Aof Panel

S

Kültürel önlemler nedir?

Zararlıların yaşamalarını güçleştirmek, çoğalmalarını azaltmak veya engellemek amacıyla yapılan tarımsal işlemlere kültürel önlemler denilmektedir. Kültürel önlemler genellikle ucuz uygulamalar olup, çoğunlukla bilinen ve uygulanan tarımsal yöntemlerdir.

S

İyi toprak işlemesinin önemi nedir?

İyi toprak işlemesi öncelikle bitkilerin gelişmelerini hızlandıran, kök sisteminin iyi gelişmesini sağlayarak kuvvetli bünyeli olmalarını sağlayan bir diğer kültürel önlemdir. İyi toprak işleme, aynı zamanda işleme sırasında toprakta mevcut zararlıların öldürülmesi açısından da önemlidir.

S

Entegre Zararlı Yönetimi (EZY) nedir?

EZY, kültür bitkisinde zarar oluşturan etmenlerin popülasyon dinamikleri ve çevre ile ilişkilerini dikkate alarak uygun olan tüm mücadele metotlarını ve tekniklerini uyumlu bir şekilde kullanarak, zararlı popülasyonlarını ekonomik zarar eşiğinin altında tutmaya yarayan bir yönetim sistemidir.

S

Seyrek ve sık yetiştirmenin bitkilere etkileri nedir?

Seyrek yetiştirme bitkinin birim alandan daha fazla besin alması bakımından kuvvetli ve sağlam gelişmesini sağlar. Sık yetiştirilmiş bitkiler zayıf ve cılız olduklarından, üzerlerinde kabuklubitler, unlubitler ve yaprakbitleri gibi zararlılar daha fazla zarara neden olurlar. Bazı böcekler, örneğin yaprakbitleri, kabuklubitler ve unlubitler rutubeti çok severler, güneş ışığından hoşlanmazlar. Bu nedenle sık dikilmiş bahçelerde daha zararlı olduklarında bu tip zararlılarla savaşta seyrek dikim önerilir.

S

Bağ okserası nasıl ortadan kaldırılmıştır?

Avrupa asmalarında oksera zararı amerikan asma anacı kullanılarak tamamen ortadan kaldırılmaktadır. Çünkü amerikan asmalarının kökleri okseraya tamamen dayanıklıdır. Avrupa asmalarında da okseksera yapraklarda yaşayamaz. İşte bu özellikler nedeniyle kök sistemi amerikan asması, toprak üstü sistemi avrupa, yani yerli asma olan bağlar tesis etmek suretiyle Bağ okserasının zararı ortadan kaldırılmış olur.

S

Akdeniz meyvesineği limonlarda neden zarar yapamaz?

Çünkü limon kabuğundaki eterik yağlar yumurtaların açılmasını engeller ve az sayıda açılmış yumurtalardan çıkan larvaların da ölmesine neden olur.

S

Tuzak bitkilerin önemi nedir?

Kültürü yapılan bitkinin arasına zararlıların çok sevdiği ve tercih ettiği bitkilerin dikilmesi veya ekilmesiyle zararlıların bu tuzak olarak ekilmiş bitki üzerinde toplanması sağlanmış olur ve bu tuzak bitki üzerinde bulunan zararlının ortadan kaldırılmasıda kolay olur. Bu yöntem özellikle biyolojik savaş etmeni organizmaların da barınması ve varlıklarını sürdürmeleri açısından önemli bir yöntemdir.

S

Mekaniksel savaş nedir?

Mekaniksel olarak zararlıları yok edebilmek, ya da zarar yapmalarını önlemek için el, araç ya da makinalar kullanarak yapılan savaş şeklidir.

S

Sonbaharda sebze bahçelerinde danaburnuna karşı alınan önlem nasıldır?

Danaburnuna karşı sonbaharda sebze bahçelerinde bazı yerlere taze at gübresi konup üzeri toprakla kapatılıp kışlak tuzağı hazırlanır. At gübresinin sıcak gübre olması nedeniyle Danaburnu nimf ve erginleri kışlamak üzere buralara toplanır. Şubat sonlarında buralar açılarak nimf ve erginler toplu olarak imha edilir.

S

Feromon tuzaklar nedir?

Feromon tuzaklar, genellikle böceklerin erkek ve dişilerinin karşı eşeyi uyarmak amacıyla salgıladıkları seks feromonlardan yararlanılarak hazırlanırlar. Günümüzde seks feromonların sentetik olanları da elde edilmiştir ve böceklere karşı savaşta önceden tahmin ve erken uyarı çalışmalarında geniş olarak kullanılmaktadır. Hatta bazı feromon tuzaklar ergin böceklerin kitle halinde yakalanmasında doğrudan bir savaş aracı olarak da kullanılır.

S

Işık tuzakları nedir?

Işık tuzakları, böceklerin ışığa yönelimlerinden yararlanarak geliştirilmiş tuzaklardır. Geceleri ışığa hızla gelen böcek, tuzak üzerindeki bir yüzeye çarparak tuzağın toplayıcı kısmı içine düşer. Toplayıcı kısımda bulunan zehirli bir bileşik yardımıyla veya toplayıcı kısım yapısı nedeniyle dışarı çıkamayan böcekler burada ölürler. Hayvan ahırları, meyve suyu veya konserve fabrikaları ve lokanta, otel gibi tesislerde karasineklere karşı cezbedici ışık kaynağı önüne yüksek gerilimli elektrik verilerek kızdırılmış teller gerilmek suretiyle geliştirilmiş tuzaklardan yararlanılır. Işık kaynağına yönelen sinekler kızgın tellere takılıp yanarak kitle halinde ölürler.

S

Mineral tuzlardan yararlanma yöntemi nedir?

Bu yöntem II. Dünya Savaşı sırasında, yurdumuzda hububat depolarında ambarlanmış tahıl ve baklagil tohumlarında zararlı böceklere karşı uygulanmıştır. Tohumlar slikat veya talk benzeri mineraller ile karıştırılarak ambarlandığında böceklerin vücutları çizilip sularını kaybeder ve fiziksel yolla ölürler.

S

Atmosfer gazlarından yararlanma yöntemi nedir?

Bu yöntemin esası depo ve ambarlara atmosfer gazlarını değişik oranda vererek ambar böceklerini fiziksel yolla öldürmektir. Sadece kapalı yerlerde kullanılabilir. Örneğin depoda oksijen oranı % 1’den az veya karbondioksit oranı % 60 civarında ayarlanıp birkaç hafta boyunca uygulanırsa böcekler tamamen yok edilmiş olur.

S

Radyasyondan yararlanma yöntemi nedir?

Böceklere karşı savaşta radyasyon yayıcı Cobalt ve Cesium’un gamma ışınları irradiyatör adı verilen cihazlar yardımıyla değişik dozlarda öldürme ve kısırlaştırma olarak iki şekilde kullanılır. Bu ışınlar böceklerde mutasyonlara, kısırlaşmaya ve nihayet ölüme neden olur. Radyasyonun öldürücü etkisinden, sadece ambarlanmış ürünlerde zararlı böceklere karşı yararlanılır. Doz türlere göre ve uygulama süresine göre değişir.

S

Akdeniz meyvesineğine karşı Meksika'da kullanılan yöntem hangisidir?

Radyasyondan yararlanma yöntemidir. Kısırlaştırmada düşük dozlar kullanılır. Burada amaç erkek böceklerin laboratuvarda üretilip radyasyonla kısırlaştırılarak doğaya salıverilmesi ve kısır böceklerin doğadaki normal dişilerle çiftleşerek döllenme olamayacağından döl verememesidir. Kısırlaştırma için doz, böceklerin türlerine, erkek veya dişi oluşlarına göre değişir ancak genel olarak 2,5 - 5,5 kilorad arasında değişir. Bu yöntemin başarılı olabilmesi için, böceğin eşeyli üremesi, mümkünse ada gibi sınırlı, yani izole bir bölgede olması, kitle halinde üretilebilmesi gibi koşulların yerine gelmesi gereklidir. Akdeniz meyvesineği’ne karşı Meksika’da her hafta milyonlarca kısır böcek salıverilmek suretiyle yaklaşık 3 milyon hektarlık alanda bu böcek eradike edilmiştir.

S

Biyoteknik yöntemler nedir?

Böceklerin biyoloji, fizyoloji ve davranışları üzerine etkili olan bazı maddeler kullanılarak onların normal düzenlerini bozmak suretiyle uygulanan yöntemlere biyoteknik yöntemler adı verilir.

S

Feromonlar nedir?

Bilindiği gibi böceklerde dış ve iç salgı bezleri olmak üzere iki tip salgı bezleri vardır. Bazı dış salgı bezleri bir kanal vasıtasıyla salgılarını böceğin vücudunun dışına salgılarlar ki bu salgılardan biri de feromonlardır. Feromonlar böceklerin beslenme, çiftleşme, savunma, gizlenme, kaçma vb. davranışlarını belirlemede etkilidir.

S

Gençlik (juvenil) hormonu nedir?

Gençlik hormonu (juvenil hormon), bir büyüme hormonudur ve ergin dönemde cinsel olgunluğu ve yumurta gelişimini kontrol eder, deri değiştirme hormonu ile birlikte böceklerin gelişme dönemlerindeki faaliyetlerini düzenler.

S

Son yıllarda Zeytin sineği, Akdeniz meyvesineği gibi böcekler kitle halinde üretilip besinlerine hangi bileşiklerin katılmasıyla kısırlaştırılmaktadır?

Besinlerine kemosterilant bileşikler katılarak kısırlaştırılmakta, bu bireyler doğaya salıverilmek suretiyle üremeleri engellenmektedir. Kemosterilantlar, alkilleyiciler, antimetaboitler ve karışık bileşimde olanlar olmak üzere üç ana grup altında toplanır. Kemosterilantlar kanserojen etkiye sahip bileşiklerdir. Çok zehirli bileşikler olmaları nedeniyle kemosterilantların kullanımlarında çok dikkatli olunması ve gerekli önlemlerin alınması gerekir.

S

İlaçlamalarda kullanılacak suyun pH derecesi kaç olmalıdır?

İlaçlamalarda kullanılacak suyun temiz ve pH’sının uygun olması gerekir. İlaçlama suyunun pH değeri 6-6.5 olmalıdır. Ege Bölgesi’nde sulama veya ilaçlama amacıyla kullanılan suların genelde kireçli ve pH’sının da 7-8 aralığında olduğunu dikkate almak gereklidir. Bu değerlerde birçok pestisit hızla bozunabilmektedir. Bu nedenle suyun pH testi yapılmalı, pH’yı düşürmek için suya birkaç damla fosforik asit veya nitrik asit eklenerek tekrar kontrol edilmelidir.

Böceklerle Savaş II: Tarımsal Savaş Yöntemleri