ENVANTER VE BİLANÇO - Deneme Sınavı - 18

Sınıflandırma; çok sayıda bilgilerin belirli sınıf ve gruplara göre düzenlenmesi işlemidir. Büyük deftere yapılan kayıtlar sınıflandırma işlevine yöneliktir.

İşletme dışı bilgi kullanıcıları aşağıdaki gibidir;

Kredi verenler

Yatırımcılar

Devlet

Toplum

İşletme ile iş ilişkisi kuranlar

İşletme İçi Bilgi Kullanıcıları şunlardır;

Yöneticiler

İşletme sahip ve ortakları

İşletme çalışanları

Muhasebenin temel kavramları şunlardır:

Sosyal sorumluluk kavramı

Kişilik kavramı

İşletmenin sürekliliği kavramı

Dönemsellik kavramı

Parayla ölçülme kavramı

Maliyet esası kavramı

Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı

Tutarlılık kavramı

Tam açıklama kavramı

İhtiyatlılık kavramı

Önemlilik kavramı

Özün önceliği kavramı

Sosyal sorumluluk kavramı; muhasebenin organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında; belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretiminde gerçeğe uygun tarafsız ve dürüst davranılması gereğini ifade eder.

Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.

Muhasebe dönemi süresince yapılan işlemler şunlardır; 

1. AÇILIŞ KAYDININ BÜYÜK DEFTERE AKTARILMASI

2. GÜNLÜK İŞLEMLERİN BELGELENDİRİLMESİ
3. GÜNLÜK DEFTERE KAYIT
4. BÜYÜK DEFTERE KAYIT

5. AYLIK MİZANLARIN DÜZENLENMESİ
6. GENEL GEÇİCİ MİZANIN DÜZENLENMESİ

Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda envanter kavramı değil envanter çıkarma kavramı tanımlanmıştır. Bu kanunlara göre “Envanter çıkarma; saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kesin bir şekilde ayrıntılı olarak tespit etmektir.” şeklinde tanımlanmaktadır.

Dönen varlıklar grubu; para ve bir yıl veya işletmenin normal faaliyet döneminde paraya dönüşmesi, satılması veya tüketilmesi öngörülen varlıklardır.

Duran varlıklar grubu; bir yıl veya işletmenin normal faaliyet döneminde paraya dönüşmesi, satılması veya tüketilmesi öngörülmeyen varlıklardır.

Kısa vadeli yabancı kaynaklar grubu; bir yıl veya işletmenin normal faaliyet döneminde ödenecek olan borçları kapsar.

Uzun vadeli yabancı kaynaklar grubu; bir yıldan sonra ödenecek olan borçları kapsar.

Özkaynaklar grubu; işletme sahip veya sahiplerinin işletmenin varlıklar üzerindeki haklarını gösterir. İşletme sahip veya sahiplerince işletmeye sağlanan sermaye ve işletmede bırakılan yedekler ile dağıtılmamış karları kapsar.

İşletmenin esas faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kullandığı, boş arazi dışında, türüne göre yıpranma, eskime, demode olma, paslanma gibi özellikleri olan, ticari amaçla alınmış olmayan ve yararlanma süresi bir yıldan uzun olan taşınmaz nitelikli varlıklar Maddi Duran Varlıklar hesap grubunda yer alır. Bu varlıkların işletmenin mülkiyetinde olması gerekir.

Doğru Cevap C seçeneğidir.

İşletmenin esas faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla kullandığı arazi ve arsalar 250 Arazi ve Arsalar hesabında izlenir. VUK’un 297.maddesinde “Ticari sermayeye dâhil olsun veya olmasın bilumum binalarla arazi vergi değeri ile değerlenir” denmektedir. Boş arsa ve arazi için aşınma ve yıpranmanın söz konusu olmaması nedeniyle bunlar için amortisman (yıpranma payı) hesaplanmaz.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Dört boyunca ayrılacak amortisman 5.000*1/4=1.250 Tl dir.

3 yıl*1.250=3.750 Tl 3. yıl sonundaki biriken amortisman miktarıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Amortisman oranı = 1/Ekonomik ömür ise

Ekonomik ömür = 1/Amortisman oranı dır.

Ekonomik ömür = 1/0,125  = 8 yıl dır.x

Doğru cevap B seçeneğidir?

Faydalı ömür listesine göre kişisel bilgisayarların faydalı ömrü 4 yıl, dolayısıyla da amortisman oranı %25 (¼ = 0,25) olarak tespit ve ilan edilmiştir.

Azalan bakiyeler yöntemine göre normal amortisman yönteminin iki katı % 25* 2 = % 50 oran hesaplanır.

1 yıl Amortismanı= 10,000 * % 50 = 5.000 Tl dir.

2. yıl Amortismanı= (10.000-5.000) * % 50 = 2.500 Tl dir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Kıst amortisman yöntemi sadece binek otomobiller için normal amortisman yöntemi temelinde uygulanmaktadır. İlk yılda kıst olarak alınacak ay sayısı hesaplanırken binek otomobilin aktife girdiği ay tam ay sayılır. Cari yılda ayrılmayan amortisman kalanı ise, son yıl ayrılacak amortisman tutarına eklenir.

Faydalı ömür listesine göre otomobillerin faydalı ömrü 5 yıl, dolayısıyla da amortisman oranı %20 (1/5 = 0,20) olarak tespit ve ilan edilmiştir.  İlk yıl Ekim kasım ve aralık ayı için 3 aylık amortisman ayrılacaktır.

1 yıllık amortisman tutarı = 96.000* % 20 *3 ay/12 ay= 4.800 Tl dir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Bu işlemin yevmiye kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.

                                 14/12/2018                                        

100 KASA H.                                                                           28.320

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H.                                           14.000

689 OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR H.                                  6.000

                                                   254 TAŞITLAR H.                                           44.000

                                                   391 HESAPLANAN KDV                                     4.320

                                                                                                                                                                                           

 Doğru cevap C seçeneğidir.

Tek düzen hesap planına göre maddi olmayan duran varlıklar hesap grubu aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır.

VUK’un 272.maddesinde özel maliyet kavramı için “gayrimenkuller kira ile tutulmuş ise, kiracı tarafından yapılan bir ve ikinci fıkradaki giderler bunların özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir. Kiracının faaliyetini icra için vücuda getirdiği tesisata ait giderler de bu hükümdedir” şeklinde bir tanıma yer verilmiştir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Özel maliyetlere ilişkin değerleme esasları ise VUK’un 327.maddesinde “gayrimenkullerin ve gemilerin iktisadi kıymetlerini artıran ve 272.maddede yazılı özel maliyet bedelleri, kira süresine göre eşit yüzdelerle itfa edilir. Kira süresi dolmadan, kiralanan şeyin boşaltılması halinde henüz itfa edilmemiş olan giderler, boşaltma yılında bir defada gider yazılır” şeklinde açıklanmıştır.

Dolayısıyla 5.000/10 yıl = 500 TL her yıl amortisman ayrılır.  2017 yılına kadar (2011-2012-2013-2014-2015-2016) 6 yıl amortisman ayrılmıştır.

500 *6 yıl = 3.000 Tl. birikmiş amortisman ayrılmıştır. Kiralanan bina boşaltıldığı için

5.000 - 3.000 (birikmiş amortisman)= 2.000 TL geriye kalan amortisman miktarı 2017 sonunda   tamamı amortisman gideri olarak ayrılacaktır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Arazinin altında veya üstünde inşa edilen yollar, kanalizasyon, setler, köprüler vb. işletmeye mal oluş bedeli ile 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri hesabında izlenir. Bu varlıklar yıpranmaya maruz kaldıklarından amortismana tabi tutulurlar. Dolayısıyla bunlar için dönem sonunda maliyet bedelleri üzerinden amortisman hesaplanır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Kira gelirleri işletmenin esas faaliyeti dışında elde ettiği gelirlerdendir.