ENVANTER VE BİLANÇO - Deneme Sınavı - 17

Yurtiçi satışlar işletmenin esas faaliyet gelirlerinin takip edildiği hesaplardan biridir.

Faaliyet giderleri, işletmenin esas faaliyeti ile ilgili bulunan ve üretim maliyetlerine yüklenmeyen araştırma ve geliştirme giderleri; pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderlerinden oluşan hesap grubudur. 7. grupta izlenen esas faaliyet dönem giderleri, yansıtma hesapları alacağı ile dönem sonlarında bu grupta yer alan hesaplara devredilir. Bu grupta yer alan hesaplar aşağıdaki gibidir.

63 Faaliyet Giderleri (-)
630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-)
631 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-)
632 Genel Yönetim Giderleri (-)

Gelir ve gider hesapları her dönem sonunda kapatılan hesaplardır. Bu nedenle de bir sonraki döneme kalan vermeyen hesaplardır. Gelir ve gider hesapları dönemin faaliyet sonucunu ortaya koyan hesaplardır.
Dönemin gelir ve giderlerinin dolaysıyla faaliyet sonucunun doğru belirlenmesi açısından dönem sonunda gelir ve gider hesapları ile ilgili aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekir.
• Mal satışından kaynaklanan gelir ve giderlerin belirlenmesi,
• Birden fazla dönemi ilgilendiren gelir ve giderlerin ilgili döneme aktarılması,
• Gerçekleşen gelirlerin ve giderlerin belirlenmesi,
• Gelir ve gider hesaplarının Dönem Kârı veya Zararı Hesabına aktarılması,
• Maliyet hesaplarında (7. grupta) izlenen giderlerin gelir tablosu hesaplarına aktarılması.

Vadesi bir yılın altına düşen peşin tahsil edilmiş gelirler 380 gelecek aylara ait gelirler hesabında izlenir.

İçinde bulunulan muhasebe döneminde ortaya çıkmış, ancak tahsili ya da üçüncü kişiler adına kesin borç kaydı gelecek muhasebe döneminde yapılacak gelirlerin bu muhasebe dönemine ait kısımları tahsil aşamasına kadar bir yılın altında tahsil edilecekler 181 Gelir Tahakkukları, bir yıldan uzun vadede tahsil edilecekler 281 Gelir Tahakkukları hesabında izlenir. 

Cari döneme ait olmayan, ancak cari dönemde ödenmiş bulunan giderler ilgili dönemi gelinceye kadar bir bilanço hesabında bekletilir. Bir yıldan daha kısa süreye ait olanlar bilançonun aktifinde geçici bir hesapta; 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabında, bir yıldan uzun olanlar ise 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler hesabında izlenir. Gelecek bilanço dönemlerine ait peşin ödenmiş giderlerden bir yılın altına düşenler 180 Gelecek Aylara Ait Giderler hesabına, ilgili dönemi ilgilendirenler ise ilgili dönemin giderlerine aktarılır.

Cari dönme ilişkin olup gerçekleşmiş ancak ödemesi gelecek dönemlerde yapılacak olan giderlerin ilgili döneme ait olanların belirlenip tahakkuk esasına göre dönem giderlerine aktarılması dönemsellik kavramının gereğidir. İçinde bulunulan muhasebe döneminde ortaya çıkmış, ancak ödemesi gelecek muhasebe döneminde yapılacak giderlerden bir yıldan daha kısa sürede ödenecek olanlar bilançonun pasifinde geçici bir hesapta 381 Gider Tahakkukları bir yıldan uzun vadede ödenecekler ise 481 Gider Tahakkukları hesabında izlenir.

Kurumlar Vergisi 5. maddesinde bazı kazançlar kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur. Bu kazançlara verilebilecek örnekler aşağıdaki gibidir;
• Kooperatiflerin ortakları için hesapladıkları risturnlar
• Portföyünün en az % 25’i hisse senetlerinden oluşan menkul kıymet yatırım fonları (döviz yatırım fonları hariç) ile aynı nitelikteki menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları
• Portföy işletmeciliğinden doğan kazançlar
• Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları
• Emeklilik yatırım fonlarının kazançları
• Yatırım indirimi istisnasıdır.

Ticari Kâr 28.000 TL
Kıdem tazminatı karşılığı 8.000 TL (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
Fazla ayrılan amortisman 2.000 TL (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
Trafik cezaları 1.000 (Kanunen kabul edilmeyen giderler)
İştirak kazancı 2.000 TL (Vergiye tabi olmayan gelirler)

Mali Kâr = Ticari Kâr + (Kanunen kabul edilmeyen giderler) - (Vergiye tabi olmayan gelirler)
Kurumlar vergisi matrahı (Mali Kâr) = 28.000 TL + 11.000 TL – 2000 TL
Kurumlar vergisi matrahı (Mali Kâr) = 37.000 TL

5,50 lira- 5,00 lira = 0,50 lira

200.000 Avro * 0,50 Avro = 100.000 lira

____________________            ____________________

YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI                             100.000

                          SATICILAR HESABI                                              100.000

____________________            ____________________

Duran varlığın faydalı ömrü on yıldan az olamaz ifade doğru değildir. Amortisman süresi Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından her bir duran varlık için ayrı ayrı belirlenmektedir. On yıl diye bir sınırlama süresi yoktur. Amortisman süresi dolmayan duran varlık satılamaz ifadesi de doğru değildir. Satın alınan duran varlık işletme yönetimin vereceği bir karar ile herhangi bir tarihte satılabilir.

2018 yılı 40.000 x % 20 = 8.000 lira

2019 yılı 40.000 x % 20 = 8.000 lira

:

:

Azalan bakiyeler yöntemi, sadece binek otomobiller için değil diğer maddi duran varlıklar için de uygulanabilir.

2018 yılı 80.000 x % 40 = 32.000 lira

2019 yılı (80.000 lira - 32.000 lira) x % 40 = 19.200 lira

2018 yılı 60.000 x % 20 x 3/12 = 3.000 lira (9.000 lira artık son yıla eklenir)

2019 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2020 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2021 yılı 60.000 x % 20 = 12.000

2022 yılı 60.000 x % 20 = 12.000 + 9.000 lira = 21.000 lira

Amortisman payı olarak hesaplanan tutar, dönem gideridir ve ilgili gider hesabına kaydedilir. Yıllar itibariyle gider yazılan tutarlar da kümülatif olarak Birikmiş Amortismanlar Hesabının alacak tarafına kaydedilecektir.

Yeraltı ve yerüstü düzenleri, maddi duran varlık unsurlarından biridir.

40.000 - 24.000 = 16.000 Net Defter Değeri

20.000 - 16.000 = 4.000 lira KAR

_____________________           _____________________

KASA HESABI                                                                     23.600

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI                                     24.000

                     DEMİRBAŞLAR HESABI                                                  40.000

                     HESAPLANAN KDV HESABI                                               3.600

                     DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR HESABI                  4.000

_____________________           _____________________

Bir duran varlığın faydalı ömrünü tamamlamış olmasına rağmen, işletmeler bu varlıklarını  faaliyetlerin halen kullanmaları durumunda, bu duran varlığını işletmenin varlıkları içinde sembolik bir değerle gösterirler. Bu da iz değeri veya iz bedeli olarak ifade edilir.

TMS 1 Finansal Tablo Sunuluşu standardında, finansal tabloların işletmenin genel amaçlı finansal tablolarının önceki dönemin finansal tablolarıyla ve diğer işletmelerin finansal tablolarıyla karşılaştırılmasına olanak verecek biçimde sunulması için gerekli olan temel unsurları açıklamaktır denilmekte ve tam bir finansal tablo seti olarak aşağıdakileri sıralamaktadır.
• Finansal Durum Tablosu (Bilanço)
• Döneme Ait Kapsamlı Gelir Tablosu
• Nakit Akış Tablosu
• Özkaynak Değişim Tablosu
• Dipnotlar