ENTOMOLOJİ

Exopterygota grubu içinde yer alan böcek takımlarından Isoptera takımı Türkçe “Beyazkarıncalar, Termitler”; Thysanoptera takımı “Kirpikkanatlılar”; Homoptera takımı “Eşkanatlılar”; Heteroptera takımı “Değişikkanatlılar” olarak adlandırılmaktadır. Plecoptera takımının Türkçe adı ise “Taşsinekleri” olarak bilinmektedir doğru cevap B’dir.

Homoptera takımı türlerinin kanatlı ve kanatsız formları bulunmaktadır. Homopterlerde başkalaşım yarımdır. Birçok tür tarımda gerçek zarar yapmasına rağmen faydalı olan türleri de bulunmaktadır. Ağız parçaları ise dört iğneli sokucu emici tiptedir. Bazı yaprakbitlerinde ve kabuklubitlerde bacaklar çok kısalmış ve ya yok olmuştur. Doğru cevap E’dir.

Heteroptera takımına ait bazı türler ellendikleri zaman, ya da gezdikleri yerlere pis koku salgılarlar. Bundan dolayı bu böceklere “pis kokulu böcekler” de denilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Çekirgeler, danaburunları, yeşilçekirgeler ve cırtlaklar bu takımın içinde bulunur. Arka bacaklar kuvvetli ve genellikle sıçramaya elverişlidir. Doğru cevap A’dır.

Diğer böcek gruplarına ait türlerden farkı kanatlarının özel bir yapıya sahip olmasıdır. Türlerinin çoğunun kanatları kirpik şeklinde saçaklara sahiptir. Yarı başkalaşım geçirme, kanat çıkıntılarının bulunmaması, kanatsız formlarının bulunması, sokucu-emici ağız yapısına sahip olma gibi özellikler diğer böcek gruplarında görülebilen özelliklerdir. Doğru cevap E’dir.

Dermaptera (Deri kanatlılar) takımında görülen ilginç bir durum da, dişilerin yumurtalar üzerinde kuluçkaya yatar şekilde uzanması ve açılıncaya kadar onlara bakmasıdır. Bu durumu diğer böcek gruplarında görmek pek olası değildir. Doğru cevap D’dir.

Eskiden bu takım içinde bulunan böcekler Phasmida’larla birlikte çekirgeler takımına bağlı olarak incelenmekteydi. Ancak birçok karakter itibariyle benzer bir grup oluşturdukları için son yıllarda bazı araştırıcılar peygamberdeveleri ile hamam böceklerini birleştirerek ayrı bir takım halinde incelemeye başlamıştır. Doğru cevap E’dir.

Bileşik gözler 10.000 - 30.000 kadar, arı peteği şeklinde dizilmiş basit gözden oluşmuştur. Bu nedenle en iyi gören böcek grubu olarak bilinirler. İşitme organı yoktur; ses dalgalarına tepki göstermezler. Ergin ve larvaların ağız yapıları çiğneyici tiptedir. Dişiler, erkeklere göre daha iyi uçucu olduklarından, erkekler, dişileri, yumurta bırakılacak su kenarlarında beklerler. Bir erkek birden fazla dişiyle çiftleşebilir. Doğru cevap D’dir.

Isoptera takımı türleri (Beyazkarıncalar, Termitler) ölü ağaç ve bitkilerin parçalanmasında, onların tekrar toprağa geçişinde önemli rol oynar. Bundan dolayı faydalıdırlar. Doğru cevap A’dır.

Ephemeroptera (=Birgünlükler):

Ömürlerinin % 99’unu larva ya da nimf halinde suda geçirdikleri, yalnız birkaç saat, en fazla bir gün (nadiren 2-15 gün) ergin halde yaşadıkları için bu isim verilmiştir.

Ergin birgünlüklerin ağız parçaları ve sindirim sistemi kısmen ya da tamamen körelmiştir. Çiftleşme bireylerin süzülerek uçuşları sırasında gerçekleşir. Çiftleşmeden sonra dişiler yumurtalarını sulara bırakırlar. Birgünlükler yarı başkalaşım geçirirler. Doğru cevap D’dir.

Exopterygota grubu içinde yer alan böcek takımlarından Isoptera (Beyazkarıncalar, Termitler) ; Thysanoptera (Kirpikkanatlılar); Homoptera (Eşkanatlılar) ; Heteroptera (Değişikkanatlılar); Plecoptera (Taşsinekleri)  takımları örnek olarak verilebilirken Thysanura (Kılkuyruklar) takımı ise APTERYGOTA (=KANATSIZ BÖCEKLER) altsınıfı içerisinde yer almaktadır.

VII. Takım: Odonata (=Yusufcuklar)

Eşkanatlı böceklerin genel vücut yapıları ve önemli özelliklerini ayırt etmek Eşkanatlı böcekler genelde yarı başkalaşım geçirir. Ancak Neometabola denilen başkalaşım tipine sahip beyazsineklerde ve kabuklubitlerin erkeklerinde tam başkalaşım geçiren böceklerle ilişkisi olmayan prepupa ve pupa dönemleri vardır. Ağız yapıları dört iğneli sokucu-emici tiptedir. Bazı türleri vücutlarına aldıkları fazla şekerli sıvıyı dışarıya atar. Bu maddeye havadaki saprofit mantarlar gelerek yaprağın siyah bir görünüm almasına ve bitkilerde fumajin denilen zarara neden olur.

II. Takım: Heteroptera (=Değişikkanatlılar) Hemiptera (=Yarımkanatlılar) Bu takıma bağlı bireyler vücutları az çok yassı ve ovaldir. Ağız parçaları sokucu emici, hortum serbest ve hemen her zaman başın ön kısmından çıkar. Kanatları dinlenirken vücut üzerine çoğunlukla yatay olarak katlanmış halde durur. Ön kanatların uç kısmı zarımsı, başa yakın kısmı ise kalın, sert çoğu zaman derimsi yapıdadır. Bu nedenle ön kanatlara “hemielytra” ismi verilir.

Tegmina: Derimsi veya parşömenimsi yapıda olan çekirgelerin üst ya da ön kanatlarına verilen isimdir.

Kulağakaçanlar, karada yaşayan ve geceleri hareket eden böceklerdir. Bunlar gündüzleri taş altları, toprak yarıkları arası, ağaç kabukları altı, bitki sapları veya gövdelerindeki deliklerin içi gibi yerlere gizlenir. Genel olarak omnivor böceklerdir. Bazı türleri bitkilerle, diğer bazıları ise ayrışmakta olan bitki veya bunların ölü aksamı ile beslenir. Bunlarda çok defa, kannibalizm de görülür.