ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET

Ülkemizde işyerlerinde 1475 sayılı İş Kanunu gereğince %3 oranında engelli istihdamını zorunlu kılan yasal düzenleme vardır. Buna göre 300 kişinin çalıştığı bir işe yerinde engelli istihdamı sayısı 9'dur. Doğru yanıt C'dir.

İşyeri ölçekleri bir arada değerlendirildiğinde engelli istihdamının başat gerekçesi %66’lık oranla “yasal zorunluluk” seçeneği olmakta, onu %24’lük payıyla “Sosyal sorumluluk” izlerken, “Engelli çalışanın işe uygunluğu” seçeneği ise geri kalan %10’a yerleşmektedir. Buna göre doğru sıralanış II-I-III şeklindedir. Doğru yanıt D'dir.

Kota sisteminin diğer yöntemlere göre üstün olduğu noktalar: Kota yöntemi bir zorunluluğa dayanmasına rağmen işçi sayısı 50’yi aşan özel sektör işyerlerinin % 3, kamu işyerlerinde % 4 oranında engelli istihdamı ülkemiz açısından sağlanmış olmaktadır. Kota yöntemi engellilerin iş piyasalarına girmelerinin en kolay yöntemidir. İşverenlere kota kapsamında engelli işçi bulma noktasında Türkiye İş Kurumu aracılık etmektedir. Dolayısıyla engellilerin İş-Kur’a müracaat etmeleri gerekmektedir.  Doğru yanıt E'dir.

Kota kapsamına giren işyerlerinin en az 50 işçiyi/çalışanı barındırması gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Korumalı işyeri kavramı, ülkemizde 2005 tarih ve 5378 sayılı Engelliler Kanunu’nun 14.maddesine istinaden hazırlanmış olan 30.05.2006 tarih ve (RG) 26183 sayılı Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelik ile gündeme gelmiştir. 2013 yılında konu ile ilgili yeni yönetmelik yayımlanmıştır. Korumalı istihdam, kişisel noksanlıkları veya engelleri nedeniyle yaşamlarını normal bir mesleki faaliyetle kazanamayacaklar için özel olarak düzenlenip, kurulan işyerlerindeki istihdam türüdür. Bu yöntem hem kota rejimini hem de ayrımcılığı önlemeye yönelik mevzuat yöntemini kabul eden ülkeler tarafından uygulanmaktadır. Genellikle engellilerin istihdamı devletin yasal müdahaleleri ile gerçekleşmektedir. Buna literatürde “korumalı istihdam” denilmektedir. Bu kavram aynı zamanda ileri derecede ki engelliler için kurulup düzenlenen işyerlerinde istihdam olanağı sağlamasını da kapsamaktadır. Korumalı işyerleri diye adlandırılan yerler, engelin ağırlığı nedeniyle normal bir mesleği yürütemeyecek durumda olan engelli bireyler için, özel bütçe veya genel bütçeden yardım alınarak açılan işyerleridir. Buna göre korumalı iş yeri ve yöntemine ilişkin II-III-IV maddeleri söylenebilir. Doğru yanıt A'dır.

Anayasa, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu ve Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik engelli istihdamına yönelik ulusal yasal düzenlemelerdir. Engellilerin Hakkında Kanun ise uluslararası yasal düzenlemelerden biridir. Doğru yanıt C'dir.

Mayıs 2016 yılı verilerine göre memur olarak istihdam edilen engelli bireylerin engel gruplarına göre dağılımında en fazla oran 10. kişi ile ortopedik engel türündedir. Ortopedik engeli sınıflanamayan ve görme engeli takip etmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Kooperatif çalışma yöntemi işbirliğine dayanan bir istihdam yöntemidir. Doğru yanıt D'dir.

Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik  07.02.2014 tarihinde resmi gazetede yayımlanmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Ülkemizde genel olarak engelli işgücünün, mesleki eğitim yönünden yetersiz ve vasıfsız bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. Bunun temel sebebi de mesleki eğitimlerin istihdam odaklı olmayışıdır. Buna göre doğru cevap D’dir.

Ülkemizde işyerlerinde 1475 sayılı İş Kanunu gereğince %3 oranında engelli istihdamını zorunlu kılan yasal düzenleme vardır. Buna göre doğru cevap B’dir.

İşçi sayısı 50’yi aşan özel sektör işyerlerinin % 3, kamu işyerlerinde % 4 oranında engelli istihdamı zorunludur. Buna göre doğru cevap E’dir.

Ülkemizde engellilerin istihdamı konusunda yaygın olarak kota yönteminin uygulanmakta olduğu görülmektedir. Buna göre doğru cevap D’dir.

Çalışan sayısı 50’yi aşan işyerlerinde 1 adet doktor, sanayi işletmesi ise 1 adet iş güvenliği uzmanı ve engelli istihdam zorunluluğu bulunmaktadır. Buna göre doğru cevap E’dir.

Evde Çalışma Yöntemi, engeli evden çıkamayacak kadar ağır olan engelliler için düşünülmüş bir yöntemdir. Engeli çok ağır olan bireylerin işlerini özel olarak evlerine götüren ve bitmiş ürünleri evlerden toplayan bir sistemdir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Engelli istihdam etme sorumluluğunu yerine getirmeyen işverenlerden toplanan ceza paraları, engellilerin kendi işini kurmaları, engellinin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojileri, engellinin işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun sağlanması ve bu gibi projelerde kullanılır. Buna göre doğru cevap D’dir.

Kota sistemi daha çok ceza yöntemini vurgularken, diğer yöntemler daha korumacı ve yer odaklı istihdam vurgusunu taşımaktadır. Buna göre doğru cevap A’dır.

2002 den başlayarak  kamu kurumlarında çalışan engelli bireylerin sayısı yıllara göre sürekli bir artış göstermiştir. Buna göre doğru cevap E’dir.

Engelli bireyler için KPSS ilk kez 2002 de yapılmıştır. Buna göre doğru cevap B’dir.

Engellilerin işgücü piyasasına katılmaları bir lüks değil, bir gereklilik hatta bir zorunluluk durumudur.