ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM I

İlk çocukluk dönemi okul öncesi zamana denk gelir ve 3-5 yaş arasını kapsar. Doğru cevap A şıkkıdır.

Okulöncesi dönemin sonunda çocukların ağırlığı, doğum ağırlıklarının yaklaşık altı katına ulaşarak 20 kg civarında olur . Doğru cevap B şıkkıdır.

Çocuklarda sağ ve sol el kullanımı 4-5 yaş civarında belirlenir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Motor gelişim hareketlerin gelişimini belirleyen kavramdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Genel kuvvet ve dayanıklılık gerektirecek biçimde bacaklarda ve kollarda büyük kasların kullanımını gerektiren becerilere kaba motor becerileri denir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bebeklik döneminin ilk yılı, özellikle ilk altı ayı, oldukça hızlı bir bedensel büyüme hızına sahipti. Bu büyüme değeri, çocuğun birinci yılın sonunda yürümeye başlaması ile birlikte yavaşlamaya başlıyordu. İlk çocukluk yıllarının başlangıcını oluşturan üçüncü yıldan itibaren ise fiziksel gelişimin hızı ve büyüme değeri yavaşlamaya devam eder. Dolayısıyla bedensel özelliklerin gelişimi okulöncesi yıllarda yavaşlamakla birlikte kararlı bir biçimde artmaya devam eder. Doğru cevap E’ dir.

İlk çocukluk döneminde, çocukların beden oranlarında dikkat çeken değişiklikler olmaya başlar. Bebeklik dönemindeki beden oranı değişmeye başlar. Bu yıllar süresince hem erkeklerin hem kızların beden yapısı açısından gövdeleri incelir. Çocukların başlarının toplam beden büyüklüğüne oranı azalır. Bacaklar, tüm beden uzunluğunda daha göze çarpan bir ilerleme gösterir. Böylece çocukların bacakları daha hızlı büyüyerek bebeklikteki iri başlı görünüşü ortadan kalkar. İlk çocukluk dönemi sonunda çocuk bedeni, bir yetişkinin sahip olduğu beden oranına epeyce yaklaşır. Örneğin iki yaşında bacakların uzunluğu tüm beden uzunluğunun %34’ü iken ilk çocukluğun sonlarına doğru (5-6 yaşta) bu değer %44 düzeyine ulaşır. Doğru cevap D’ dir.

İlk çocukluk döneminde sinir sistemi gelişmeye devam eder. Sinir hücrelerinin gelişmesiyle birlikte beyin büyümesini sürdürür ve beyin fonksiyonları gelişir. Örneğin yaklaşık beş yaşında beyin yetişkin ağırlığının yaklaşık %90’ına ulaşır. Doğru cevap A’ dır.

İlk çocukluk süresince çocukların dolaşım sistemi gelişimini sürdürür. Bu çerçevede çocukların bebeklikte çok hızlı olan kalp atış hızı yavaşlar. Solunum sistemi açısından çocuklar, solunum sistemiyle ilgili kaslarının gelişimini sürdürür ve bebeklikteki solunumunu daha derin ve düzgün hale getirmeye başlarlar. Sindirim sistemi açısından çocuklar, tüm besinleri sindirebilirler. Yaklaşık üç yaşlarına geldiklerinde süt dişlerini çıkarmayı tamamlamışlardır. Ancak yaklaşık altı yaşından itibaren süt dişleri, kalıcı dişlerle yer değiştirmeye başlar. Boşaltım sistemi açısından çocuğun bağırsakları üzerindeki kontrolü iyice gelişmiştir ve çocuk, tuvalet alışkanlığı kazanmıştır. İlk çocukluk yılları süresince kasların gelişimi ile birlikte çocuğun gücü ve dayanıklılığı önemli ölçüde artar. Kaslardaki bu gelişim, çocukların motor becerilerine ilişkin yeterliliklerinde gözlenebilir. İskelet sistemi açısından ise çocukların kemikleri sertleşmeye devam eder. Doğru cevap A' dır.

Kaba motor beceriler, genel kuvvet ve dayanıklılık gösterecek biçimde bacaklarda ve kollarda büyük kasların kullanımını gerektiren becerilerdir. Koşma, atlama, atma (fırlatma), tırmanma ve tekmeleme gibi becerileri içerir. Doğru cevap C’ dir.

Dört yaşındaki çocuğun genel olarak kaba motor becerilerdeki yeterlilikleri: Üç tekerlekli bisiklet üzerinde beceriler yapabilir, hızlı bir biçimde koşabilir, becerikli bir biçimde atlayabilir, becerikli bir biçimde tırmanabilir, bedeni önünde ellerini tutarak bir topu yakalayabilir. Doğru cevap E’ dir.

İnce motor koordinasyonun gelişlimi, çocukların çizimlerindeki değişmelere de yansır ve çizim becerisinin ilerlemesini sağlar. Bazı araştırmacılar çocukların çizimlerindeki ilerlemesini gösteren aşamalar ifade ederler. Örneğin çizimin ilk aşaması olan karalama yapma (anlamsız yazı ve çizgiler) yaklaşık 15. aydan itibaren başlar. İlk zamanlar çoğu karalamalar, tekrarlanan yatay veya dikey çizgiler biçimindedir. Karalamalar, gittikçe çocuğun ince koordinasyonunun gelişimini yansıtmaya başlar. Doğru cevap C' dir.

İnce motor gelişim; kollar, eller ve parmaklardaki daha küçük kasları koordine etme yeterliliğini ifade eder. Okulöncesi yıllarda ince motor becerilerin gelişiminde önemli ilerlemeler. Örneğin üç yaşında elbisesini yardımla giyip çıkarabilir, makasla kağıt kesebilir, çatalla yemek yiyebilir, düz bir çizgi çizebilir, bir sürahiden su boşaltabilir. Dört yaşında bir makasla çizgi üzerinden kesebilir, kabaca insan resmi çizebilir, yardım olmaksızın kendi elbiselerini giyip çıkarabilir, elini yüzünü yıkayabilir, yemeğini kendisi yiyebilir, bloklar ile bina yapabilir. Beş yaşında kalemi acemice kullanabilir, yazıları kopyalayabilir, küp ve blokları rahatlıkla oyunda kullanabilir. Dolayısıyla 4-5 yaşından itibaren okulöncesi çocukların biraz güçlükler yaşasa da düğme iliklemek, fermuarını çekmek ve çatal kaşık gibi araçlar ile yemeğini yemek gibi kendine yardım etmeyi içeren becerileri büyük ölçüde gerçekleştirebildikleri görülür. Altı yaşında ise becerikli el işleri sergileyebilir, harşeri yazabilir, oyuncak bloklar ile ustalıkla yapılar kurabilir. Doğru cevap E’ dir.

Altı yaşındaki çocuğun genel olarak kaba motor becerilerdeki yeterlilikleri: Bisiklete binebilir, ustalıkla tırmanabilir, bir topu yukarıdan aşağıya inen bir biçimde ustalıkla atabilir. Doğru cevap D' dir.

İnce motor gelişim; kollar, eller ve parmaklardaki daha küçük kasları koordine etme yeterliliğini ifade eder. Doğru cevap E şıkkıdır.

Altı yaşında ise çocuğun boy uzunluğu, yaklaşık 105-115 cm. arasında olur. İlk çocukluk süresince ağırlıktaki gibi kızların boy uzunluğu da erkeklerden biraz daha küçüktür. Doğru cevap B' dir.

Okulöncesi dönemde park gibi açık havada oyunlarda kullanılan araçlar kaba kasların motor gelişimini desteklerken kil, çamur, hamur gibi yoğurma malzemeleri ile oynama, makasla kesme, kalem ve fırça kullanma, bağlama, çözme, düğmeleme gibi etkinlikler çocukların el ve parmaklardaki ince motor kasların ve bunlar ile ilişkili becerilerin gelişimine katkıda bulunur. Doğru cevap  A şıkkıdır.

Altı yaşındaki çocuğun genel olarak kaba motor becerilerdeki yeterlilikleri: Bisiklete binebilir, ustalıkla tırmanabilir, bir topu yukarıdan aşağıya inen bir biçimde ustalıkla atabilir.Doğru cevap D şıkkıdır.

Okul öncesi yıllarda kaba motor becerilerin gerçekleşmesini sağlayan kaslar, ince motor becerilerin gerçekleşmesini sağlayan kaslara göre daha fazla gelişir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Okulöncesi yılları süresince kaba ve ince motor becerilerin gelişiminde cinsiyet farklılıkları gözlenebilir. Bu yıllarda erkekler güç isteyen becerilerde kızlara nazaran biraz daha ileridedir. Doğru cevap B şıkkıdr.