ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ

Sanatın bilgi ile olan ilişkisinin irdelendiği alana genel olarak sanat epistemolojisi adı verilir.

Sanatı bilgi kaynağı olarak ele alan ilk filozoflar Platon ve Aristoteles’tir.

Poetika adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir.

Platon, aynanın içinde görünen nesnelere eidola adını vermiştir. Eidola
görüntü’dür, gerçek nesnelerin görüntüsü.

Sanatın toplum içerisindeki ahlaki öneminin estetik değeri için zorunlu olduğuna vurgu yapan Tolstoy sanatın insan yaşamındaki hizmet ettiği amaca göre tanımlanması gerektiğini de iddia etmiştir

Çağdaş özerkçilerden Richard Posner, “Against Ethical Criticism” (Etik Eleştiriye Karşı) adlı makalesinde Oscar Wilde’a da gönderme yaparak hiçbir kitabın “ahlaka uygun ya da aykırı” olamayacağını, bir kitabın sadece “iyi ya da kötü yazılmış” olabileceğini söylemiştir.

Picasso’nun Guernica adlı savaş karşıtı tablosuna yalnızca Kübik stilde yapılmış bir eserin çizgileri ve renkleri olarak bakmak estetik ilginin merkezinde bulunan bir unsuru hiçe saymaktır.

Anthony Burgess’in yazdığı daha sonra sinemaya da uyarlanan Otomatik Portakal adlı romanla ilgili olarak yazar şu sözleri söylemiştir: “Tüm hayvanların en zekisi, iyiliğin ne demek olduğunu bilen insanoğluna bir baskı yöntemi uygulayarak onu otomatik işleyen bir makine hâline getirenlere kılıç kadar keskin olan kalemimle saldırmaktan başka hiçbir şey yapamıyorum.”

Aşırı özerkçiliğe göre sanata yalnızca saf estetik özellikler açısından yaklaşılmalıdır. Bu saf özellikler sanat yapıtının kendisinde bulunduğuna inanılan özelliklerdir. Buna göre sanata ahlaki ya da toplumsal kimi değerler açısından yaklaşmak sanat yapıtlarını yanlış değerlendirmektir.