ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM I

İlk çocukluk döneminin sonu olan beş yaş sonunda çocukların ağırlığı, doğum ağırlıklarının yaklaşık 6 katına ulaşarak  20 kilogram civarında olur.

6 yaşında çocuğun boyu yaklaşık 105-115 cm arasındadır.

Bebekte göğüs bölgesinde olan ağırlık merkezi okulöncesi çocuğunda göbeğe daha yakın olur. Bu ağırlık merkezindeki değişim, çocuğun bedenini daha çok kontrol etmesini ve hareketlerdeki yeterliliğini artırmasını sağlar.

Makas kullanma ince motor bir beceridir.

Okulöncesi dönemde park gibi açık havada oyunlarda kullanılan araçlar kaba kasların motor gelişimini desteklerken kil, çamur, hamur gibi yoğurma malzemeleri ile oynama, makasla kesme, kalem ve fırça kullanma, bağlama, çözme, düğmeleme gibi etkinlikler çocukların el ve parmaklardaki ince motor kasların ve bunlar ile ilişkili becerilerin gelişimine katkıda bulunur.

Çocukların yaklaşık beş yaşından itibaren binalar, arabalar ve benzeri objeler çizdiği görülür.

Çocukların başlarının toplam beden büyüklüğüne oranı azalır.

Beyin yarım kürelerinin uzmanlaşması ile ilişkili sol veya sağ elini kullanma tercihlerini de 4-5 yaşlarındaki çocuklarda (sol veya sağ elini daha çok kullanma) açıkça gözlemek olasıdır.

Yaklaşık beş yaşlarında beyin yetişkin ağırlığının yaklaşık %90’una ulaşır.

Çocukların bebeklikte çok hızlı olan kalp atış hızı yavaşlar.

İlk çocukluk yıllarında çocuğun ağırlığındaki artış oranı, çocukluktaki genel eğilime paralel bir biçimde yavaşlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Altı yaşında çocuğun boy uzunluğu, yaklaşık 105-115 cm. arasında olur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ağırlık merkezi okulöncesi çocuğunda göbeğe daha yakın olur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Özellikle okulöncesi yıllarının ilk yıllarında çocuklar arasındaki bireysel farklılıkları gözlemek olasıdır. Örneğin okulöncesi yaşlardaki çocuklar gözlendiğinde bazı çocukların diğerlerinden daha uzun, bazılarının daha kısa, bazılarının daha şişman, bazılarının daha zayıf, bazılarının daha güçlü ve bazılarının daha güçsüz ve çelimsiz olduğu görülebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

4-6 yaşlarında kaba (büyük) kasların kullanımını gerektiren bahçe oyunlarının yanı sıra ince (küçük) motor kasların kullanımını daha çok gerektiren masa başı faaliyetlere ilgi duyarlar. Bu kapsamda resim yapma, resimleri boyama, kesme ve bunları yapıştırma, boncukları ipe dizme, yapbozlar ile değişik şekiller oluşturma ve parçaları birleştirme, oyun hamuru veya çamur ile heykeller veya şekiller yapma, lego gibi araçlar kullanarak üst üste dizmeler veya inşa etmeler oyunlarda önemli bir yer tutar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Üç yaşındaki bir çocuk, bir ayağı üzerinde durabilir, her iki ayağı üzerinde sıçrayabilir, kısa mesafeler için denge tahtasında yürüyebilir, iyi bir biçimde atlayabilir, küçük bir topu atabilir, ayağı ile tekerlekli oyuncak bir arabayı ileri itebilir, üç tekerlekli bir bisiklete binebilir, ayaklarını değiştirerek yukarı ve aşağı basamakları yürüyebilir, uzatılmış (açılmış) kollar ile bir topu yakalayabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

İki yaşındaki bir çocuk koşabilir, büyük bir topa vurabilir, küçük bir topu atabilir, iki ayağını kaldırarak kısa mesafeli atlayabilir; ileri, yana ve geriye doğru yürüyebilir, tek başına basamaklarda gidip gelebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Çocuk üç yaşında elbisesini yardımla giyip çıkarabilir, makasla kağıt kesebilir, çatalla yemek yiyebilir, düz bir çizgi çizebilir, bir sürahiden su boşaltabilir. Dört yaşında bir makasla çizgi üzerinden kesebilir, kabaca insan resmi çizebilir, yardım olmaksızın kendi elbiselerini giyip çıkarabilir, elini yüzünü yıkayabilir, yemeğini kendisi yiyebilir, bloklar ile bina yapabilir. Beş yaşında kalemi acemice kullanabilir, yazıları kopyalayabilir, küp
ve blokları rahatlıkla oyunda kullanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

İnce motor becerilerde ilerleme, kaba motor beceriler gibi birdenbire ortaya çıkmaz. Bebeklik yıllarından başlayarak çocukluk yıllarında bir gelişim süreci içerisinde ortaya çıkar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Okulöncesi yıllarda ince motor gelişim açısından da bireysel farklılıklar gözlenebilir. Bazı çocuklar anne babasından veya bakıcısından biraz yardım alarak giysisini giyme, ayakkabısını giyme, düğmesini ilikleme, yemeğini yeme, elini yıkama ve dişini fırçalama gibi kendi özbakım becerilerini kısa bir zamanda başarır iken bazı çocukların bu davranışları gerçekleştirmede biraz zorlandıkları ve geri kalabildikleri gözlenebilir. Bunun nedeni, genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Bu çerçevede çocukların kemik ve kas yapısının gelişimi önemli bir etken olmakla birlikte bu gelişimde özellikle yetersiz beslenme ve çocuğun içinde büyüdüğü aile ortamı da oldukça önemlidir. Çocuğun yetersiz ve dengesiz beslenmesi ve aile içerisindeki sıkıntılı, huzursuz ve ilgisiz ortamlar çocuğun motor becerilerinin gelişimini de olumsuz bir biçimde etkileyerek geciktirici olabilecektir. Doğru cevap E seçeneğidir.