ENTOMOLOJİ

Apterygota altsınıfına giren böceklerde primer olarak kanat yoktur. Yani embriyo döneminde dahi kanat bulunmaz. Başkalaşım geçirmeyen ilkel böceklerdir. Doğru cevap B’dir.

Siphonaptera (Pireler) takımı Pterygota (Kanatlı böcekler) altsınıfına ait kanatlı böceklerdir. Kanatsız böcek takımları içerisinde Thysanura (Kılkuyruklar) takımı üyelerinin abdomenlerinin son kısmında üç tane tüylü uzantının olması bu takıma bu adın verilmesini sağlamıştır. Doğru cevap B’dir.

cerci’ye dönüşmesinden dolayı almıştır. Bu takım kanatsız, petek ve nokta gözleri olmayan böcek türlerini kapsar. Ağız parçaları çiğneyici tipte, antenleri uzun ve çok bölmelidir. Deri değiştirme tüm yaşam boyu devam eder. Ömürleri birkaç yıl olup kışı ergin halde geçirirler. Doğru cevap D’dir.

Kanatsız olan ve kuyrukla sıçrayanlar olarak adlandırılan Collembola takımı üyelerinin birçoğunda karın tarafında IV. bölmede çatal şeklinde bir sıçrama organı bulunur. Bu yapıya “Furcula” adı verilir. Doğru cevap A’dır.

Bazı Lepidoptera (Kelebekler) tırtılları koza örerler sonra bunun içinde pupa olurlar. Collembola takımı üyelerinin birçoğunda karın tarafında “Furcula” adı verilen çatal şeklinde bir sıçrama organı bulunur. Diptera takımı üyelerinde arka kanatlar topuz şeklinde görünen ve “halter” adı verilen bir denge organına dönüşmüştür. Diplura takımında spermler dişiye doğrudan iletilmez ve erkekler toprak üzerine saplı spermatofor bırakırlar. Coleoptera takımında “elytra” adı verilen ön kanatlar kalın ve sertleşmiş olup dinlenme halinde arka kanat ve vücudu örter. Doğru cevap C’dir.

Coleoptera takımı türlerinde ön kanatlar arka kanat ve vücudu örterek korur. Uçma işlevi ise arka kanatlar ile gerçekleştirilir. Genellikle karada yaşasalar da sulara yaşayan türleri de bulunmaktadır. Kışı ergin olarak geçiren bu böcekler serbest pupa tipine sahiptir. Larvaları bazen bacaksız, campodeiform veya tırtıl şeklindedir. Doğru cevap E’dir.

Neuroptera (Sinirkanatlılar) takımı türlerinin çoğunda ağız parçaları emici tipte olup avlarının vücut sıvısını emmeye elverişli bir yapıya dönüşmüştür. Larvaları genellikle yumuşak vücutlu böcek ve akarlar üzerinde avcıdır. Biyolojik savaşta yararlanılan çok sayıda türe sahip önemli bir böcek takımıdır. Doğru cevap D’dir.

Lepidoptera takımı diğer böceklerden, derimsi, pullu, nadiren kıllarla donatılmış iki çift kanadının olmasıyla ayrılır. Erginlerin ağız tipi emicidir. Uçma sırasında çoğunlukla özel bir bağlanma sistemiyle her iki kanat da birbirine kilitlenerek hareket ettirilir. Birçok kelebek türünde çok değişik şekillerde bez ya da koku pulcukları vardır. Koku salgısının başlıca görevi, karşı eşeyi cezbetme ya da uyarmadır. Birçoğunun yüksek tondaki ve birkaç metre uzaktaki seslere tepki gösterdiği gözlenmiştir. Ses alma organı genellikle 3. göğüs bölmesinin yanlarında bulunur. Doğru cevap C’dir.

Balarıları, eşekarılarını ve karıncaları da kapsayan Hymenoptera (Zarkanatlılar, Arılar) takımı türlerinde eşeysel dimorfizm yaygın bir şekilde görülür. Karıncalar ve özellikle yumurtalarını su altındaki böceklere bırakan asalak türlerinde solunum delikleri aktif olarak kapatılabildiği için uzun süre su altında kalabilirler. Büyük bir kısmı nektarla, bitki özsuları ve diğer tatlı sıvılarla beslenir. Bazı yaprak arıları avcılıkla, bazı arılar ise avlarını emmek suretiyle parazitoit olarak yaşar. Kısa ömürlü parazitoit türler ergin dönemde beslenmezler.

Sineklerin, diğer böcek takımlarından farkı, arka kanatlarının olmaması ve her bir kanadın “halter” denen topuz şeklinde görünen bir denge organlarına dönüşmesidir. Arka kanadın bu değişimi, uçuş yeteneğini azaltmamış, tam tersine havada manevra yapma yeteneklerini arttırmak suretiyle, böcekler içerisinde en iyi ve en hızlı uçan takımın oluşmasını sağlamıştır. Doğru cevap D’dir.

Bu takımlardan başka tarımda çok fazla ekonomik olarak zarar neden olmayan diğer takımlar da aşağıda verilmiştir. Mecoptera (=Uzunkanatlılar) Siphonaptera (=Pireler) Trichoptera (=Tüylü kanatlılar) Stresiptera (=Bükülü kanatlılar)

Büyüklükleri 0,5-2,0 cm kadardır. Kanatsız ve küçük ilkel böcek türlerini kapsar. Birçoğu vücutlarında taflıdıkları pulcuklardan dolayı gümüşümsü renkte görünür.

Ağız parçaları çiğneyici tiptedir. Antenler uzun ve çok bölmelidir. Bazıları 4-5 cm öne ve 10 cm yüksekliğe sıçrayabilir. Abdomenlerinin son kısmında üç tane tüylü uzantının olması bu takıma bu adın verilmesini sağlamıştır.

Genellikle kuru veya nemli yapraklar arası, toprak üzerinde, kayaların altı ve- ya yarıkları arasında veya ağaç kabukları altında organik artıklar arasında, çok de- fa da karınca ve termit yuvaları içinde bulunurlar. Karanlık yerlerde faaliyet göste- rirler. Rahatsız edildikleri zaman kaçışırlar. Türlerinin çoğu organik artıklarla, kitap ciltleri veya kâğıtla beslenir.

Hayvanlar dünyasının en büyük takımı olan Coleoptera, Insecta sınıfı içinde de bi- linen türlerin % 40’ından fazlasına sahiptir.

Çok değişik yaşam koşullarına uyum sağladıkları için hemen her yerde rastlanılabilir.

Larvalar bazen bacaksız, campodeiform veya tırtıl şeklindedir.

Bu takıma bağlı türler serbest pupa tipine sahiptir.

Sineklerin, diğer böcek takımlarından farkı, arka kanatlarının olmaması ve her bir kanadın “halter” denen topuz şeklinde görünen bir denge organlarına dönüşmesidir. Böylece birkaç kanatsız türü hariç hepsi bir çift kanat taşır.

I. ALTSINIF: APTERYGOTA (=KANATSIZ BÖCEKLER) Bu altsınıfa giren böceklerde primer olarak kanat yoktur. Yani embriyo döneminde dahi kanat bulunmaz. Başkalaşım geçirmeyen ilkel böceklerdir. Bu böcekler dört takım halinde incelenebilir. 1. Takım: Thysanura (Kılkuyruklar) Büyüklükleri 0,5-2,0 cm kadardır. Kanatsız ve küçük ilkel böcek türlerini kapsar. Birçoğu vücutlarında taşıdıkları pulcuklardan dolayı gümüşümsü renkte görünür.