ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET

Damgalama, bazı birey ve gruplara karşı toplumun tavır alması, onları toplumdan dışlamasına kadar giden davranışlar bütünüdür. Psikolojik damgalama (stigmatizasyon), kişinin içinde yaşadığı toplumun “normal” saydığı ölçülerin dışında sayılması nedeniyle toplumu oluşturan diğer bireyler tarafından, kişiye saygınlığını azaltıcı bir atıfta bulunulmasıdır. Bu konudaki ilk araştırmacılardan biri olan Goffman stigmayı ‘daha az değer verme davranışı, bu etiketi taşıyan insanların daha az istenebilir ve neredeyse insan gibi idrak edilmemesi’ olarak tarif etmiştir.

Bir beyin hastalığı olarak depresyon, beynin işlevlerinde bozulma ve düzensizliklerin yansıması olarak duygu, düşünce, davranış ve bedensel işlevlerde bozulmanın ortaya çıktığı belirtiler kümesidir. Her hastada tüm belirtiler bir arada olmayabilir. Depresyonun temel belirtileri arasında; karamsar ve kederli duygu-durumu, kötümser düşünce içeriği, umutsuzluk, çaresizlik hisleri, hayattan zevk alamama, ilgi kaybı, tahammülsüzlük, unutkanlık ve dikkat dağınıklığı, enerji azlığı, uyku ve iştah düzensizliği yer alır. Gelecekle ilgili olumsuz düşünceler olabilir.

Geçmişte yaşanmış olumsuz olaylar sık sık akla gelmeye başlar, pişmanlık hissi yoğunlaşabilir. Şimdiki zamanda ise hasta kendini sürekli değersiz, yetersiz ya da suçlu hisseder, kendine ve çevreye güvenmekte zorlanır. Alınganlık artar. Yalnızlık hissedilebilir. Düşünce yavaşlayarak konuşmanın da yavaşlamasına ve azalmasına neden olur. Enerji düşer, kişi çabuk yorulur. Yaygın vücut ağrıları olabilir. Uykuya dalmak zorlaşabilir. Uykuya dalınsa bile gece boyunca uykuda bölünmeler ya da sabaha karşı yorgun bir şekilde uyanma ve tekrar dalamama görülebilir. Tersine, uykuya meyil ve uyku süresinde uzama da olabilir. İştah azalması ve kilo kaybı olabileceği gibi aşırı yemek yeme ihtiyacı da olabilir. Yeni bir şeyler öğrenmek güçleşir. Unutkanlık olur. Dikkat bozulabilir.

mesleki rehabilitasyonunda önemli görevler üstlenmiştir. Türkiye’de kurumsal rehabilitasyon

hizmetleri ise 2828 sayılı kanuna dayalı kurulan Sosyal Hizmetler ve Çocuk

Esirgeme Kurumu (Mülga SHÇEK) tarafından yürütülmektedir. Bu kanunla bakıma veya

yardıma muhtaç insanlar, engelliler sosyal hizmetler kapsamına alınmaktadır. Sosyal yardım

amaçlı diğer kanunlardan farklı olarak burada, korunmaya muhtaç değişik sosyal

gruplara yönelik kurumsal sosyal hizmetler önem arz etmektedir. Sosyal hizmet kuruluşlarından

sayılan bakım ve rehabilitasyon merkezleri ile huzurevleri de muhtaç engelli ve

yaşlıların bakım ihtiyaçlarını karşılamaktadır.

hayat şartlarına sahip olması konusunda kendisine imkânlar sağlamak.

toplumun sosyal ve ekonomik hayatına katılmasına yardımcı olmak.

engelleri sebebiyle uğradıkları eşitsizliği düzeltmek, fırsat eşitliği çerçevesinde

kendilerine uygun çalışma ortamını hazırlamak.

ETKİLEYEN FAKTÖRLER: Engellilerin toplumsal yaşama katılmalarını engelleyen faktörler olarak; yeterli hizmet sağlanamaması, sağlanan hizmetlerin iletimi konusunda yaşanan sorunlar, yetersiz

finansman, yetersiz erişilebilirlik, danışma ve katılım sorunlarının varlığı ile veri

ve bulgu yetersizliklerinin olması, engelli insanların yaşamlarını olumsuz etkilemekte

ve engelsiz insanlarla kıyaslandığında ortaya daha kötü sağlık durumları, daha düşük

eğitim başarısı, daha az ekonomik katılım hatta yoksulluğa neden olabilmekte, kendi

yaşayabilir şartların sağlanamaması dolayısıyla kurumsal çözümlere bel bağlanması,

kısıtlanan bir toplumsal hayatı beraberinde getirerek engelli bireyleri başkalarına daha

çok bağımlı hâle getirebilmektedir.

not: Sosyal kontrol ise bu bireylerin topluma belli ölçüde zarar vermeleri hâlinde ya da toplumun onlar için sağlıksız olması durumunda gerekli kontrolü sağlayabilmek olayıdır.

Tıbbi rehabilitasyon; kişinin fonksiyonel yeterliliğini, mümkün olan en yüksek düzeyine çıkarmak için uygulanan klinik tedavi, fizik tedavi, tıbbi yetersizlikler, uğraşı tedavisi, konuşma tedavisi...