aofsorular.com
EDB104U

ESKİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ: SÖZ SANATLARI

3. Ünite
Soru 1
Aşağıdakilerden hangisi ses tekrarına dayalı söz sanatlarından biri değildir?
Soru 2
“Cem bezm-i câmı kurduğu gün şâd olun dedi Ey dil-harâblar için âbâd olun dedi”
Yahya Kemal’in bu beytinde hangi cinas türü bulunmaktadır?
Soru 3
“Âh kim ömrüm cihan mülkinde cânânsuz geçer
Ben cihan mülkin n’iderem çünki cân ansuz geçer”
Ahmed Paşa’nın beytinde aşağıdaki cinas türlerinden hangisi bulunmaktadır?
Soru 4
Aynı kökten türemiş iki veya daha fazla sözcüğün aynı ibare içinde bulunmasına ne ad verilir?
Soru 5
“İlâhî! Her ne kadar cehd idüp zâhirüm ma’mûr idersem, bâtınum vîrân. Zâhirde her ne kadar sana kul isem içimde hevâ sultân.”
Sinan Paşa’nın bu beytinde bulunan ses tekrarına dayalı söz sanatları aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 6
Asıl anlamı “sonu başa çevirmek” olan, şiirde beytin, düz yazıda da bir cümlenin veya ibarenin sonunda yer alan sözcüğü kendisinden önce tekrarlamak olan kelime tekrarına dayalı söz sanatına ne ad verilir?
Soru 7
“Ey vücûd-ı kâmilün esrâr-ı hikmet masdarı
Masdarı zâtun olan eşyâ sıfâtun mazharı

Mazharı her hikmetün sensin ki kilk-i kudretün
Safha-i eflâke nakş itmiş hutût-ı ahteri...”

Fuzuli’nin yukarıda verilen gazeline ait beyitlerinde koyu olan kelimeler arasındaki söz sanatına ne denir?

Soru 8
”Elverir ki bir gün bana derinden
derinden bir gün bana: “Gel” desin.”
Ahmet K. Tecer’in dizesinde aşağıdaki söz sanatlarından hangisi olduğu söylenebilir?
Soru 9
Mutarraf seci ve mütevâzî secinin kullanıldığı tek yazın türü aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 10
I. İrsâd

II. Reddü’l-acüz ale’s-sadr

III. Müvâzene

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri kelime tekrarına dayalı söz sanatlarındandır?

Soru 11
Hem nazımda hem de nesirde kullanılan seci türü aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 12
Nice bir hidmet-i mahlûk ile mahzûl olalum
Sâ’il-i Hak olalım nâ’il-i mes’ûl olalum


Akalum pâyına bir bahr-i hamiyyet bulalum
Sıla-i himmetine mâ’ gibi mevsûl olalum

Yukarıdaki şiirde İlk beytin ikinci mısraında “sâ’il” ile “mes’ûl” kafiyesi arasındaki ilişkiyi gören okuyucu, bundan sonraki beyitlerde de “sıla” kelimesi geçince kafiyenin “mevsûl”  olacağını tahmin eder. Sözün sonunun nasıl geleceğine bu kelimenin çoğu zaman ses yapısı bazen de anlamı yol gösterdiğini belirten edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 13
Suya virsün bâğbân gül-zârı zahmet çekmesün
Bir gül açılmaz yüzün tek virse bin gül-zâra su

Yukarıdaki beyitte yer alan 'su' sözcüğünün mısra başında ve sonunda kullanılması şeklinde yapılan edebi sanat aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 14
Aşağıdaki beyitlerden hangisinde iştikak sanatı yoktur?
Soru 15
Kabz u bastı bu yolun der-pey olur birbirine
Her düzün bir yokuşu her yokuşun bir düzü var (Pertev Paşa)

Yukarıdaki beyitte “Bu yolun sıkıntısı ile ferahlığı birbirini izler.” anlamındaki ilk mısradan sonra, beytin ikinci mısraındaki isim tamlamasının tamlayan ile tamamlanan kısımlarının yerlerinin değiştirilmesiyle aşağıdaki sanatlardan hangisi yapılmıştır?
Soru 16
Bülbül eder güle naz
Ağlayan çok gülen az

Beyiti aşağıdaki cinas türlerinden hangisiyle yapılmıştır?

Soru 17
Yazılış ve söyleyişteki benzerlik nedeniyle aynı kökten türemiş sözcükler olmadıkları hâlde bu izlenimi veren sözcüklerin bir ibarede toplanmasına ne ad verilir?
Soru 18
Aşağıdaki beyitlerden hangisinde cinas-ı gayr-ı tam (tam olmayan cinas) yoktur?
Soru 19
Aşağıdakilerden hangisi seci sanatıyla ilgili bir kavram değildir?
Soru 20
Hangisi manzum veya mensur (=düz yazı) bir metinde anlamları farklı sözcükler arasındaki yazılış ve söyleyiş benzerliği anlamına gelir?