ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ

Kitabımızda da belirtildiği gibi, “Estetik” kelimesini epistemolojik bağlamından koparmadan “duyusal bilgi” anlamında kullanan ama aynı zamanda estetiği özel bir araştırma alanı yapan ve hatta yayınladığı Aesthetica adlı yapıtıyla estetiği bir bilim gibi ele alan ilk felsefeci onsekizinci yüzyılda yaşamış olan Alexander G. Baumgarten (1714-1762) dir. Bu yüzden doğru yanıt "c" seçeneğinde verilmiştir.

Kitabımız şöyle diyor: "Platon’un sanat anlayışına baktığımızda da sanatçı, pek çok şeyin hakiki bilgisine sahip olmadan taklidini yapabilen bir insan olarak saygın bir konumdan yoksun ve insanlara yanlış şeyler öğreten bir şahsiyet olarak konumlandırılmıştır." Buna göre doğru yanıt "b" seçeneğindedir.

Estetikle ilgili görüşlerini daha çok tragedya kavramı üzerinden örneklendiren filozof, "c" seçeneğinde yer alan Aristoteles'tir.

Kitabımız, "Antik Yunan’da rastladığımız bir yaygın görüş de “güzel” kavramı ile “iyi” kavramının bir tutulmasıdır. Bunun için kullandıkları tek bir sözcük bile vardır: kalokagathia (kalos: güzel, agathos: iyi)." diyor. Bu yüzden doğru yanıt "d" seçeneğinde verilmiştir.

Kitabımız, Alman felsefeci Kant'ın  “güzel”i “hoş”tan ayırışından şöyle bahsediyor: "Ona göre “hoş” duyusal bir ögedir ve nesnelere belirli bir ilgiyle ya da çıkarla yaklaşmamız sonucu oluşmaktadır. Oysaki güzelde bir çıkarsızlık vardır. Bu yüzden doğru yanıt "e" seçeneğinde verilmiştir.

Kitabımıza göre doğru yanıt "a" seçeneğindedir, çünkü Sibley'in “estetik özellikler” listesi oluşturma girişimlerinin boş bir çaba olduğunu savunan  düşünür Ted Cohen'dir.

Kitabımızda belirtildiği üzere,  biçimcilik, estetik deneyimin nesnesini biçimsel özellikler olarak kabul eder ve şekil, çizgi, ses, yapı, kalıp gibi özelliklere odaklanır. "c" seçeneğinde yer alan "Renk" de böyledir.

Kitabımıza göre, "d" seçeneğinde yer alan "John Dewey" 1958 de yayımlanan "Art as Experience" (Deneyim olarak Sanat) adlı yapıtında estetik deneyim üzerinde durmuştur.

Kant estetik yargıyı be¤eni yargısıyla aynı anlamda kullanr. Beğeni ise "a" seçeneğinde yer alan “güzeli yargılama yetisidir.”

Kitabımızda Sibley'in önerdiği bu yollar "d" seçeneğinde belirtildiği gibi "7" olarak yer almıştır.

Baumgarten

duyusal yetkinlik

mutlak güzellik

Aristoteles

erdemli

kavramsal çözümleme yoluyla

İdealar öğretisi platon tarafından geliştirilmiştir.

Frank Sibley’in (1959) “estetik özellikler” listesini verebiliriz. Bu listede “dengeli”, “sakin”, “güçlü”, “narin”, “duygusal”, “zarif” ve “gösterişli” gibi özellikler bulunmaktadır.