ENTOMOLOJİ - Deneme Sınavı - 23

Erkek eşey organları dokuzuncu abdomen segmentinde bulunur.

Antenler genel olarak gözler arasından çıkmıştır. Daima bir çift olarak mevcuttur. Koku, dokunma ve tat alma, yönünü bulma ve eşini bulma görevlerini yapar. Değişik sayıda halkadan meydana gelmiştir ve bunlar baştan itibaren sıra numarası ile anılır. Bu halkaların ilk ikisi daima diğerlerinden şekil ve boyut olarak ayırt edilebilir. Birincisine “Scapus” adı verilir ve anteni başa bağlar.  Anten halkalarının sayısı genel olarak 3 -50 arasında değişir.

Ağız, böceğin aldığı besinin sıvı veya katı olması, herhangi bir hayvansal veya bitkisel doku içerisinde bulunup bulunmaması sebebi ile değişik yapılar kazanmıştır. Ağız parçalarının yapısı, böcekler ile savaşımda kullanılacak ilacın seçiminde önemli rol oynar.

Ebeveynlerine benzemeyen tam başkalaşım geçiren böcek yavrularına larva denir.

Abdomen genellikle birbirine benzeyen 10-12 segmentten meydana gelmiştir. Abdomende böcek takımlarına göre değişmekle birlikte çeşitli uzantılar vardır. Bunlardan “cerci” bir çift olarak son abdomen segmentinin üstünden çıkar.

Ağız parçalarının yapısı, böcekler ile savaşımda kullanılacak ilacın seçiminde önemli rol oynar.

Çiğneyici ağız tipi temel yapıdır. Bunun değişmesi ile diğer tipler meydana gelmiştir.

Emici ağız, kelebeklerin erginlerinde görülür. 

Emici ağız tipinde iç çiğneyici gelişmiş ve bir hortum halini almıştır.

Çiğneyici ağız- çekirgelerde,

Yalayıcı-emici ağız- arılarda,

Emici ağız-kelebeklerde,

Çiğneyici ağız- kınkanatlılarda görülür.

6 iğneli Sokucu-Emici Ağız: Üst dudak uzayarak bir hortum şeklini almıştır ve 6 adet iğne bu hortum içinde yer almaktadır. Bazı sineklerde görülür (Ör.: Sivrisinekler).

4 iğneli Sokucu-Emici Ağız: Değişik kanatlılar ve Eşkanatlılar takımlarında görülür.

2 iğneli Sokucu Emici Ağız: Bazı sineklerde görülür. Ev sineklerinde ağız yapısı bu şekilde ise de, bu iki iğne de ufalmıştır.

Böcekler, ergin dönemde genellikle 3 çift bacağa sahiptir. Ergin böceklerde, göğüs 3 bölmeden meydana gelmiştir. Göğüste, her bölmeden bir çift bacak çıkar. Göğüste birincisi boş olmak üzere genellikle ikinci ve üçüncü bölümlerinden birer çift kanat çıkar. Bazı ergin böceklerde kanatlar, birçok böceğin ergin öncesi dönemlerinde ve birkaç ergin böcekte ise bacaklar hiç bulunmaz.

Kazıcı bacak: Bu tipe en iyi örnek danaburnudur. 

Yakalayıcı bacak: Bu tipe örnek olarak peygamberdevesi (Mantis spp.) verilebilir.

Çengelli bacak: Sularda yaşayan bazı değişik kanatlılar takımındaki böcek familyalarında görülür.

Temizleyici bacak: Bazı kelebeklerin ön bacaklarının tarsus kısmı çok ufalmış ve hatta erkeklerde tamamen yok olmuştur.

Pedicellus: Antenin başa yakın olan ikinci halkasına
verilen isim olup üzerinde Johnston organı bulunur.
Bu organ yapılarına göre hava akımını, titreşimleri,
ya da vücut konumunun değişikliğini algılar.

Anten tipleri
a) Kıl gibi;
b) İp gibi;
c) İnci gibi;
d) Dişli;
e) Ucu topuzlu;
f) Tarak gibi;
g) Sopa gibi;
h) Çift taraklı;
i) İki çift taraklı;
j) Fırça gibi;
k) Çatallı;
l) Yanı kıllı;
m) Yelpaze gibi;
n) Dirsekli;
o) Dirsekli ve ucu topuzlu anten tipleri

Başlıca ağız tipleri:

Çiğneyici ağız

Yalayıcı-emici ağız

Emici ağız

Sokucu-emici ağızdır.

6 iğneli Sokucu-Emici Ağız: Üst dudak uzayarak bir hortum şeklini almıştır ve 6 adet iğne bu hortum içinde yer almaktadır. Bazı sineklerde görülür.
(Ör.: Sivrisinekler).

Ergin böceklerin hareketi hemen hemen tamamen göğüs tarafından sağlanır. Göğüs 3 bölmeden meydana gelmiştir. Her bölmeden bir çift bacak ve birincisi boş olmak üzere genellikle ikinci ve üçüncü bölümlerinden birer çift kanat çıkar. Bazı ergin böceklerde kanatlar, birçok böceğin ergin öncesi dönemlerinde ve birkaç ergin böcekte ise bacaklar hiç bulunmaz.

Böcekler, ergin dönemde genellikle 3 çift bacağa sahip olup her göğüs halkasında birer çift bacak bulunur. Bacak; coxa, trochanter, femur, tibia ve tarsus olmak üzere beş kısımdan meydana gelmiştir.

Kazıcı bacak: Bu tipe en iyi örnek danaburnudur. Coxa’dan itibaren bütün bacak parçaları kalın ve kuvvetli bir yapıda olup; tibia’nın alt tarafında kazma işini kolaylaştıracak diş gibi çıkıntılar bulunur ve kazma sırasında tarsus segmentlerinin içeri doğru çekilir. Coleoptera takımına bağlı Scarabaeidae familyası türlerinden bazılarında da bu bacak tipi görülür.

Yüzücü bacak, böceklerde arka bacak tiplerindendir.

Cerci (Cercus: tekil): Son abdomen segmentinin
üstünden çıkan ve dokunma organı olarak görev yapan
çıkıntının her birine denir.

Halter: İki kanatlılarda (Sineklerde) ikinci çift kanatların körelip bir topuz şeklini almasıdır. Uçarken dengeyi sağlama görevi görür.