ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ

Ilımlı özerkçilerle ılımlı ahlakçılara göre kimi sanat yapıtlarıyla ilgili olarak ahlaki yargıya varılabileceğidir.

Sanatın metafizik uyarımlarda bulunduğu görüşü sanatı bilgi kaynağı olarak gören bir bakış açısı değildir

Özerkçiliği savunma nedenlerinden biri sanat yapıtlarının itici oldukları zaman “iyi” sanat yapıtları olarak değerlendirilemeyecekleri değil tam tersine değerlendirilebilecekleridir.

Posner, roman okumanın ahlaki ya da politik sonuçlarının olabileceğini inkâr etmemiştir. Bu konuda pek çok örnek gösterir. Bunlar Turgenyev’in Babalar ve Oğulları, George Orwell’in Hayvan Çiftliği, George Orwell’in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört’ü, Dostoyevski’nin Ecinniler’i gibi.

Sanat epistemolojisi, sanatın bilgi ile arasındaki ilişkiyi araştıran alandır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sanat epistemolojisi alanı içerisinde olmak demek en temelde şu iki soruyu sormak demektir: “Sanat bilginin kaynağı olabilir mi?”, “Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi?” Sanatın bilimsel değerinin olduğunu savunan düşünürler çoğunlukla; sanatın bize bir şeyler öğretebileceğini, sanat hakkında bir şeyler bilebileceğimizi, sanatın dünya hakkındaki algımızı, anlayışımızı değiştirebileceğini, sanatın kendimizle ilgili kimi şeylerin değişmesine neden olabileceğini ve sanatın bilginin kaynaklarından biri olabileceğini düşünür ve araştırırlar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Platon'a göre sanatsal etkinlikler insanların dengesiz bir ruha ve dolayısıyla kötü bir karaktere sahip olmalarına yol açmasından ötürü zararlı şeylerdir. Sanatçılar, herhangi bir şeyin taklidini o şey hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan yapabilen kişilerdir. Platon'a göre iki dünya söz konusudur: Aynanın dışındaki dünya (gerçek nesneler dünyası) ve aynanın içindeki dünya (gerçek olmayan nesneler dünyası). Sanatçı gerçek nesneler dünyasındaki bir nesneyi taklit ettiğinde gerçek olmayan nesneler dünyasında bir görüntü yaratmış olur. Burada görüntü yeterlidir, bilgisini edinmeden herhangi bir şeyi taklit edebilmektedir. Duyusal bilgiyle ilgilenen, yetinen sanatçı gerçek nesneler dünyasının uzağında iş görmektedir. Ortaya konan sanat her zaman tam olarak gerçeği yansıtmayabilir ve bu nedenle doğru bigi olmayabilir. Demek ki Platon’a göre sanat bir şeyler öğretmesine rağmen gerçek bir bilgi kaynağı olamaz. Doğru cevap E şıkkıdır.

“Aşırı ahlakçılık bir sanat eserinin estetik değerinin ahlaki değeriyle belirlendiği görüşüdür.” Bu görüşün en uç savunulan şekli bütün estetik değerleri ahlaki değerlere indirger. Aşırı ahlakçılığın en tipik savunucusu on dokuzuncu yüzyıl Rus yazarlarından Leo Tolstoy’dur. Sanatın toplum içerisindeki ahlaki öneminin estetik değeri için zorunlu olduğuna vurgu yapan Tolstoy sanatın insan yaşamındaki hizmet ettiği amaca göre tanımlanması gerektiğini de iddia etmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Aşırı özerkçiliğe göre sanata yalnızca saf estetik özellikler açısından yaklaşılmalıdır. Bu saf özellikler sanat yap›t›n›n kendisinde bulunduğuna inan›lan özelliklerdir. Buna göre sanata ahlaki ya da toplumsal kimi de¤erler açısından yaklaşmak sanat yapıtlarını yanlış değerlendirmektir. Aşırı özerkçiliğin sloganı “sanat sanat içindir” sözüdür. Doğru cevap B şıkkıdır.

Klasik müzik ve edebiyatı çoklu varlıklar olarak değerlendiririz. Çünkü bu tür yapıtların pek çok kopyası ve gösterimi olabilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Resim ve (döküm olmayan) heykelleri tekil varlıklar olarak görürüz ve bu tür tekil eserlerin alınıp satılabileceğini ve sahibiyle birlikte yer değiştirebileceği düşünülür. Guernica da tekil varlıklara örnek olabilecek resim kategorisinde bir sanat eseridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Poetika adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir. “Tragedyanın ödevi, uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemektir.” Buna göre izleyici oyunu seyrederken kahramanla özdeşleşir ve onun içine düştüğü ruhsal çatışmaları bizzat yaşar (Poetika VI, 2).

Duyusal bilgiyle ilgilenen, yetinen sanatçı gerçek nesneler dünyasının uzağında iş görmektedir. Demek ki Platon’a göre sanat bir şeyler öğretmesine rağmen gerçek bir bilgi kaynağı olamaz.

sanatı bilgi kaynağı olarak ele alma yöntemleri; Sanatın bilişsel uyarım kaynağı olması, deneyimsel bilgi sağlaması, ahlaki bilgi sağlaması ve sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olması olarak sıralanmaktadır.

Fiziksel nesne görüşünü savunanlara göre sanat yapıtlarının ontolojik statü açısından taş ve sopa gibi nesneler gibi ele alınmıştır.

resim ve döküm olmayan heykeller tekil varlıklar olarak ele alınmaktadır.

Adı geçen sanat yapıtları birden fazla gösterimleri ya da kopyaları olmalarından ötürü çoklu varlıklar olarak kabul edilir.

Ilımlı özerkçilerle ılımlı ahlakçılara göre kimi sanat yapıtlarıyla ilgili olarak ahlaki yargıya varılabilmektedir.

Aşırı ahlakçılığın en tipik savunucusu on dokuzuncu yüzyıl Rus yazarlarından
Leo Tolstoy’dur. "Sanatın toplum içerisindeki ahlaki öneminin estetik değeri için zorunlu olduğuna vurgu yapan Tolstoy sanatın insan yaşamındaki hizmet ettiği amaca göre tanımlanması gerektiğini de iddia etmiştir".

Posner, ahlakçılığı eleştirerek estetikçiliği savunan bu üç nedeni ileri sürmüştür.