ENVANTER VE BİLANÇO

İşletmenin esas faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kullandığı, boş arazi dışında, türüne göre yıpranma, eskime, demode olma, paslanma gibi özellikleri olan, ticari amaçla alınmış olmayan ve yararlanma süresi bir yıldan uzun olan taşınmaz nitelikli varlıklar Maddi Duran Varlıklar hesap grubunda yer alır. Bu varlıkların işletmenin mülkiyetinde olması gerekir.

Doğru Cevap C seçeneğidir.

İşletmenin esas faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kullandığı arazi ve arsalar 250 Arazi ve Arsalar hesabında izlenir. VUK’un 297.maddesinde “Ticari sermayeye dâhil olsun veya olmasın bilumum binalarla arazi vergi değeri ile değerlenir” denmektedir. Boş arsa ve arazi için aşınma ve yıpranmanın söz konusu olmaması nedeniyle bunlar için amortisman (yıpranma payı) hesaplanmaz.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Dört boyunca ayrılacak amortisman 5.000*1/4=1.250 Tl dir.

3 yıl*1.250=3.750 Tl 3. yıl sonundaki biriken amortisman miktarıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Amortisman oranı = 1/Ekonomik ömür ise

Ekonomik ömür = 1/Amortisman oranı dır.

Ekonomik ömür = 1/0,125  = 8 yıl dır.x

Doğru cevap B seçeneğidir?

Faydalı ömür listesine göre kişisel bilgisayarların faydalı ömrü 4 yıl, dolayısıyla da amortisman oranı %25 (¼ = 0,25) olarak tespit ve ilan edilmiştir.

Azalan bakiyeler yöntemine göre normal amortisman yönteminin iki katı % 25* 2 = % 50 oran hesaplanır.

1 yıl Amortismanı= 10,000 * % 50 = 5.000 Tl dir.

2. yıl Amortismanı= (10.000-5.000) * % 50 = 2.500 Tl dir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kıst amortisman yöntemi sadece binek otomobiller için normal amortisman yöntemi temelinde uygulanmaktadır. İlk yılda kıst olarak alınacak ay sayısı hesaplanırken binek otomobilin aktife girdiği ay tam ay sayılır. Cari yılda ayrılmayan amortisman kalanı ise, son yıl ayrılacak amortisman tutarına eklenir.

Faydalı ömür listesine göre otomobillerin faydalı ömrü 5 yıl, dolayısıyla da amortisman oranı %20 (1/5 = 0,20) olarak tespit ve ilan edilmiştir.  İlk yıl Ekim kasım ve aralık ayı için 3 aylık amortisman ayrılacaktır.

1 yıllık amortisman tutarı = 96.000* % 20 *3 ay/12 ay= 4.800 Tl dir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Bu işlemin yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

                                 14/12/2018                                        

100 KASA H.                                                                           28.320

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H.                                           14.000

689 OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR H.                                  6.000

                                                   254 TAŞITLAR H.                                           44.000

                                                   391 HESAPLANAN KDV                                     4.320

                                                                                                                                                                                           

 Doğru cevap C seçeneğidir.

Tek düzen hesap planına göre maddi olmayan duran varlıklar hesap grubu aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır.

VUK’un 272.maddesinde özel maliyet kavramı için “gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise, kiracı tarafından yapılan bir ve ikinci fıkradaki giderler bunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının faaliyetini icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir” şeklinde bir tanıma yer verilmiştir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Özel maliyetlere ilişkin değerleme esasları ise VUK’un 327.maddesinde “gayrimenkullerin ve gemilerin iktisadi kıymetlerini artıran ve 272.maddede yazılı özel maliyet bedelleri, kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilir. Kira süresi dolmadan, kiralanan şeyin boşaltılması halinde henüz itfa edilmemiş olan giderler, boşaltma yılında bir defada gider yazılır” şeklinde açıklanmıştır.

Dolayısıyla 5.000/10 yıl = 500 TL her yıl amortisman ayrılır.  2017 yılına kadar (2011-2012-2013-2014-2015-2016) 6 yıl amortisman ayrılmıştır.

500 *6 yıl = 3.000 Tl. birikmiş amortisman ayrılmıştır. Kiralanan bina boşaltıldığı için

5.000 - 3.000 (birikmiş amortisman)= 2.000 TL geriye kalan amortisman miktarı 2017 sonunda   tamamı amortisman gideri olarak ayrılacaktır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Arazinin altında veya üstünde inşa edilen yollar, kanalizasyon, setler, köprüler vb. işletmeye mal oluş bedeli ile 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri hesabında izlenir. Bu varlıklar yıpranmaya maruz kaldıklarından amortismana tabi tutulurlar. Dolayısıyla bunlar için dönem sonunda maliyet bedelleri üzerinden amortisman hesaplanır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

5,50 lira- 5,00 lira = 0,50 lira

200.000 Avro * 0,50 Avro = 100.000 lira

____________________            ____________________

YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI                             100.000

                          SATICILAR HESABI                                              100.000

____________________            ____________________

Duran varlığın faydalı ömrü on yıldan az olamaz ifade doğru değildir. Amortisman süresi Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından her bir duran varlık için ayrı ayrı belirlenmektedir. On yıl diye bir sınırlama süresi yoktur. Amortisman süresi dolmayan duran varlık satılamaz ifadesi de doğru değildir. Satın alınan duran varlık işletme yönetimin vereceği bir karar ile herhangi bir tarihte satılabilir.

2018 yılı 40.000 x % 20 = 8.000 lira

2019 yılı 40.000 x % 20 = 8.000 lira

:

:

Azalan bakiyeler yöntemi, sadece binek otomobiller için değil diğer maddi duran varlıklar için de uygulanabilir.

2018 yılı 80.000 x % 40 = 32.000 lira

2019 yılı (80.000 lira - 32.000 lira) x % 40 = 19.200 lira

2018 yılı 60.000 x % 20 x 3/12 = 3.000 lira (9.000 lira artık son yıla eklenir)

2019 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2020 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2021 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2022 yılı 60.000 x % 20 = 12.000 + 9.000 lira = 21.000 lira

Amortisman payı olarak hesaplanan tutar, dönem gideridir ve ilgili gider hesabına kaydedilir. Yıllar itibariyle gider yazılan tutarlar da kümülatif olarak Birikmiş Amortismanlar Hesabının alacak tarafına kaydedilecektir.

Yeraltı ve yerüstü düzenleri, maddi duran varlık unsurlarından biridir.

40.000 - 24.000 = 16.000 Net Defter Değeri

20.000 - 16.000 = 4.000 lira KAR

_____________________           _____________________

KASA HESABI                                                                     23.600

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI                                     24.000

                     DEMİRBAŞLAR HESABI                                                  40.000

                     HESAPLANAN KDV HESABI                                               3.600

                     DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR HESABI                  4.000

_____________________           _____________________

Bir duran varlığın faydalı ömrünü tamamlamış olmasına rağmen, işletmeler bu varlıklarını  faaliyetlerin halen kullanmaları durumunda, bu duran varlığını işletmenin varlıkları içinde sembolik bir değerle gösterirler. Bu da iz değeri veya iz bedeli olarak ifade edilir.