ESKİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ: SÖZ SANATLARI - Deneme Sınavı - 1

Delinmiş, deşilmiş çaldığın kaval

                    Faruk N. Çamlıbel
Kaval kamıştan yapılan, genellikle çobanların çaldığı ve üzerinde delikler olan uzun bir çalgı aletidir. Şair bu mısralarda kavalın üzerindeki delikleri çobanın bıçaktan keskin sesiyle açılmış olmak gibi hayalî bir nedene bağlamaktadır. Bir duruma gerçek sebebi dışında bir sebep gösterildiği için bu iki mısrada hangi edebi sanat kullanılmıştır?

II. Bu sevgiyi tarihe de sor.

III. Bu yolda tekbîrlerle halka ıyân oldu tûğlar.

IV. Zaferler geldi.

V. Dalgalanan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilâl!

VI.Tarih bize hayat verdi.

VII. Tarih yollarına düşmüş gezgin gibiyiz.

Yukarıdaki cümleler aşağıdakilerden hangisini/hangilerini örneklemez?

Yukarıdaki mısrada, ‘’insanın sağlığının değerini hasta olmadan bilemediği’’ ifade edilmektedir. Az sözle çok anlam taşıyan bu uygulama, aşağıdakilerden hangisidir?

Akdeniz'e bir kısrak başı gibi uzanan

Bu memleket bizim

Bilekler kan içinde, dişler kenetli, ayaklar çıplak

Ve ipek bir halıya benzeyen bu toprak

Bu cehennem, bu cennet bizim.

Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür

Ve bir orman gibi kardeşçesine

Bu hasret bizim.                                                          (Nazım Hikmet)

Yukarıdaki şiire göre aşağıda yer alan dizelerden hangisinde teşbih (benzetme ) yapılmamıştır?

Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol

Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol

Rıhtımda kalanlar bu seyahatten elemli

Günlerce siyah ufka bakan gözleri nemli  (Yahya Kemal Beyatlı) 

Yukarıdaki dizelerde benzeyen tabut, benzetilen gemidir. Ancak tabut söylenmemiş, kendisine benzetilen gemi söylenmiştir. Teşbih öğelerinden yalnız birisiyle ve birden çok benzerlik gösterilerek yapılan bu istiareye ne ad verilir?

Bu parçada kişileştirilen varlık aşağıdakilerden hangisidir?