aofsorular.com
EDB408U

ESKİ TÜRK EDEBİYATININ KAYNAKLARINDAN ŞAİR TEZKİRELERİ

5. Ünite
Soru 1
Bir önsöz, on sekiz takriz ve alfabe sırasıyla 476 şairden meydana gelen, tamamlandıktan sonra devrin sadrazamı Damat İbrahim Paşaya sunulan ve Lale Devri'nde yaşayan şairler hakkında önemli bilgiler veren eser hangisidir?
Soru 2
Eserine IV. Murat'ın biyografisiyle başlayan, dili süs ve özentiden uzak, sade ve açık olan, diğer tezkirelerden farklı olarak övgüye ve yergiye fazla yer vermeyen, daha önce yazılan tezkirelerde bulunmayan 11 şairi anlatan yazar hangisidir?
Soru 3
Ayni'nin "Ikdü'l-cuman fi Tarihi" adlı eserinin on bir cüzünü Türkçe'ye çeviren yazar hangisidir?
Soru 4
"Bursa Şehrengizi" adlı eser hangisine aittir?
Soru 5
Hangisi Beliğ'e ait değildir?
Soru 6
Hangisi Akif'e aittir?
Soru 7
Bütün mevlevi şairleri biraraya toplayan  tezkire hangisidir?
Soru 8
"Mir'at-i Şi'r" ile ilgili olarak söylenen hangi ifade doğrudur?
Soru 9
Beliğ Tezkiresi'nin Zeyli durumunda olan, örnek şiirler seçilirken fazla ölçülü davranılmayan, aynı değerdeki şairlerden birinde sadece bir örnekle yetinilirken diğerinde on gazelden fazla örnek verilmeyen ve bu ölçüsüzlük nedeniyle de Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olmayan, antoloji niteliği taşıyan eser hangisidir?
Soru 10
Hangisi Ramiz'e ait değildir?
Soru 11
I. 18. yüzyılda yazılan tezkirelerde 17. yüzyıla karşı gelişen bir tepki vardır.

II. 18. yüzyıl tezkireleri bu türün çok önemli ve güzel tezkirelerinin yazıldığı 16. yüzyıl eserlerine özenen, onları taklit eden eserlerdir..

III. 18. yüzyıl tezkirelerinin 16. yüzyıl tezkirelerini taklit etmesinin nedeni, 16. yüzyıl tezkirelerinin kısa biyografilere ve uzun şiir örneklerine yer vermesidir.

IV.  18. yüzyılda daha önceki tezkirelerde görülmeyen zümre tezkireleri yazılmaya başlamıştır.

18. yüzyıl şair tezkireleriyle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 12
Mustafa Mucib Efendi'nin Tezkire-i Mucib adlı eseri hangi bakımdan önemlidir?
Soru 13
I. Safayi tezkiresi bir önsöz, on sekiz takriz ve alfabe sırasıyla 476 şairden meydana gelmiştir.

II. Tezkire Sultan IV. Mehmet'e sunulmuştur.

III. Eser 1640 yılında kaleme alınan Rıza tezkiresine zeyl olarak yazılmıştır.

IV. Eserin dili oldukça yalın ve konuşma diline yakındır.

Safayi'nin Nuhbetü'l-Asar Min-Feva'idi'l-Eşar adlı tezkiresiyle ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?

Soru 14
İsmail Beliğ’in tezkiresinin adı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 15
I. Eserin diğer adı Esrar Dede tezkiresidir.

II. Eser 16. yüzyılın başına kadar yaşayan Bektaşi şairlerini ihtiva eder.

III. Eserdeki şiirlerin seçimi Şeyh Galib'e aittir.

IV. Esere yalnızca divan sahibi ve üstad olan şairler dahil edilmiştir.

V. Eserin dili oldukça yalındır.

Tezkire-i Şuarayı Mevleviyye ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 16
Mucib'in Tezkire-i Şuara'sında Neşati ile ilgili olarak "Edirnevî Mustafâ Çelebî’dir. Mukaddemâ mahlası Semendî idi. Şu’arâ-yı zevi’l-i’tibârdan olup pey-rev-i Nef ’î olmagla eş’ârı selîs ve kulûb-i ehl-i irfâna enîsdir. " bilgisine yer verilmektedir. Bu bilgiye göre, aşağıda Neşati ile ilgili verilen hangi ifade doğrudur?
Soru 17
Safayi’nin Nuhbetü’l-asar min-Feva’idi’l-eş’ar adlı tezkiresinde Nedim ile ilgili olarak “Nâmı Ahmed’dür. Gevher-i girân-mâye-i vücûdı kân-ı Sitanbul’dan zuhûr itmişdür. Evâhir-i saltanat-ı Sultân İbrâhîm Han’da Rûmili kâzî-askeri olan Mustafâ Efendi’nün nebîresidür. Vâlidesi tarafından nesebleri târîh sâhibi Kara Çelebi-zâde Abdü’l-azîz Efendi’ye müntehîdür.” açıklaması yapılmıştır. Bu açıklamada aşağıdaki bilgilerden hangisi yer almamaktadır?
Soru 18
Salim’in Tezkire-i Şuara’sında Sıdki Kadın ile ilgili olarak “Bunlar dahı hânedân-ı ma’ârifin yadigârlarından beyne’n-nisvân Emetu’llah Kadın demekle meşhûr-ı cihân olan zen-i merdâne-revişdir ki bir defa bin seksen üç târîhinde ve bir def ’a dahı yetmiş tokuz târîhinde kerreten ba’de merre kâdiyyü’l-beled olan Kâmetî-zâde merhûmun duhter-i pâkîze-ahteridir. Müretteb Dîvân sahibi ve bir zen-i ma’rifet-iktidâr ve Bayrâmî tarîkından Şeyh Himmet Efendi merhûmdan isâbet-keş olmuş bir merre-i merdâne-reftârdır. Bin yüz beş târîhinde intikâl ve dâr-ı visâlde gılmân-ı cinân ile âsûde-hâl olmuşlardır.” açıklamasına yer verilmektedir. Bu açıklamaya göre Sıdki Kadın ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
Soru 19
Nigehüm âl-i ruh-ı dîde-i bâdâma düşer

Hevesüm la’l-i leb-i yâr-i gül-endâma düşer

Mübtela-sından ider ni’met-i vaslını dirîğ

Hân-ı vaslı o mehün düşmen-i bed-kâma düşer

Şöyle bir mâhveşe olmayalum dil-dâde

Ki anun meyl-i ruhı rind-i mey-âşâma düşer

Bezm-i agyâra varursa o meh-i ‘işve-nümâ

Rakibâ cümle hemân dâm-ı dil-ârâma düşer

Gazel-i Âkif ’i tanzîr ideyüm dirse Elif

Za’f-ı efyûn ile desti ditirer hâme düşer

Yukarıda Silahdarzade Tezkiresi’nden bir gazele yer verilmiştir. Bu gazelin şairi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20
Safvet’in Nuhbetü’l-asar min-Fevaidi’l-eşar adlı tezkiresinde şair Ânî ile ilgili olarak “Tâ’ife-i zenândan Âl-i Sübhândan Fâtıma kadın dinilmekle meşhûr-ı hass u âm olup bir şâire-i sâhire-i sâhib-ismetdir. Tertîb-i dîvân etmişdir. Emir Aga nâm kimesnenin bânû-yı şebistânı ana vâcib olmagla bir püser-i necâbet-eseri zuhûr idüp ba’de zamânin püser-i mezkûr Yenişehîr kâdîsi iken Ânî anda vefât etmişdir.” açıklamasına yer verilmektedir. Bu açıklamaya göre şair Ânî ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?