ETKİLİ DAVRANIŞ YÖNETİMİ

Davranış; bir bireyin doğumuyla birlikte sergilemeye başladığı, belirli bir amaç doğrultusunda gerçekleşen, başlangıcı ve bitişi belirli olan ve diğer bireyler tarafından gözlemlenerek ölçülebilen bireye özgü motor hareketlerin tümü olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Davranışın sıklığı, bireyin davranışı belirlenen gözlem süresi içinde sergileme sayısı olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Bekleme süresi, bireye davranışı sergilemesi için sunulan ön uyaran ile bireyin davranışı sergilemeye başladığı ana kadar geçen süre olarak tanımlanabilir.Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Kesin kayıt teknikleri, olay kaydı (serbest olay kaydı ve kontrollü olay kaydı), süre kaydı ve bekleme süresi  kaydı tekniklerinden oluşmaktadır. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Zaman örneklemi kaydında anlık zaman örneklemi kaydı ve planlanmış etkinlik kaydı teknikleri kullanılmaktadır. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Verilen örnekteki davranış belirli bir ön uyaran olmaksızın ortaya çıkan, herhangi kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen ve sayılabilen bir davranıştır. Bu durumda uygun yöntem serbest olay kaydıdır. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Bütüncül zaman aralığı kaydında hem davranışın süresine hem de sıklığına ilişkin bilgiye ulaşılabilir. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Öğretimsel kayıt tekniklerinden ayrık deneme kaydı, uygulamacı tarafından belirlenen ön uyaranların varlığında kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen tek basamaklı davranışların sergilenme sıklığına ilişkin veri toplamak için kullanılan kayıt tekniğidir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Gözlemciler arası güvenirlik hesaplamasında kullanılan formül (Görüş Birliği/Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı) x 100 biçimindedir. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Uygulama güvenirliği, "Gözlenen Uygulamacı Davranışı Sayısı/Planlanan Uygulamacı Davranışı Sayısı x 100" formülü kullanılarak hesaplanmaktadır. verilen bilgileri bu formüle uyguladığımızda 

45/60x100 = 75 olarak hesaplanmaktadır. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Davranış; bir bireyin doğumuyla birlikte sergilemeye başladığı, belirli bir amaç doğrultusunda gerçekleşen, başlangıcı ve bitişi belirli olan ve diğer bireyler tarafından gözlemlenerek ölçülebilen bireye özgü motor hareketlerin tümü olarak tanımlanmaktadır

Dinamik bir süreç olan davranışı izleme içerisinde davranışa uygun kayıt sistemlerini kullanarak veri toplama, toplanan verileri analiz etme, verileri bir grafik üzerinde gösterme ve süreç içerisinde davranışı sürekli izleyebilmek için veri toplamaya devam etme yer almaktadır

5. madde: veriler özellikle bireylerin davranış değişikliği için yapılan müdahaleden daha fazla yarar görmesi açısından toplanmalıdır.

Hedef davranışa ilişkin doğru veri toplamak için sürece başlamadan önce uygulamacıların yerine getirmesi gereken basamaklar bulunmaktadır. Bu basamaklar izleyen biçimde sıralanmaktadır:
Uygulamacı davranışını gözlemek istediği bireyi belirlemeli ve bireyin kendisinden ve
yakın çevresinden bilgi toplamalıdır.

Uygulamacı davranışını gözleyeceği bireye ilişkin hedef davranışı belirlemeli ve davranışı işlevsel olarak tanımlamalıdır.

Uygulamacı veri toplanacak olan hedef davranışa uygun veri kayıt sistemini seçmelidir.

Uygulamacı gözlem yapacağı ortamı, hedef davranışı dikkate alarak veri toplamaya başlamadan önce belirlemelidir.

Uygulamacı hedef davranışa ilişkin ne zaman veri toplayacağını ve ne kadar süre ile veri toplayacağını belirlemelidir.

Uygulamacı veri toplama sürecinde kullanacağı veri toplama formlarını ve araç gereçleri önceden hazırlamalıdır.

Uygulamacı yukarıdaki basamakları sırasıyla yerine getirip bireyin hedef davranışına
ilişkin performans düzeyini belirlemek için gözlemlere dayalı olarak veri toplamalıdır.

Hedef davranışa ilişkin doğru veri toplanabilmesi için veri toplama süreci içerisinde de uygulamacıların yerine getirmesi gereken basamaklar bulunmaktadır. Bu basamaklar izleyen biçimde sıralanmaktadır:

Hedef davranışa yönelik ölçme ve izleme süreci, müdahale öncesinde hedef başlama düzeyi verilerini toplamakla başlar.

Hedef davranışa ilişkin başlama düzeyi verisi toplandıktan sonra müdahale planı uygulanmaya başlar ve müdahale sürecinde de veri toplamaya devam edilir.

Müdahale süreci tamamlandıktan sonra da bireyin edindiği hedef davranışı farklı ortam, kişi ve bağlamlarda da sergileyip sergilemediğini değerlendirmek için genelleme verisi toplanması gerekir.

Hedef davranışa ilişkin veri toplama sürecinde elde edilen ham veriler her zaman karar alma süreci için anlamlı olmayabilir.

Hedef davranışa ilişkin veri toplama sürecinde elde edilen verilerin görsel olarak daha kolay analiz edilebilmesi için yüzde veya orana dönüştürülmesi gerekmektedir.

Davranış sıklık, oran, süre, bekleme süresi, hız, şiddet ve biçim olmak üzere yapısına göre farklı şekilde gözlemlenebilir ve kaydedilebilir.

Bekleme süresi, bireye davranışı sergilemesi için sunulan ön uyaran ile bireyin davranışı sergilemeye başladığı ana kadar geçen süre olarak tanımlanabilir

Şekil 3.1 Kayıt Teknikleri

Öğretimsel kayıt tekniklerinden ayrık deneme kaydı, uygulamacı tarafından belirlenen ön uyaranların varlığında kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen tek basamaklı davranışların sergilenme sıklığına ilişkin veri toplamak için kullanılan kayıt tekniğidir

Uygulama güvenirliği katsayısının %80 ve üzerinde olması günümüzde kabul edilebilir bir orandır