ESTETİK VE SANAT FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 15

Wittgenstein, aile benzerliği kavramını açıklamak için oyun kavramını kullanır.

"Çeşme" başlıklı bu eser Marcel Duchamp'a aittir.

"Brillo Kutuları" adlı bu eser Andy Warhol'a aittir.

"Beyaz bordürlü resim" adlı bu eser Vasily Kandinsky'e aittir.

Eser Jackson Pollock' aittir.

Sanat epistemolojisi, sanatın bilgi ile arasındaki ilişkiyi araştran alandır.

Platon, sanatçıların, herhangi bir şeyin taklidini o şey hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan yapabilen kişiler olduğuna inanır; sanatsal etkinliklerin de insanların dengesiz bir ruha ve dolayısıyla kötü bir karaktere sahip olmalarına yol açmasından ötürü zararlı şeyler olduğunu savunur.

Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir.

Sanatın mistik uyarı sağladığı görüşü, bilgi kaynağı olarak gören görüşlerden birisi değildir

Ontoloji (varlıkbilim) genel olarak varlıkları, bu varlıkların ne tür birer varlık olduğunu araştıran alanın adıdır.

Sanat bilginin kaynağı olabilir mi? Sorusu sanatın ontolojisi değil, epistemolojisi ile ilgili bir sorudur?

Farklı sanat türlerini dikkate alarak sanat yapıtlarına baktığımızda, resim ve (döküm olmayan) heykelleri tekil varlıklar olarak görürüz .

Tip-örnek kuramı, Richard Wollheim Sanat ve Nesneleri (1980) adlı kitabında, edebi yapıtların ve müziğin fiziksel nesneler ya da bu nesnelerin bir sınıfı olmadıklarını söyleyerek bu tür yapıtların tipler olduğunu ve kopyalarının ya da gösterimlerinin de bu yapıtların örnekleri olduğunu görüşüne dayalıdır.

İfadelerdeki içerik özerkçiliği tanımlamaktadır.

Ilımlı özerkçiler yalnızca sanat yapıtlarının estetik boyutunun özerk olduğunu iddia ederler.

Sanatın bilgi ile olan ilişkisinin irdelendiği alana genel olarak sanat epistemolojisi adı verilir. Başka bir deyişle sanat epistemolojisi, sanatın bilgi ile arasındaki ilişkiyi araştıran alandır. Bu aynı zamanda sanatın bilişsel değerinin olup olmadığının yapıldığı sorgulamadır. Bu tartışma alanı içerisinde olmak demek en temelde şu iki soruyu sormak demektir: “Sanat bilginin kaynağı olabilir mi?”, “Sanat bize bir şeyler öğretebilir mi?”
Sanatın bilişsel değerinin olduğunu savunan düşünürler çoğunlukla; sanatın
bize bir şeyler öğretebileceğini, sanat hakkında bir şeyler bilebileceğimizi, sanatın dünya hakkındaki algımızı, anlayışımızı değiştirebileceğini, sanatın kendimizle ilgili kimi şeylerin değişmesine neden olabileceğini ve sanatın bilginin kaynaklarından biri olabileceğini düşünürler. Ancak  “bilgi”den yalnızca önermesel bilgi türünü anlıyorsak bu durumda sanatın bilgiyle olan ilişkisine pek de sıcak bakmayacağımız aşikârdır. Nitekim bilginin epistemoloji tarihinde en sık yapılan tanımına bakacak olursak, gerekçelendirilmiş doğru inancın önermesel bilgi için geçerli olduğunu oysaki sanatın bilgi ürettiği kabul edildiğinde aynı tanımın geçerli olmayacağını söylememiz gerekir

Platon, aynanın içinde görünen nesnelere eidola adını vermiştir. Eidola görüntü’dür, gerçek nesnelerin görüntüsü. Bir ressam örneğin ayakkabı tamircilerinin resmini yapabilir. Başka bir deyişle gerçek nesneler dünyasındaki
ayakkabı tamircileri resmedildiklerinde yani kopyaları, benzetmeleri (mimesis)
yapıldıklarında gerçek olmayan nesneler dünyasına taşınmış olurlar. Ressamlar bu kopyaları ayakkabı yapımı hakkında herhangi bir bilgiye sahip olmadan yapabilirler

Sanatın bilgi ile olan ilişkisinin tartışıldığı veya irdelendiği alana genel olarak sanat epistemolojisi adı verilir. Dolayısyla cevap A şıkkıdır.

Sanatı bilgi kaynağ› olarak ele alan ilk filozoflar Platon ve Aristoteles’tir. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Platon’un Devlet adlı meşhur eserinden şu bölüm epistomoloji konusunun özüne açıklık getirmektedir: “İstersen bir ayna al eline, dört bir yana tut. Bir anda yaptın gitti güneşi, yıldızları, dünyayı, kendini, evin bütün eşyasını, bitkileri, bütün canlı varlıkları. -Evet görünürde varlıklar yaratmış olurum, ama hiçbir geçerliliği olmaz bunların. -İyi ya, tam üstüne bastın, işte düşüncemin; çünkü bu türlü varlık yaratan ustalar arasına ressamı da koyabiliriz değil mi?” Bu alıntıdan anlaşılacağı üzere iki dünya söz konusudur: Aynanın dışındaki dünya (gerçek nesneler dünyası) ve aynanın içindeki dünya (gerçek olmayan nesneler dünyası). Platon, aynanın içinde görünen nesnelere Eidola adını vermiştir. Dolayısıyla cevap C şıkkıdır.