ENTOMOLOJİ

Cardiac valf: Ön ve orta bağırsak arasında sindirilen besinlerin tekrar ağızdan çıkmasını engelleyen kapakçıktır.

Pyloric valf: Orta ve arka bağırsak arasında işe yaramaz sindirilemeyen besinlerin tekrar mideye gelmesini engelleyen kapakçıktır.

Stigma (Spiracle): Hava alış verişinin yapıldığı, insanlarda buruna karşılık gelen solunum delikleridir.

Böceklerde oksijenin alınıp vücut hücrelerine ve dokularına kadar ulaştırılması ve karbondioksitin tekrar dışarı atılmasına solunum adı verilir. Böceklerde vücutta gazların (O2 ve CO2) taşınmasından sorumlu sistem “Trake” sistemidir. Bu sistem borucuklardan oluşmuştur. Bu borucuklar vücut içerisine dağılarak her segmente ulaşır ve stigma (Spiracle) denen açıklıkları ile dışarı açılır.

Endoparazit: Bir canlının başka tek bir canlı üzerinde beslenerek yaşamını tamamlamasıdır. Bu beslenme sonucunda üzerinde beslenilen canlı ölür.

“Böceklerin sinir sistemi baş içerisinde yemek borusu üzerine yerleşmiş bir beyin ve aynı borunun altında bulunan ve beyin ile iki yan kol ile ilişkili olan suboesophageal ganglion ve sindirim sisteminin altında vücut boyunca uzanan bir sinir kordonundan ibarettir. Sinir kordonu vücut segmentlerinde bulunan birer çift ganglionlardan oluşmuştur. Bu durum daha çok ilkel böceklerde, embriyo ve larva dönemlerinde görülür. Gelişmiş böceklerde bunlar segmentlerdekiler birleşerek tek ganglion haline gelmiştir”.

Suboesophageal ganglion: Beyinde bulunan üç çift boğumdan oluşan bu yapıdan sinir kolları çıkar ve bunlar göz, anten veya üst dudağa gider.

Eşeysel üreme: Yeni bireylerin oluşabilmesi için farklı bireylere ait hem erkek hem de dişi üreme hücrelerinin birleşmesi gereken üreme sistemidir.

Döllemsiz üreme: Yeni bireylerin oluşabilmesi için farklı bireylere ait üreme hücrelerine gerek duymayan, yani sadece dişi bireyin döllenme olmadan çoğalmanın sağlandığı sistemdir.

Timpanal organ: Bazı böceklerin ana duyma organı olan, ince bir zar şeklinde duyu organı olup türe özgü yerlerde bulunur. Bu organ çekirgelerde, bazı kelebeklerde ve ağustos böceklerinde bulunur.

Işık Organları: Bu organ özellikle toplumda yaygın olarak “ateşböceği” olarak isimlendirilen kınkanatlılar takımının Lampyridae ve Cantharidae familyalarındaki türlerde bulunur. Bu organ böceğin karın kısmının alt tarafında 11-12 çift halinde bulunur. Yumurta dönemi hariç tüm dönemlerde görülür. Bu böceklerin meydana getirdiği luciferin maddesinin lusiferinaz enzimi ile alınan hava içindeki serbest oksijenin okside olması sonucunda ışık oluşur.

Ön bağırsak böceklerin çoğunda orta kısmı genişlemiş uzunca bir borudan oluşur. Dört kısımdan meydana gelir; Yutak, yemek borusu, kursak ve ön veya çiğneyici mide.

Orta bağırsak, herhangi bir bölüme ayrılmaz, bir boru şeklindedir. Bazı böceklerde ön bağırsağın orta bağırsağa açıldığı yerde kör bağırsak denen yapılar vardır. Midenin sindiremediği besinler buralarda sindirilir.

Arka bağırsak böcekler arasında farklılıklar göstermektedir. Genel olarak ince bağırsak, kalın bağırsak ve rectum olmak üzere üç bölüme ayrılır.

Besin sindirilirken, yani büyük kısmı orta bağırsakta emildikten sonra arka bağırsağa gelir. Arka bağırsakta çok az emilim olur. Dışkı maddeleri, rectum’da bu kısmın kuvvetli kasları sayesinde sıkıştırılarak anüsten dışarı atılır.

Böcekler besini alıp ve sindirdikten sonra, sindirilmeyen besin kısımları böcek hücre ve dokulara toksik olmaktadır. Bu artıkların vücuttan atılmasına boşaltım adı verilmektedir. Boşaltım sisteminin en önemli organları malpigi tüpleri ve rectum’dur. Malpigi tüplerinin sayısı böcek türlerine göre değişmektedir. Örneğin bazı kabuklubitlerde iki adet olan malpigi tüplerinin sayısı balarılarında 200 veya daha fazla olabilir. Malpigi tüplerinin sonları kapalı ve demet şeklindedir. Malpigi tüpleri ile kanda bulunan birçok atık madde alınarak bağırsak yoluyla dışarı atılır. Atılan bu maddeler arasında ürik asit, nitrojenli bazı maddeler, bazı tuzlar ve fazla su bulunur.

Böceklerin kanı kirli sarı veya yeşildir ve “haemolymph” olarak isimlendirilir. Kan hücrelerine ise “haemocyte” denir.

Böceklerde oksijenin alınıp vücut hücrelerine ve dokularına kadar ulaştırılması ve karbondioksitin tekrar dışarı atılmasına solunum adı verilir. Böceklerde vücutta gazların (O2 ve CO2) taşınmasından sorumlu sistem “Trake” sistemidir.

Böceklerin sinir sistemi baş içerisinde yemek borusu üzerine yerleşmiş bir beyin ve aynı borunun altında bulunan ve beyin ile iki yan kol ile ilişkili olan suboesophageal ganglion ve sindirim sisteminin altında vücut boyunca uzanan bir sinir kordonundan ibarettir. Sinir kordonu vücut segmentlerinde bulunan birer çift ganglionlardan oluşmuştur. Bu durum daha çok ilkel böceklerde, embriyo ve larva dönemlerinde görülür. Gelişmiş böceklerde bunlar segmentlerdekiler birleşerek tek ganglion haline gelmiştir.

Ovary: Dişi böcekte yeni bireyleri oluşturacak olan hücrelerin üretildiği ve yapılandırıldığı organdır.

Dişinin esas üreme organları bir çift yumurtalık (ovary), iki yan yumurta borusu (oviduct), bir adet orta yumurta borusundan meydana gelmiştir. Bunlara ek olarak spermatecha, bir çift yardımcı bez, çiftleşme kesesi (vajina) vardır.

İşitme Duyu Organları

Böcekler insanların saniyede aldıkları ses titreşimlerinin yaklaşık beş katı kadarını alabilirler. Bunlar;

İşitme kılları: Vücutlarının çeşitli yerlerinde bulunan sese duyarlı kıllardır.

Johnston organı: Böceklerin ikinci anten segmentinde bulunan ve çok az titreşimli ses dalgalarını alan organdır.

Timpanal organ: Bazı böceklerin ana duyma organı olan, ince bir zar şeklinde duyu organı olup türe özgü yerlerde bulunur. Bu organ çekirgelerde, bazı kelebeklerde ve ağustos böceklerinde bulunur.

Bu organ özellikle toplumda yaygın olarak “ateşböceği” olarak isimlendirilen kınkanatlılar takımının Lampyridae ve Cantharidae familyalarındaki türlerde bulunur. Bu organ böceğin karın kısmının alt tarafında 11-12 çift halinde bulunur. Yumurta dönemi hariç tüm dönemlerde görülür. Bu böceklerin meydana getirdiği luciferin maddesinin lusiferinaz enzimi ile alınan hava içindeki serbest oksijenin okside olması sonucunda ışık oluşur.

İpek bezleri: Kelebeklerde ağız parçaları tarafından salgılanan, bazı kınkanatlılarda ise malphigi tüpleri tarafından salgılanan ve çok ince ipek iplikçikleridir. Örneğin ipek böceği larvalarının salgıladığı iplikçikler gibi.