ESKİ TÜRK EDEBİYATININ KAYNAKLARINDAN ŞAİR TEZKİRELERİ

Bugünkü Kosova topraklarında yer alan Prizren şehrinde dünyaya geldi.

Babası Seyyid Ali çeşitli yerlerde kadılık yapmış özellikle muamma yazmada ve tarih düşürmede usta bir kişidir.
Âşık Çelebi anne tarafından da meşhur ve nüfuzlu bir sülaleden gelmektedir. Annesi, silsilesi Ebu İshak Kazurunî’ye çıkan ve II. Bayezit devrinde büyük bir nüfuz sahibi olan şair ve âlim II. Bayezit’in kazaskerlerinden Müeyyedzade’nin kızıdır. Âşık Çelebi tezkiresinde Müeyyedzade’yi kullandığı Hâtemî mahlasıyla biyografi sırasına dâhil eder ve onun başta ilminin yüceliği olmak üzere şiiri hakkında anekdotlarla bilgi verir.
Âşık Çelebi 1541’de Bursa’ya geldi ve şair Sayî ile mahkeme kâtipliği yaptı. Ardından Emir Sultan vakıflarına mütevelli tayin edildi. Bursa’da iken Bursa güzelleri hakkında bugün elimizde olmayan şehrengizini yazdı.
Daha sonra İstanbul mahkemesinde kâtip oldu. Âşık Çelebi bundan sonra bir ara Ebussuud Efendi’nin fetva kâtipliğini de yaptı.

Câmi’ü’l-buhûr der Mecalis-i Sûr: III. Murat’ın oğlu Şehzade Mehmet’in düğününü tasvir eden bir mesnevidir.

Divanlar: Âlî’nin dördü Türkçe biri Farsça olmak üzere beş divanı vardır.

Gelibolu Şehrengizi: Şairin Gelibolu’nun güzellerini övdüğü manzumesinin adıdır.

Gül-i Sad-Berg: Divanlarından seçilmiş yüz matlayı ihtiva eder.

Mihr ü Mâh: 1174 beyitlik bir mesnevidir.

Mihr ü Vefâ: Henüz tamamı ele geçmeyen bu eser, 7000 beyitlik mesnevidir.

Riyazü’s-salikîn: Dinî, tasavvufi ve ahlaki bir mesnevidir.

Sadef-i Sad-Güher: Divanlarından seçilmiş 100 gazeli ihtiva eder.

Subhatü’l-abdâl: Kerbelâ mersiyelerinden oluşur.

Tuhfetü’l-uşşak: Husrev-i Dehlevî’nin Matla’ü’l-Envar adlı eserine nazire olarak kaleme alınan bir mesnevidir.