ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GELİŞİM I - Deneme Sınavı - 12

İnternetin bağımlılık yaratması, Günlük işleri aksatacak yönde zaman kaybına neden olması, İnternetin aile içi çatışmalara neden olması internetin çocuk için tehlikelerindendir.

Çocuğun internet kullanımını yasaklamak yerine, bir günde bu eylem için ayırdığı süreyi onunla konuşup tartışarak sınırlamak gerekir.

Öğrendiği yeni bilgileri var olan bilgilerle birleştirip bütünleme "örgütleme"nin tanımıdır.

Ezberleme becerisinin en iyi olduğu dönem somut işlemler dönemidir (yedi- on iki yaş).

Somut işlemler döneminin tipik bir başka özelliğiyse korunum kavramının kazanılmasıdır. Korunum, Bir nesnenin sayı veya miktar gibi özelliklerinin görünümündeki farklılıklara veya yüzeysel değişikliklere rağmen değişmeyeceğini anlama yönündeki bilişsel beceridir.

Soyut İşlemler Dönemi (Oniki Yaş-Yetişkinlik) Piaget’in Bilişsel Gelişim Kuramı’na göre en son düzey, soyut işlemler dönemidir. Adında da anlaşılacağı gibi bu dönemde en üst düzeyde zihinsel işlemler yapılır. Bu döneme gelindiğinde hipotetik düşünceler geliştirilebilir. Akıl yürütme etkinliklerinde tümdengelim ve tümevarım yöntemleri kullanılabilir.

Oyunların desteği ile gelişen toplumsal etkileşim; çocukların benmerkezci düşünme tarzlarını değiştirmeleri, aynı duruma farklı açılardan ve başkalarının bakış açısıyla bakma fırsatları yaratmaları açısından geliştirici işlevlere sahiptir. Çocuklar oyunlarla başkalarıyla iletişim kurmak, uzlaşmak, yarışmak, rekabet etmek, paylaşmak, hoş bulmadığı durumlara katlanmak, dikkat çekmek, anlayış ve hoşgörü göstermek, hoş görülmeyi talep etmek gibi çok çeşitli yaşantılar geçirirler.

Animizm, nesnelerin canlı veya cansız olmalarını karıştırmaktır. Çocuklar gerçekle hayali karıştırdıkları gibi canlı ile cansızı da karıştırabilirler. Animizm olarak adlandırılan bu durum bilişsel gelişimin doğal bir sonucudur. Çocuk; canlıları kimi zaman cansız, cansızları da canlıymış gibi görebilir. Yaşanan bu karmaşa çocuğun yetersizliğinden, sağlıksız olduğundan değil henüz böylesi bir ayrımı yapabilecek bilişsel olgunluğa ermemiş olmasından kaynaklanır

İşlem öncesi dönemin başlarında çocuklar, dil becerilerini kullanarak isteklerini kolayca anlatabilecek ve başkalarının anlattıklarını kolayca anlayabilecek düzeye gelebilmiş olmalarına karşın akranları ile iletişimleri zayıftır. Aynı gelişim döne-minde olan, dolayısıyla evrenin merkezine kendilerini koyma eğiliminde olan okulöncesi çocukları çok sık çatışabilir, o denli de çabuk barışırlar. Toplu halde oynar-ken bile çocuklarla aralarında diyalog yoktur. Toplu monolog da denebilen bu tavırda grubun içinde “herkes kendi konuşup, kendi dinliyor” durumundadır.

Empatik beceri; Bir başka kişinin bakış açısıyla objektifliğini yitirmeden geçici bir süre için, onun dünyasına bakıp dünyayı onun gözleriyle görebilme becerisidir. Gelişim döneminde belirgin olan benmerkezcilikten bu dönemde çıkan çocuk, empatik becerilerinin gelişimiyle kişiler arası ilişkilerinde daha sağlıklı ve etkili çabalara girer.

Özümleme: Piaget’in bilişsel gelişim kuramında bireyin varolan bilgi dağarcığına yeni karşılaştığı ilgiyi yerleştirmesi ya da dış dünyadaki bilgilerin içselleştirilmesi sürecini ifade eden kavramdır.

Öğrenilen yeni bilgilerin var olan bilgilerle birleştirilip bütünlenmesi “örgütleme” mekanizmasıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Zihindeki şemalarla uyumsuz yeni bir durumla karşılaşma durumunda, bilişsel dengesizlik yaşanmaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Bebeklerin, nesne gözlerinin önünden kaybolduğunda kendileri görmeseler de o objenin varlığını sürdürmekte olduğunu anlayabilmelerini yansıtan kavram nesne devamlılığıdır. Bu özelliğe sahip olan bir çocuğun hangi elimde oyununu oynayabilmesi beklenir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Animizm, nesnelerin canlı veya cansız olmalarını karıştırmaktır. Soruda verilen örnekte de çocuk elektrikli süpürgenin canlı bir varlık olduğunu düşünmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Benmerkezcilik, çocuğun veya ergenin kendi bakış açısı ile başka bir bireyinki
arasında ayrım yapamamasıdır.Çocuk, başkalarının bakış açısı ile bakamadığı için diğer insanların kendisinden farklı olabileceğini, gereksinimlerinin ve önceliklerinin olabileceğini dikkate alamaz. Sorudaki örnekte de çocuk, annesinin dinlenme ihtiyacını dikkate alamamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Piaget, çocukların yaşamlarındaki ilk yedi yıldaki oyunlarının gelişimini alıştırma oyunu, sembolik oyun ve kurallı oyun olarak ardışık üç sistem olarak tanımlamıştır. Bu sistemlerin kuramındaki duyusal motor, işlem öncesi ve somut işlemler dönemlerinin karşılığı olduğunu belirtmiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Piaget, bütün çocukların düşünmek için aynı davranış sırasını izlemek zorunda

olduklarını ileri sürmektedir.

Sorulduğunda kız kardeşi olduğunu söyleyen bir erkek çocuğa, kız kardeşin ismi söylenerek ağabeyi olup olmadığı sorulduğunda rolü tersine çevirip kendisini onun ağabeyi olarak ifade edemez.

Karakter korunumu Piaget'e göre çocukların kazanabilecekleri korunum çeşitlerinden biri değildir.