ENVANTER VE BİLANÇO - Deneme Sınavı - 3

Bilanço bir işletmenin belirli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların kaynaklarını gösteren bir tablodur.

Bir hesabın kapatılması, kalan vermemesi yani borç ve alacak toplamlarının eşit olması demektir. Bu nedenle hesaplar kapatılırken, borç kalanı veren aktif hesaplar, aynı tutarda alacaklandırılır, alacak kalanı veren pasif hesaplar aynı tutarda borçlandırılarak kapatılır. Bunun dışında hesaplar aracı hesap kullanılarak da kapatılabilir. “Bilanço Hesabı “veya “Çıkış Bilançosu Hesabı” aktif hesaplar kapatılırken borçlandırılır, pasif hesaplar kapatılırken alacaklandırılır. Yevmiye defterinde hesapların kapanışının yapıldığı kayda “kapanış kaydı” veya “kapanış maddesi” denir. Hesapların kapatılması hesap döneminin sona erdirilmesidir. Bir dönemin bitiş anı sonraki dönemin başlangıç anıdır. 1 Ocakta yeni dönem, hesapların açılışıyla tekrar başlayacaktır.

Ödenen tutarın kasa hesabına kaydedilen tutardan fazla olması, para çıkışına neden olan bir işlemin kaydedilmesinin unutulması, yapılan ödemenin olduğundan, düşük kaydedilmesi, kasa hesabına kaydedilen tutardan daha düşük tutarda tahsilat yapılması kasa sayımındaki paranın, kasa hesabından düşük olmasına, yani kasadaki paranın noksan olmasına neden olur. Nakit girişinin kaydının yapılmaması ise kasadaki paranın fazlasına neden olur. Doğru yanıt B’dir.

Kasa hesabı borç kalanı = 540.000 – 535.000 = 5.000 TL’dir.  Kasa sayımı 4.000 TL olduğuna göre aradaki fark (5.000 - 4.000 = 1.000 TL) kasadaki paranın 1.000 TL eksik olduğunu görmektedir. Yapılacak yevmiye kaydında kasa noksanı kasadan sorumlu personelden tahsil edilmeyeceği için, noksanlığın nedeni bulununcaya kadar “Sayım ve Tesellüm Noksanları Hesabı 1.000 TL borçlandırılır”; kasa hesabının kalanını sayım durumuna eşitlemek için, “ Kasa Hesabı 1.000 TL alacaklandırılır”. Doğru yanıt C’dir.

Bankadaki mevduata tahakkuk eden faiz bir gelirdir ve Gelir Vergisi Kanununa göre kaynağından kesintiye yani stopaja tabidir. Bankanın sorumlu sıfatı ile yapacağı vergi kesintisi, işletme için daha sonra ödeyeceği kazanç vergisinden mahsup edebileceği peşin vergi niteliğindedir. Bu nedenle Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar hesabına 3.300 TL borç; net faiz, mevduat hesabına geçtiği için, Banklar hesabına 18.700 TL borç ve Faiz Gelirleri hesabına 22.000 TL alacak kaydı yapılır. Doğru yanıt D’dir.

Türkiye Muhasebe Standartlarına göre “Gerçeğe uygun değerindeki değişimler gelir tablosu ile ilişkilendirilen finansal varlıklar” gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlenir ve bunun için borsa rayici (piyasa değeri) kullanılır. Bu varlıklardan hisse senetlerinin borsa değerinde bir artış olduğunda Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan menkul değerler hesabına borç, Gerçeğe uygun değer artış kârı hesabına alacak kaydı yapılır. Doğru yanıt C’dir.

Hisse senetleri satıldığında alış bedeli ile kayıtlardan çıkartılır. Bu nedenle Hisse senetleri hesabı 14.000 TL alacaklı kaydedilir. Doğru yanıt E’dir.  Satış bedeli ile alış bedeli arasındaki olumlu fark olan 3.000 TL Menkul Kıymet Satış Kârları hesabının alacağına kaydedilir. Yapılan 17.000 TL’lık tahsilat da duruma göre bankalar veya Kasa hesabının borç tarafına kaydedilir.

Tahviller Türkiye Muhasebe Standartlarına göre  (TMS 39) şirket yönetiminin tahvili elde tutma niyetine bağlı olarak Satılmaya hazır tahviller ve Gerçeğe uygun değer farkı kâr/zarara yansıtılan tahviller dönem sonunda itfa edilmiş maliyet değeri üzerinden değerlemeye tabi tutulur. Doğru yanıt B’dir.

Alıcılardan yapılan tahsilat (4.300- 3.400 =) 900 TL eksik kayda alınmış. Bunun için Kasa hesabı 900 TL borçlu, Alıcılar hesabı 900 TL alacaklı kayıt yapılmalıdır. Doğru yanıt E’dır.

Alacak Senetleri hesabı, işletmenin portföyüne giren ve çıkan alacak senetlerinin nominal değerleri üzerinden işlem gördüğünden ve kalan mevcut alacağını bozmamak için alacak senetlerini tasarruf değerine indirgeyen reeskont tutarı, Alacak Senetleri Reeskontu hesabında izlenir. Bu hesap; aktifi düzenleyen pasif karakterli geçici bir hesaptır. Bu hesaba reeskont tutarı olan 15.000 TL, alacaklı olarak kaydedilir. Değerleme işlemi gereği olarak Reeskont Faiz Giderleri hesabının borcuna 15.000 TL kaydedilir.  Reeskont Faiz Giderleri, 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabının borcuna devredilerek kapatılır ve dönem kârından düşülür. Doğru yanıt D’dir.

Sorudan anlaşılacağı üzere işletme dönem içinde yaptığı satışından doğan alacağını Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) göre kayıt yapmıştır. Dönem sonunda döneme ilişkin 600 TL vade farkının Faiz Gelirleri hesabına aktarılması gerekir. Bunun için Ertelenmiş Vade Farkı Gelirleri Hs. 600 TL borçlandırılarak bu hesaptan çıkartılıp; Faiz Gelirleri Hesabına 600 TL alacak kaydedilerek, bu hesaba aktarılmış olur. Doğru yanıt C’dir.

Daha önce şüpheli alacak haline gelmiş ve karşılık ayrılmış Alacak Senetleri tahsil edildiğinde, bununla ilgili iki yevmiye kaydı yapılır. Birincisi tahsilat, ikincisi ise daha önce karşılık gideri yazılan kısmın iptali ve konusu kalmayan karşılıklar gelir hesabına kayıt yapılır. Buna göre birinci yevmiye kaydında Kasa Hs. borçlu, Şüpheli Ticari Alacaklar Hs. alacaklı; ikinci yevmiye kaydında, Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hs. borçlu, Konusu Kalmayan Karşılıklar Hs. alacaklı kaydedilir. Doğru yanıt B’dir.

kasada fazlalığa neden olurkan

Kasa noksanının kasadan sorumlu personelden tahsil edilecek olması durumunda; 135 PERSONELDEN ALACAKLAR hesabı borçlandırılır, Kasa Hesabı alacaklandırılır.

VUK hükümlerine göre, borsa rayicinin tekerrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır. Yabancı paranın borsada rayici yoksa değerlemede uygulanacak kur, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tespit olunur (VUK md.280).

F= (A xnxt)/ (36.500 + (nxt))= (160.000 x 70 x 50) / (36500 +3500) =14.000 lira

Alacak Senetleri                      115.000

Alacak Senetleri Reeskontu (-) (11.500)

Alacak Senetleri (net)              103.500