EPİSTEMOLOJİ

Temsilcilik akımının savunucuları algılarımızın kaynağının veya hedefinin algılardan ve bilgiden bağımsız bir şekilde var olan gerçeklik olduğunu iddia etmektedir.

Searle dünyada algıladığımız şeylerin yalın olarak nesneler değil de olgular veya durumlar olduğunu savlar.

Temsilciliğe göre, nesneler zihnimizin dışındaki gerçekliğin içinde yer alırlar ancak biz doğrudan nesneleri değil zihinsel durumlarımızı deneyimleriz

Aralarındaki büyük farklara rağmen her iki taraftaki düşünürler temel olarak algısal bilginin bilgisel dünyamız için ne kadar önemli olduğu ve epistemolojik işlevinin ne olduğuna dair fikir ayrılıkları yaşamışlardır.

Algı psikolojisine dair çalışmalar çok yönlüdür. Genel bir gerçeklik ve keskin bir tanım yapılmasa bile, algının evrensel bir gerçeklik olduğu söylenemez.

Bahsi geçen yanılsama Müller-Lyer yanılsamasıdır. Diğer şıklardaki isimlere dair algı çalışması bulunmamaktadır.

Görüngücülük, algı felsefesi kapsamında öne sürülen görüşlerden biridir. Diğer ikisi ise temsilcilik ve gerçekliktir.

Temsilcilik akımının savunucuları, algılarımızın kaynağının veya hedefinin algılardan ve bilgiden bağımsız bir şekilde var olan gerçeklik olduğunu iddia ederler. Çünkü temsil gerçeğin zihindeki görüntüsüne işaret etmektedir.

Bahsi geçen ifade görüngü, yani olay, diğer bir deyişle deneyimden kaynaklanan olayların algı süreçleri içinde girdiği etkileşimler ve öznedeki etkisi ile ilgilidir.

Bahsi geçen ifade özne ve nesne arasındaki ayrıma algı üzerinden ama gerçeklik ile müdahil olan bir ifadedir. Dolayısıyla doğru cevap gerçekçiliktir.

Bahsi geçen tanım Searle’ün gerçekçi yaklaşıma yapısal ve yönsel olarak katkıda bulunduğu olgular fikrini desteklemektedir.

Gerçeklik ya da temsil gibi başlıkların algı epistemolojisi bağlamında keskin ve kesin yönler oluşturduğu söylenemez. Oysaki algının epistemolojisine dair tartışmalarda bildiğimiz şey bu alanın bilgi ve varlık konularında önemli ve kritik zemin oluşturduğudur.

İnsanların derinlik algısına sahip olduğu, yani görsel alanlarının üç boyutlu olduğu açıktır.

Psikoloji duyu organları ile değil akıl ile alakalıdır.

Üç kuram vardır. Bunlar; temsilcilik, görüngücülük ve gerçekçiliktir.

İnsanlar zihinsel durumlara sahiptir. Bu nedenle “Zihinsel durumlara sahip olduğumuz fikri yanlıştır.” şıkkı gerçek bilgi ile çelişmektedir.

Kişi görsel olarak algıladıklarının gözleriyle gördüklerinin aynısı olduğunu düşünür. Oysa ki algı aşamasında beyin salt gözden gelen uyarımları değil, önceki deneyimlerden doğan beklentileri de hesaba katarak fizik dünyada var olmayan uyaranları sanki oradalarmışçasına yorumlayabilir. Bu da algı yanılsamasına yol açar.

Algı felsefesinde değerlendirme yapılırken kişinin, algının nasıl olanaklı olduğunu ve neden bir “başarı” içerdiğini açıklayan gerçekçi görüşlere karşı şüpheci bir tavır takınması zorunludur. Aksi takdirde gerçek bir değerlendirme gerçekleşemez.

“Görüngücülük” kavramı, insana görünen, insanın deneyimi içine giren olgular için kullanılır. Yani bizim görünen dünyayı aşarak nesneleri olduğu gibi kavramamız olanaklıdır, mümkündür.

Bir nesneye bakarken içinde bulunduğumuz “beklentiler” de algımızı etkiler. 20. yüzyılda, J. Gibson gibi deneysel psikologlar algının özellikle bu yönünü vurgulamışlar ve algısal süreçlerin önemli bir oranda yukarıdan-aşağıya (yani, genelden-tikele veya varsayımdan-olguya) diyebileceğimiz bir özellik taşıdığını savlamışlardır.