deneyimlerimizin, algımızı etkileyecek derecede iz bırakmış olması
- Kültürel değerler: Yorumlarımızı etkileyen kültürel bir birikime ve yargılara sahip olunması
- Güncel duygu durumu: Gün içinde yaşamış olduğumuz bir olayın anlık tepkilerimizde ve algılarımızda etkili olması.
- Çevresel faktörler: Sosyal bir varlık olan insanın, içinde bulunulan saptama ve yorumlamayı etkileyen dış çevredeki etmenler.

İnsanlar bazen bir yakınları acı çektiğinde aynı acıyı hisseder ve acıyı çekerler; örneğin eşleri doğum sancısı çeken erkekler, benzeri bir sancıya tutulabilirler. Bu tür sancılar, bir sempati ifadesidir. Yüzyılımızın başlarında Mcdougall (1908) bu duruma “sempatik acı çekmek” adını vermiştir.

Empati kuran kişi, taraf tutmaz. Empatik iletişim ile karşısındakini düşündürmeyi ve yeni fikirler geliştirmeyi amaçlar. Sempati gösteren kişi, karşısındakinin tarafını tutar. Karşısındakine hak vererek onun duygusunu pekiştirir. Doğru anlama noktasında empatik iletişim gerçekleştirmek gerçekten de çok büyük bir önem arz etmektedir.

Sempati, bir insanın sahip olduğu duygu ve düşüncelerin aynısına sahip olmak demektir. Bir kişiye sempati duyuyorsak, onun acısını da sevgisini de paylaşırız. Empati kurulduğunda ise karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak esastır. Empatide hak vermesek de anlamaya çalışırız, sempatide hak vererek doğruluğunu ve duygu paydaşlığını yanlış olsa bile devam ettirerek anlamaya çalışırız. Empati’de özdeşim kurarak anlamak varken, sempatide “yandaş” olmak esastır.

Empati üç aşamadan oluşur. Bunlar:
- Birinci Aşama: Olayları karşımızdaki gibi algılamaya çalışmak
- İkinci Aşama: Karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak
- Üçüncü Aşama: Kendisini anladığımızı karşımızdakine sözlerimizle, ses tonumuzla ve beden dilimizle ifade etmek.

İletişim her şeydir. İletişim saç biçimi, ve giyim tarzı olarak da tanımlanmaktadır. Çünkü bireyler giydikleriyle, saçlarıyla veya dövmeleriyle diğer bireylere mesaj vermekte eşdeyişle iletişim kurmaya çalışmaktadırlar. Kuşkusuz Oğuz farklı düşünceler içerisindedir, ancak yaptığı davranışla aslında ailesiyle iletişim kurmaya çalışmaktadır.

İletişim, insanın varlık sürdürme biçiminin bir ürünü ve insanın varlık sürdürme biçimindeki gelişmelere göre değişimlere uğrayan insana özgü bir olgudur. İletişim, insanın var olmasıyla ortaya çıkan bir gereksinimdir. Mağara duvarına çizilen resimler, kızılderililerin ateş yakarak çıkardıkları dumanlar, Afrika yerlilerinin tam tam sesleri ilkel insanların iletişim gereksinimlerini karşılamak için kullandıkları ilkel yöntemlerdir. İletişim insanın ve toplumun varoluşunun zorunlu koşuludur. İletişim olmaksızın insanın kendi ve toplumsal varlığını sürdürmesi olanaksızdır.

Medya, kitlesel yayıncılığa olanak veren ortam anlamına gelmektedir. Medya ya da başka bir deyişle gazete, kitap, dergi, radyo, televizyon gibi kitle iletişim araçları; bilgisayar, telefon, uydu gibi iletişim teknolojileri; konferans, konser, tartışma gibi kişilerarası ya da gruplar arası iletişim; işaret, bakış, gözyaşı, gülümseme, mimikler, giyinme alışkanlıkları gibi sözsüz iletişim; dahası da sessizlik bile iletişim sözcüğünün anlamı içindedir.

Kişi, duygu ve düşüncelerini beden diliyle, en çok da mimikleriyle dışa vurur. Yüz ifadesi, verilen mesajla uyum içinde olur ya da alınan mesaja göre şekillenir. Dolayısıyla, verdiğimiz mesajın alıcı tarafından etkili bir biçimde anlaşılmasında mimiklerimizin etkisi büyüktür.

Fizyolojik nedenler, özgeçmiş, kültürel değerler, güncel duygu durumu ve çevresel faktörler, genel olarak algının farklılaşmasının nedenlerindendir.

Algının seçicilik filtresinden kurtulmak için dikkati çekecek bazı yöntemlerden yararlanmak gerekmektedir. Bu yöntemler arasında;
- Ses ve ışık gibi güçlü fiziksel uyarıları kullanma,
- Duygu uyandırma,
- Beklenmeyenle karşılaştırma,
- Eski bilgileri tamamlama,
- Gereksinimlerin karşılanma vaadi sunma ve bir yarar sağlama yer almakta.
- İletişimin her alanında olduğu gibi iletişim sektörlerinde de algı yönetimi çok önemlidir.

İyi bir dinleyici dinleme sırasında akıl okumamalıdır. Söylenenleri seçmeden bir bütün halinde dinlemelidir. Dinleyicinin, söylenenleri kendi deneyimleriyle karşılaştırması, dinlemeyi olumsuz etkileyen bir unsurudur. Karşımızdaki insanın bizi dinlerken, konuşma sonrası bize söyleyeceklerini düşünmesi de dinlemeyi olumsuz şekilde etkilemektedir. Dinleyicinin dinleme sırasında beden diline dikkat etmesi ise, oldukça önemlidir.

Empati üş aşamadan oluşan bir süreçtir. Birinci Aşama: Olayları karşımızdaki gibi algılamaya çalışmak
- İkinci Aşama: Karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak
- Üçüncü Aşama: Kendisini anladığımızı karşımızdakine sözlerimizle, ses tonumuzla ve beden dilimizle ifade etmek.

İyi bir dinleyici olmak için anlatılanları kaçırmadan genelini dinlemek gerekmektedir. Ama sadece kendimizi ilgilendiren kısımları dinlemek daha kolay gelmektedir. Çünkü doğamız gereği insanoğlu en çok kendisiyle ilgilidir. Bu da başarılı bir dinlemeyi olumsuz biçimde etkilemektedir. Örnekte seçerek dinleme konusuna değinilmiştir.

Bilgi paylaşma faaliyeti olan iletişim, kişilerin kendini ifade edebilme ve kendilerini dinletme gereksinimleri sonucunda ortaya çıkar. Bu tanımlar doğrultusunda iletişim konusunda şunları söyleyebiliriz (Tutar ve Yılmaz, 2003: 5):
- iletişim toplumun temelini oluşturan bir sistem,
- örgütsel ve yönetsel yapının düzenli işleyişini sağlayan bir araç,
- bireysel davranışları görüntüleyen ve etkileyen bir teknik,
- sosyal süreçler bakımından zorunlu bir bilim ve
- sosyal uyum için gerekli olan bir sanattır.

Iletişim, kelimeler, ses tonu ve beden dilinden oluşan bir bütündür. Kelimeler “ne” söylediğimizle; ses tonu ve beden dili “nasıl” söylediğimizle ilgilidir. Iletişimi yapılandırmada, kelimeler aynı kalmak koşuluyla, kelimeler %10 (uüzde on), ses %30 (yüzde otuz) ve beden dili de %60(yüzde altmış) oranında rol oynar.

Başarılı iletişimin en temel önceliği olan doğru anlama eylemini etkili bir biçimde gerçekleştirebilmek için karşımızdaki kişinin beden dilinin nasıl okunması gerektiğini, bedenimizin iletişim kurarken aslında sözlerimizden daha önemli olduğunu ve beden dilimizi nasıl doğru kullanabileceğimizi bilgili ve becerikli olmamız gerekmektedir. Doğru ve başarılı anlamak için karşımızdaki kişinin ses tonu ve konuşmasının akıcılığı, beden duruşu, mimikleri ile mesafe ve bedensel temas önemlidir.

Algının Farklılaşmasının nedenleri:
- Fizyolojik nedenler: Gözümüzün görebilmesi, kulağımızın duyabilmesi, beynimizin işleyebilmesi
- Özgeçmiş: Deneyimlerimizin, algımızı etkileyecek derecede iz bırakmış olması
- Kültürel değerler: Yorumlarımızı etkileyen kültürel bir birikime ve yargılara sahip olunması
- Güncel duygu durumu: Gün içinde yaşamış olduğumuz bir olayın anlık tepkilerimizde ve algılarımızda etkili olması.
- Çevresel faktörler: Sosyal bir varlık olan insanın, içinde bulunulan saptama ve yorumlamayı etkileyen dış çevredeki etmenler.