ENTOMOLOJİ

Zararlılar ile bitkinin fenolojisi arasındaki ilişkiden yararlanılan yöntem bitki fenolojisinin izlenmesi yöntemine ilişkindir. Doğru cevap D'dir.

Fizyolojik faaliyetlerin başladığı sıcaklık derecesine o zararlının gelişme eşiği adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Bugünkü anlamıyla entegre mücadele kavramı ilk defa 1954 yılında ortaya atılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Böceklerle savaflta temel ilke, insan ve çevre sağlığı göz önünde tutularak, doğal dengeyi olabildiğince bozmadan zararlı böcek popülasyonlarını mümkün olduğunca uzun süre ekonomik zarar seviyesinin altında tutmaktır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Doğal dengeyi bozan etkenleri; doğal afetler, kültür şeklinin değiştirilmesi, orman ve çayır-meraların azalması, zararlılarla bulaşık ithal üretim materyalinin kullanılması, uygun olmayan savaş yöntemlerinin seçilmesi, savaş yöntemlerinin uygun olmayan zamanda veya şekilde uygulanması gibi özetlemek mümkündür. Bu etkenlerden doğal afetlerin dışında olanların tümü insanların neden olduğu etkenlerdir. Son üçü ise tarımsal savaş ile doğrudan ilişkilidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Ekonomik zarar eşiği (EZE) ise herhangi bir zararlının artan popülasyonu karşısında ekonomik zarar seviyesine ulaşmadan popülasyonunu düşürme girişimlerinin gerekli olduğu noktadır. Bu popülasyon yoğunluğunda savaş için harcananlarla, savaş sonucunda elde edilecek ürünün değeri eşittir. Diğer bir deyişle EZE, ekonomik açıdan zararlının kültür bitkisi üzerinde bulunmasına izin verilebilecek en yüksek popülasyon yoğunluğudur. Bu yoğunluğun üzerindeki popülasyon seviyesi ürüne ekonomik düzeyde zarar verecektir. Bu eşik, zararlıya karşı uygulanacak savaşın sadece ekonomisi açısından değil, aynı zamanda yararlı türlerin doğada varlıklarının korunması bakımından da önemlidir. Zararlı popülasyonlarının EZE civarında tutulmasıyla hem zararlı türün hem de onunla geçinen yararlı türlerin doğada korunması sağlanmış olur. EZE’nin bu ikinci gereği günümüz tarımsal savaş anlayışında önemli bir yere sahiptir. Çünkü ekosistemde tüm unsurların korunması önemli bir esas olup, tarımsal savaş çalışmalarında mümkün olduğunca bu unsurların birbirleriyle olan ilişkilerinden yararlanmak gereklidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Zararlıların hareketli oluşu, zarar yaptığı bitki kısımlarının insanlar için doğrudan yiyecek olması gibi hususlar da zararlı türün zarar verme potansiyelini arttırmakta ve bu nedenle EZE değeri düşük tutulmaktadır. Hiçbir işleme tabi tutulmadan değerlendirilecek ürünlerde, örneğin yaprağı yenen sebzelerde ve doğrudan yenilen meyvelerde EZE değeri düşüktür.Diğer yandan kültür bitkilerinin genç dönemlerinde aynı zararlı için EZE değeri genellikle daha düşüktür. Savaş yönteminin maliyeti yükseldikçe EZE değeri de yüksek olmalıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bazı yaprakbitleri için önerilen EZE değerleri özetlenecek olursa; örtüaltı sebze yetiştiriciliğinde yaprakbitleri için biber gibi küçük
yapraklı sebzelerde 10 birey/yaprak, domates ve patlıcan gibi büyük yapraklı sebzelerde 20 birey/yaprak olarak önerilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Elma içkurdu’nun gelişme eşiği 12.5 °C’dır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Sentetik kimyasalların kullanımı yaygınlaştıkça neden oldu¤u sorunlar artmaya başlamıştır. Bunların başında doğal dengenin bozulması, ilaçlara karşı zararlıların direnç kazanması, dayanıklı ırkların meydana gelmesi, uygulandığı ürünlerde kalıntı problemlerinin görülmesi gelmektedir. Hatta ilaç uygulamalarından sonra zararlı popülasyonlarının kısa sürede eski seviyelerine ulaşması, ikinci derecedeki zararlıların ortaya çıkması da bunlara eklenebilir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İlk uygulamalarda kimyasal savaşın yanında sadece biyolojik savaşın düşünüldüğü ve böyle uygulandığı dikkati çekmektedir. Ancak bugünkü
anlamıyla entegre mücadele kavramı ilk defa 1954 yılında ortaya atılmış olup ilkeleri, 1965 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) tarafından belirlenmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Doğada zararlı ve yararlı organizmalar bir arada ve belirli bir denge içinde bulunurlar ki doğadaki bu sisteme doğal denge  adı verilir. Doğal denge, bir kefesinde zararlıların, diğer kefesinde de yararlıların bulunduğu bir teraziye benzetilebilir.

EZY’nin amacı, “sürdürülebilir ürün yetiştirilmesini garanti altına almak, zararlıların sebep olduğu kayıpları minimize etmek, zararlı popülasyonlarını en yüksek ekonomik kazanç sağlayacak seviyede tutmak, çiftçilerin diğer amaçlarını karşılamak, pestisitlerin insanlar, hayvanlar ve çevre üzerindeki risklerini en aza indirmek için çok yönlü taktiklerin iyi bir koordinasyon içinde kullanılması” şeklinde ifade
edilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

İnsanlar, gıda ihtiyaçlarını karşılamak üzere, doğal alanları tarım alanlarına çevirmiş, sadece kültür bitkilerinin yetiştirildiği agroekosistemler yaratmışlardır. Agroekosistemlerde doğal ekosistemlere oranla tür çeşitliliği daha azdır.

Herhangi bir zararlının ekonomik zarara neden olan en düşük popülasyon yoğunluğuna ekonomik zarar seviyesi (EZS) adı verilir.

Doğal düşmanların örnekleme yönteminde ise; tarlada homojen olarak seçilen 50 bitkinin üst, orta ve alttan birer yaprak olmak üzere toplam üç yaprakta bulunan yararlılar sayılır. Doğal düşmanlardan, Heteroptera takımına bağlı türlerin ergin ve nimfleri; Coleoptera türlerinin ergin, yumurta, larva ve pupası; Syrphidae
türlerinin yumurta ve larvası; Chrysopidae türlerinin ergin, yumurta ve larvası; Thripidae türlerinin erginleri sayılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

EZE de.erine ürünün değerlendirme şeklinin etkisi de vardır. Hiçbir işleme tabi tutulmadan değerlendirilecek ürünlerde, örneğin yaprağı yenen sebzelerde ve doğrudan yenilen meyvelerde EZE değeri düşüktür

Zararlıların fizyolojik faaliyetleri belirli bir sıcaklıktan itibaren başlar. Bu sıcaklığın altında uyuşuk durumdadırlar. İşte fizyolojik faaliyetlerin başladığı sıcaklık derecesine zararlının gelişme eşiği adı verilir.

Bir zararlının belirli gelişme dönemini veya bir dölünü tamamlayabilmesi için belirli miktarda etkili sıcaklık toplamını almış olması gerekir. Bu toplam etkili sıcaklık her tür için ayrı ve genelde sabit olup termal konstant adını alır.

Entegre mücadele kavramı ilk defa 1954 yılında ortaya atılmış olup ilkeleri, 1965 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) tarafından belirlenmiştir.