ESKİ MEZOPOTAMYA VE MISIR TARİHİ - Deneme Sınavı - 10

Yeni Assur ve Yeni Babil dönemindeki olayların ve dönemin özelliklerinin oldukça iyi bir şekilde bilinmesinin sebebi çok ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alınmış olmasıdır. Bunun sebebi de devletin hizmetinde bir yazıcılar sınıfının olmasıdır.

Yeni Assur Krallığı’nda merkeze bağlı yöneticiler tarafından yönetilen, tarım ve madencilik bakımından zengin eyalet merkezleri Yukarı Dicle havzasında, bugün Diyarbakır’ın olduğu bölgeydi.

Yeni topraklar kazanmak, güvenliği ve vergilerin düzenli ödenmesini sağlamak, yeni işgücü elde etmek ve ganimet toplamak Yeni Assur ve Yeni Babil ordularının sefere çıkma nedenlerini oluşturmaktaydı.

Yeni Assur döneminde kışla saray (ekal maraşti) sadece başkentlerde bulunan bir mimari öğe idi.

Aşurbanipal’in Yeni Assur Krallığı’nın başkenti olarak Assur kenti yerine kurduğu yeni başkent “Kalhu” idi.

Kral Yıllıkları (Annallar) Yeni Assur dönemi boyunca güçlü kralların hemen hepsi, taş steller üzerine ve tabletlere her yıl yaptıkları önemli işleri yazdırmışlardır. Bu yazıtlar kralın tahta çıktığı yıldan itibaren tutulmakta ve her yıl yapılan eylemler, “krallığımın ikinci yılında, üçüncü yılında” gibi ifadelerle başlamaktadır. Yeni Assur döneminin güçlü krallarına ait annallar büyük oranda günümüze ulaşmıştır.

Assur ve Babil kralları yazıtlarında isimlerinin başında “Büyük Kral”, “Güçlü Kral”, “Yukarı Deniz’den (Akdeniz) Aşağı Deniz’e (Basra Körfezi) Kadar Olan Bölgenin Hâkimi”, “Dört Bir Yanın Kralı”, “Evrenin Kralı” ve “Sümer - Akkad Ülkelerinin Kralı” gibi unvanlar kullanırlardı. Kral en büyük rahip olması yanında ordunun komutanı, önemli davalara bakan yargıç ve kanun koyucu idi.

Kral en büyük rahip olması yanında ordunun komutanı, önemli davalara bakan yargıç ve kanun koyucu idi.

Assur Krallığı’nın merkezinde, “ekal maşarti” adı verilen kışla sarayda eğitim yapan düzenli bir ordusu vardı. Ancak komutan ve çekirdek güçten oluşan buradaki birlikler sefere giden ordunun oldukça küçük bir bölümünü oluştururdu.

Kuzey Suriye ve Güney Mezopotamya’da bulunan önemli kentler ve kent devletlerinde genel yapıya fazla müdahale edilmemişti. Bunlar yapılan seferlerle krallığa bağlanmış, vergi ödemesi ve isyan etmemesi koşuluyla bir tür otonom yönetim olarak korunmuştur. Kargamış, Til Barsip gibi kentler Assur karşıtı ittifaklara girmedikleri sürece geleneksel yapısını korumuştur. Yeni Assur döneminde zaman zaman Assur karşıtı ittifaklara giren Babil’e uygulandığı gibi bu kentler isyan ettiklerinde yakılıp yıkılmış ve doğrudan krallığa bağlanmıştır.

Orduda iki sınıf bulunmaktaydı: Piyade ve süvari. Askerlerin çoğu piyade idi. Süvari sınıfı MÖ dokuzuncu yüzyıldan itibaren oluşmaya başlamıştır. Ayrıca esas vurucu gücü oluşturan savaş arabaları önemli oranda temsil edilmekteydi.

Sitadel, kentin yüksek bölümünde yer alırdı. Çevresi ayrı bir surla çevrilen sitadelde saray, tapınak ve kral ailesinden yöneticiler için yapılmış konaklar bulunurdu.

Babil, MÖ ikinci binyılın ilk yarısında ünlü kanun yapıcı Hammurabi’nin sülalesine de başkentlik yapmıştı.

Assur ülkesinin baştanrısı Assur idi. Diğer tanrılar arasında savaş tanrısı Ninurta, aşk tanrıçası İştar, güneş ve adalet tanrısı Şamaş, ay tanrısı Sin ve fırtına tanrısı Adad büyük saygı görmekteydi.

Babil’in baştanrısı Marduk idi. Sümerlerin birçok tanrısının önemli özelliği bu tanrının adı altında birleştirilmişti. Kentteki önemli bütün törenlerde kral, baştanrı Marduk heykeline hediyeler sunar ve onunla birlikte tören alayına katılırdı.

Arkeolojik kaynaklar Yazılı kaynaklar kategorisinde değildir. Doğru yanıt c seçeneğidir.

Yeni Assur döneminde Aşurbanipal tarihi belgeleri büyük bir kütüphane haline dönüştürmüş  arşivletmiş ve sistematik bir biçimde düzenleterek saklanmasını sağlamıştır. Doğru yanıt a seçeneğidir.

Soru cümlesinde yer alan tüm maddeler Assur ve Babil kral yazıtlarında yer alan ünvanlardandır. Doğru yanıt e seçeneğidir.

Soru cümlesinde yer alan tüm maddeler Yeni Assur Krallığı döneminde bürokrasinin yürütüldüğü kentlerdendir. Doğru yanıt e seçeneğidir.

Soru cümlesinde yer alan tüm maddeler doğrudur. Doğru yanıt e seçeneğidir.