ENVANTER VE BİLANÇO

Kira gelirleri işletmenin esas faaliyeti dışında elde ettiği gelirlerdendir.

Yurtiçi satışlar işletmenin esas faaliyet gelirlerinin takip edildiği hesaplardan biridir.

Faaliyet giderleri, işletmenin esas faaliyeti ile ilgili bulunan ve üretim maliyetlerine yüklenmeyen araştırma ve geliştirme giderleri; pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderlerinden oluşan hesap grubudur. 7. grupta izlenen esas faaliyet dönem giderleri, yansıtma hesapları alacağı ile dönem sonlarında bu grupta yer alan hesaplara devredilir. Bu grupta yer alan hesaplar aşağıdaki gibidir.

63 Faaliyet Giderleri (-)
630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
632 Genel Yönetim Giderleri (-)

Gelir ve gider hesapları her dönem sonunda kapatılan hesaplardır. Bu nedenle de bir sonraki döneme kalan vermeyen hesaplardır. Gelir ve gider hesapları dönemin faaliyet sonucunu ortaya koyan hesaplardır.
Dönemin gelir ve giderlerinin dolaysıyla faaliyet sonucunun doğru belirlenmesi açısından dönem sonunda gelir ve gider hesapları ile ilgili aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekir.
• Mal satışından kaynaklanan gelir ve giderlerin belirlenmesi,
• Birden fazla dönemi ilgilendiren gelir ve giderlerin ilgili döneme aktarılması,
• Gerçekleşen gelirlerin ve giderlerin belirlenmesi,
• Gelir ve gider hesaplarının Dönem Kârı veya Zararı Hesabına aktarılması,
• Maliyet hesaplarında (7. grupta) izlenen giderlerin gelir tablosu hesaplarına aktarılması.

Vadesi bir yılın altına düşen peşin tahsil edilmiş gelirler 380 gelecek aylara ait gelirler hesabında izlenir.

İçinde bulunulan muhasebe döneminde ortaya çıkmış, ancak tahsili ya da üçüncü kişiler adına kesin borç kaydı gelecek muhasebe döneminde yapılacak gelirlerin bu muhasebe dönemine ait kısımları tahsil aşamasına kadar bir yılın altında tahsil edilecekler 181 Gelir Tahakkukları, bir yıldan uzun vadede tahsil edilecekler 281 Gelir Tahakkukları hesabında izlenir. 

Cari döneme ait olmayan, ancak cari dönemde ödenmiş bulunan giderler ilgili dönemi gelinceye kadar bir bilanço hesabında bekletilir. Bir yıldan daha kısa süreye ait olanlar bilançonun aktifinde geçici bir hesapta; 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabında, bir yıldan uzun olanlar ise 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler hesabında izlenir. Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin ödenmiş giderlerden bir yılın altına düşenler 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabına, ilgili dönemi ilgilendirenler ise ilgili dönemin giderlerine aktarılır.

Cari dönme ilişkin olup gerçekleşmiş ancak ödemesi gelecek dönemlerde yapılacak olan giderlerin ilgili döneme ait olanların belirlenip tahakkuk esasına göre dönem giderlerine aktarılması dönemsellik kavramının gereğidir. İçinde bulunulan muhasebe döneminde ortaya çıkmış, ancak ödemesi gelecek muhasebe döneminde yapılacak giderlerden bir yıldan daha kısa sürede ödenecek olanlar bilançonun pasifinde geçici bir hesapta 381 Gider Tahakkukları bir yıldan uzun vadede ödenecekler ise 481 Gider Tahakkukları hesabında izlenir.

Kurumlar Vergisi 5. maddesinde bazı kazançlar kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur. Bu kazançlara verilebilecek örnekler aşağıdaki gibidir;
• Kooperatiflerin ortakları için hesapladıkları risturnlar
• Portföyünün en az % 25’i hisse senetlerinden oluşan menkul kıymet yatırım fonları (döviz yatırım fonları hariç) ile aynı nitelikteki menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları
• Portföy işletmeciliğinden doğan kazançlar
• Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları
• Emeklilik yatırım fonlarının kazançları
• Yatırım indirimi istisnasıdır.

Ticari Kâr 28.000 TL
Kıdem tazminatı karşılığı 8.000 TL (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
Fazla ayrılan amortisman 2.000 TL (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
Trafik cezaları 1.000 (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
İştirak kazancı 2.000 TL (Vergiye tabi olmayan gelirler)

Mali Kâr = Ticari Kâr + (Kanunen kabul edilmeyen giderler) - (Vergiye tabi olmayan gelirler)
Kurumlar vergisi matrahı (Mali Kâr) = 28.000 TL + 11.000 TL – 2000 TL
Kurumlar vergisi matrahı (Mali Kâr) = 37.000 TL

İşletmenin esas faaliyetleri çerçevesinde satılan mal ya da hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerleri kapsar. Bunlar; yurtiçi satışlar, yurtdışı satışlar ve diğer gelirlerdir.

Satış indirimleri hasılatı azaltan bir unsur olarak, asıl faaliyetlerden kaynaklanan giderler içerisinde sınıflandırılmıştır.

Tanım faaliyet giderlerine aittir.

Birden Fazla Dönemi İlgilendiren Gelirlerin İlgili Döneme Aktarılması
Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi; hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması dönemsellik kavramının gereğidir. Tahakkuk esası, işletmenin bir dönemde varlık ve öz kaynaklarında meydana gelen artış ve azalışların nakit akışlarından bağımsız işlemlerden de meydana gelebileceği esasından hareket etmektedir.

Verilen bilgilerin hepsi doğrudur.

Tekdüzen Hesap Planında da işletmelerin esas fonksiyonları ile ilgili giderleri doğdukları anda önce 7. grupta yer alan Maliyet Hesaplarına kaydedilir. Tekdüzen Hesap Planında maliyet hesaplarına yazılan giderler fonksiyon esası (7/A seçeneği) veya çeşit esasına ( 7/ B seçeneği) göre izlenebilir.

Aktif toplamı veya net satışlar toplamı belirli bir tutarı aşan hizmet ve üretim işletmeleri 7/A seçeneğini uygulamak zorundadır.

Tanım resskonta aittir.

Kurumlar Vergisi 5. maddesinde bazı kazançlar kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur. Bu kazançlara verilebilecek örnekler aşağıdaki gibidir;

Vergi matrahının doğru belirlenebilmesi için ortaya çıkan ticari kâr rakamına vergi açısından kabul  edilmeyen giderler ve diğer unsurlar ilave edilir. Vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer unsurlar düşülür. Böylece vergi matrahına ( Mali Kâr) ulaşılır.