ENTOMOLOJİ

Doğal dengeyi bozan etkenleri; doğal afetler, kültür şeklinin değiştirilmesi, orman ve çayır meraların azalması, zararlılarla bulaşık ithal üretim materyalinin kullanılması, uygun olmayan savaş yöntemlerinin seçilmesi, savaş yöntemlerinin uygun olmayan zamanda veya şekilde uygulanması gibi özetlemek mümkündür. Bu etkenlerden doğal afetlerin dışında olanların tümü insanların neden olduğu etkenlerdir.

Ekonomik zarar eşiği (EZE), herhangi bir zararlının artan popülasyonu karşısında ekonomik zarar seviyesine ulaşmadan popülasyonunu düşürme girişimlerinin gerekli olduğu noktadır.

Ekonomik zarar eşiğini etkileyen faktörler arasında zararlı böceğin türü ve ürünün ekonomik değeri yer almaktadır.

Zararlılar bitkilerin belirli dönemlerinde yaşarlar.  Örneğin Maymuncuklar bağlarda gözler kabarmaya başladığı dönemde zararlı olur. Zararlılar ile bitkinin fenolojisi arasındaki ilişkiden yararlanılarak, bitkilerin fenolojileri dikkate alınarak önceden tahmin ve uyarı gerçekleştirilebilir.

Zararlıların fizyolojik faaliyetleri belirli bir sıcaklıktan itibaren başlar. Bu sıcaklığın altında uyuşuk durumdadırlar. İşte fizyolojik faaliyetlerin başladığı sıcaklık derecesine o zararlının gelişme eşiği adı verilir.

Bugünkü anlamıyla entegre mücadele kavramı ilk defa 1954 yılında ortaya atılmış olup ilkeleri, 1965 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) tarafından belirlenmiştir.

EZY’nin amacı, “sürdürülebilir ürün yetiştirilmesini garanti altına almaktır. Bu mücadelede gerek zararlı gerekse doğal düşman olsun, hiçbir canlının ortadan tamamen kaldırılması istenmemektedir. EZY anlayışı, programları ve uygulamalarında amaç; öncelikle çevre direncinin arttırılması ve buna rağmen zararlı popülasyonları ekonomik zarar eşiğinin üzerinde ise selektif (seçici) ilaçlar kullanılarak zararlı popülasyonunun düşürülmesidir. Bu anlayış ve uygulamalar zararlılara karşı ilaç kullanımını en düşük düzeyde tuttuğundan insan ve çevre sağlığı da büyük oranda korunmuş olur.

EZY çalışmalarında başarılı program ve çalışmalar; biyolojik savaş çalışmalarının özünü kavramış, gereğine inanmış, zararlı ile doğal düşmanları arasındaki ilişkileri iyi irdelemiş elemanlar tarafından daha kolaylıkla yapılabilir.

Turunçgil bahçelerinde Akdeniz meyvesineği veya zeytinlerde Zeytin sineği’ne
karşı ilaçlamalarda insektisit içine cezp edici madde protein hidrolizat katılarak
ağaçların küzey-doğuya bakan birer dalı ilaçlanmak suretiyle yapılacak kısmi dal ilaçlaması yöntemi ile doğal düşmanlar çoğunlukla korunmuş olur.

Sebze yetiştiriciliğinde örneklemeler haftada bir kez yapılmalı ancak döl süresi kısa olan, hızlı çoğalan zararlılarda (beyazsinekler, yaprakbitleri gibi) bu aralık daha kısa (3-4 gün) tutulmalıdır.