ETİK - Deneme Sınavı - 3

Brink, “Etik, diğer disiplinler gibi, yani doğa bilimleri ve sosyal bilimler gibi, nesnel midir, nesnel olabilir mi, nesnel görülebilir mi?” diye sorar.

Hume'a göre : "etik sorunlar akıl yürütme konusu değilse, akıl hiçbir zaman istemenin herhangi bir eylemi için bir motif oluşturamıyorsa ve istemenin idare edilmesinde hiçbir zaman tutkuya direnemiyorsa etiğin merkezine akıl yerine duygular-tutkular vb. yerleşecektir."

Jonas, Kant etiği gibi klasik etiklerin günümüz sorunları ile başa çıkamamasının nedinini teknolojideki gelişme ve teknolojik devrim olarak açıklamaktadır. Bu devrimin sonucunda insanların davranışlarında da değişmeler olmuştur.

Teoride mutlak, evrensel ve temel olanının aranmasını reddeten düşünce postmodern etik düşüncesidir.

Canlımerkezcilik : Bütün canlıların merkezde olduğu, aslında merkez diye adlandırılabilecek bir yerin olmadığı, tüm canlıların değerli olduğu, bu nedenle tüm canlılara etik bakışla yaklaşılması gerektiği düşüncesidir.

Organizmalarla, onların cansız çevrelerinin oluşturduğu bütün olarak ele alınabilen ekolojik sistemlere ekosistem denir.

Ayırımcılık, hangi türden olursa olsun, kendi içinde bir değer biçme, ezbere
değerlendirme, sonuçta değerlendirilen kişi veya grupları daha aşağı, daha değersiz görme tutumudur.

Hume etik sorunları akıldan ziyade duygularla ilgili sorunlar olarak kabul etmektedir.

Etik görecelik, ahlaksal kuralların olduğuna değil, bunların kişi ve kültürlerden bağımsız olarak var olduğuna karşı çıkarken; etik görecelikten daha katı olan etik şüphecilik hiçbir geçerli etik kuralın olamayacağını iddia eder. Etik görecelik tüm ahlak normlarının geçerliliğinin kişilere veya kültürlere bağlı olduğunu, onlara göre değiştiğini iddia eder; kişilerden ve kültürlerden bağımsız olarak temellendirilmiş etik normların olabileceğini yadsır.

Ahlaksal gerçekçilik, fiziksel olgular gibi ahlaksal olguların da olduğunu, “iyi”, “adil” vb. ahlaksal yüklemlerin dünyadaki şeylere karşılık geldiğini ileri süren görüştür.

Felsefi tartışmalarda Hume deneyci etik anlayışıyla etikte “duyguculuğun”, temsilcisi sayılmaktadır.

Kant ise akılcı bakış açısıyla “akılcılığın” temsilcisi sayılmaktadır. Etik sorunlar söz konusu olduğunda, bunların akılla -akıl yürütmeyle- çözülüp çözülemeyeceği tartışılmaktadır.

Hans Jonas Sorumluluk İlkesi adını verdiği kitabında, Kant etiği türünden etiklerin günümüz sorunlarıyla başa çıkmada yetersiz kaldıklarını, yeni bir etiğe gereksinim olduğunu vurgular. Bunun nedeni ise teknolojik devrim olarak görür.

Günümüzün önde gelen etik görüşlerinden biri olan ve J. Habermas ile K.-O. Apel
tarafından geliştirilen Müzakere ya da Tartışma (Diskurs) Etiği, Kant etiğinden
yola çıkarak, onu çağın gözüyle eleştirerek, onun başaramadığını düşündükleri
şeyi, yani etiği temellendirmeyi ya da etikte “nihaî temellendirme”yi gerçekleştirmeye çalışmaktadırlar.

İnsanmerkezcilik veya
antroposentrizm, insanın
dünyanın merkezinde
görülmesi, diğer herşeyin
insan için “yaratıldığı”
(varolduğu), bu nedenle
de yalnızca insanın değerli
bir varlık olduğu, yalnız
insan eylemlerinin etik bir
değere sahip olabileceği
düşüncesidir.