ENVANTER VE BİLANÇO - Deneme Sınavı - 11

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = Satışa Hazır malların tutarı / Satışa hazır malların miktarı

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = 30.450 / 1900

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = 16,03 TL/br

Dönem sonunda işletmenin elinde 1.600 br mal kaldığına göre (1.900 - 300);

1.600 x 16,03 = 25.648 TL dönem sonu malların maliyeti olarak hesaplanır.

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = Satışa Hazır malların tutarı / Satışa hazır malların miktarı

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = 30.450 / 1900

Ağırlıklı ortalama birim maliyet = 16,03 TL/br

Dönem sonunda işletmenin elinde 1.600 br mal kaldığına göre (1.900 - 300);

1.600 x 16,03 = 25.648 TL dönem sonu malların maliyeti olarak hesaplanır.

SMM = Satışa hazır malların maliyeti  - Dönemsonu malların maliyeti

        = 30450 - 25648 = 4.802 TL olarak hesaplanır.

Değer düşüklüğü kaydında işletmenin olası zararı göz önüne alınarak kayıt yapılmaktadır. Buna göre toplamda 75.000 lira maliyetli malda bir değer düşüklüğü ortaya çıkmış olmasına karşın bu malların 40.000 liraya satılabileceği tahmin edilmektedir. Dolayısıyla işletmenin uğrayacağı olası zarar 35.000 liradır. İhtiyatlılık kavramı olası zarar durumların karşılık ayrılmasını öngörmektedir. Buna göre yapılacak olan kayıt;

_______ / ______

654 KARŞILIK GİD.         35.000.-

              158 STOK DEĞ.

                    DÜŞ. KARŞ.            35.000.-

_______ / ______

şeklinde olacaktır. (Soruda değer düşüklüğüne ilişkin kayıt sorulduğundan değeri düşmüş olan stokların Ticari Mallar hesabından çıkartılıp Diğer Stoklar hesabına aktarıldığı kayda yer verilmemiştir). Dolayısıyla doğru cevap 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı olacaktır.

Yasal fireler satılan malların maliyeti kapsamında değerlendirilmektedir.

Net Satışlar = (122.000 TL - 17.000 TL) = 105.000 TL

Net Satışlar - Satışların Maliyeti = Brüt Satış Kârı veya Zararı

105.000 TL   -    40.000 TL   =   65.000 TL

Devamlı envanter yönteminde yurt içi satışlar önce dönem karı zaraı hesabına kaydedilir. Daha sonra satılan ticari malın maliyetine devredilir.Aralıklı envanter yönteminde  önce satılan ticari malın maliyeti bulunarak muhasebe kaydı yapılır. Sonra dönem kar zarar hesabına devredilir.

Ortalama maliyet yöntemi

Modası geçen malların sayımı

Sayım ve tesellüm noksanları hesabının borcunda

Peşin ödenen vergi ve fonlar

İşletmenin faaliyet gösterdiği alanlara göre stok çeşitleri de farklılık gösterir. Sanayi (imalat)işletmelerinde hammadde, yarı mamul ve mamul olmak üzere üç çeşit stok kalemi bulunur. Ticaret işletmelerinde ise ana faaliyet konusu mal alım satımı olduğu için, bu işletmelerin esas stok kalemini ticari mal (emtia) oluşturur. Hizmet işletmelerinde ise malzeme stokuna rastlanabilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Stoklar ilk alışta maliyet değeri ile kaydedilirler. Yurt içinden satın  alınıyorsa maliyet değeri:
• Satın alma bedeli,
• Satın alma giderleri,
• Stokun işletmeye getirilmesi için yapılan taşıma ve sigorta giderleri,
• Vade farkları ve kur farkı giderleri, alış komisyonları, geçici depolama giderlerinden oluşur.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Satın Alma Maliyetleri:
• Satın alma fiyatı, ithalat vergileri ve diğer vergiler, nakliye, yükleme, boşaltma maliyetleri ile mamul, malzeme ve hizmetlerin elde edilmesiyle doğrudan ilişkilendirilebilen maliyetleri içerir.
• Ticari iskontolar, indirimler ve diğer benzeri kalemler, satın alma maliyetinin belirlenmesinde indirim konusu yapılır.
• Stoklar vadeli ödeme koşulu ile alınmışsa, peşin alım ile vadeli alım arasındaki fark faiz gideri olarak muhasebeleştirilir ve stokların maliyetine dahil edilmez.

Doğru cevap B seçeneğidir.

153 Ticari Mallar hesabının bakiyesi sorgulanarak hesaplanır. Yani örneğimize göre 153 Ticari Mallar hesabı dönem sonunda (250.000-20.000) 230.000 borç kalanı vermektedir. Bunun anlamı, dönemin satışa hazır mal mevcudu 230.000’dir. Fiilen dönem sonu stok 130.000 olduğuna göre, 153 Ticari Mallar hesabı dönem sonunda 100.000 borç kalanı vermelidir. Ticari Mallar hesabının borç kalanından dönem sonu stok değerini çıkartırsak, SMM’yi bulmuş oluruz. Dolayısıyla SMM 100.000 olmaktadır.
(Ticari Mallar hesabı borç kalanı 230.000 – Dönem Sonu Stok 130.000 = SMM 100.000).

Doğru cevap A seçeneğidir.

Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemine göre:
Ağırlıklı ortalama birim maliyet= Satışa hazır mallar tutarı (T)/ Satışa hazır mal miktarı (Kg)

4,00 Tl/kg = 500.000/ 125.000 kg

Dönem sonunda 10.000 kg  stok kaldığına göre

Dönem Sonu Stok Maliyeti
Miktar x Birim maliyet
10.000 kg x 4,00 = 40.000 Tl dir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

100 birim x 20 Tl = 2.000 Tl stok eksik çıkmıştır.

___________________________ / _______________

197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI H.                        2.000

                                               153 TİCARİ MALLAR   H.               2.000

___________________________ / ________________

Yukarıdaki gibi yevmiye kaydı yapılmalıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

VUK 274.üncü maddesine göre; satın alınan ve imal edilen ticari mal, maliyet bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri %10 ve daha fazla bir düşüklük gösterdiği hallerde maliyet bedeli yerine emsal bedeli ölçüsü uygulanabilir.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Normal Fire = 500.000 x % 4 Fire = 20.000 Tl dir.

Anormal fire = 25.000 (Toplam kayıp) - 20.000 (Normal fire) = 5.000 Tl dir.

______________________ / ______________

621 SATILAN TİC. MAL. MALİYETİ                            20.000
689 DİĞ. OLAĞANDIŞI GİDER-ZAR.                           5.000
                                   153 TİCARİ MALLAR                       25.000

________________________ / _______________

950 KAN.KAB.EDİLME.GİD. BORÇLU                           5.000
                      951 KAN.KABUL EDİLMEYEN GİDERLER ALACAKLI  5.000
________________________ / ___________

Hesaplamalar sonucunda yukarıdaki  gibi kayıt yapılmalıdır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

_________________________ / ___________

689 DİĞ. OLAĞANDIŞI GİDER-ZAR.                        5.000
                                   150 İLK MADDE-MALZEME            5.000

_______________________/ ______________

Envanter sırasında fiziki nedenlerle değerini tamamen yitirdiği görülen ilk madde ve malzemeler bu hesaptan çıkarılarak bedelleri zarar yazılır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Bu hesabın değerlemesinde, verilen iş avansları, alacaklarda olduğu gibi kayıtlı değeri ile değerlenir. Envanterinde ise, yılsonu itibariyle tamamlanmamış işlerin tutarı avansa mahsup edilerek hesapta sadece devam eden işlerle ilgili avanslarla, rotatif avansların (devamlı avansların) kalması sağlanır.

Doğru cevap B seçeneğidir.