ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET

Kişisel Yapılanma Modelinde aileler geçmiş yaşantılarında edindikleri deneyimleri çevreye ve çocuklarına yönelik tepkilerini belirlemektedir. Doğru yanıt B'dir.

Engelliliği yalnızca sonuçları itibarıyla toplumsal bir olgu olarak nitelemek eksik bir değerlendirme olur. Engellilik nedenlerinden sosyo-ekonomik koşullar sebebiyle sağlık hizmetlerinden gereği gibi yararlanamamak, akraba evliliği, hamilelik öncesi ve sonrası gerekli bilgilendirme ve eğitim hizmetlerinden mahrum olmak, terör, iş güvenliği tedbirlerinin yetersizliği gibi birçok neden de kaynağı itibarıyla sosyal, ekonomik ve siyasal
yapının bir neticesidir. Doğru yanıt B'dir.

2002 Engelliler Araştırması verilerine göre, ülkemizdeki her beş engelliden yalnızca biri (%21,7) istihdam edilmektedir. Bu oran kadın ve erkek arasında eşitsiz olarak dağılmaktadır. Erkek engelliler için %32,2, kadın engelliler için ise %6,7 olan bu oran, kentlerde %25,6 ve kırsal alanda %17,7’dir. Bu oranlar engelli bireylerin çoğunun ekonomik anlamda ailelerine bağımlı hâlde yaşadıklarının da bir göstergesidir. Bu oranların yetersiz olmasındaki temel sebep olarak engellilerin kendilerine uygun alanlardaki mesleki eğitim yetersizliği gösterilebilir. Doğru yanıt C'dir.

Yapılan araştırmalar, dünyanın her yerinde engellilerin çok büyük çoğunluğunun toplumun yoksul kesimlerinden geldiğini ve yoksulluk içinde
yaşadıklarını göstermektedir. Bu belirleme gelişmiş/endüstrileşmiş ülkeler için de geçerlidir.  Engellilerin sosyal güvenlik kapsamında korunmaları ve onlara yeterli düzeyde gelir desteği sağlanması önemli bir hizmettir. Bu konuda engellilere yönelik ayrımcı uygulamaların önlenmesi gerekir. Yoksulluk  “gelir yokluğu ya da eksikliği” anlamında ele alındığında, engellilerin istihdamı sorunu ile bağlantılı olarak engelliliğin yoksulluğa etkisinden bahsedilebilir. Ülkelerin genelinde büyük bir sorun olan işsizlik, engellilerde iş bulamama ya da kendilerine uygun işlerde istihdam edilememe şeklinde ortaya çıkmaktadır.  ülkelerin engelli istihdam politikalarındaki aksaklıklar sebebiyle “engellinin iyi gelir getirici bir işte çalışması bir yana, çoğu zaman az da olsa gelir elde edici bir iş bulup çalışması bile zorlaşmaktadır. Engelliliği bir yoksulluk sebebi olarak ortaya koyabilmek açısından diğer bir durum, engelliliğin maliyeti ile ilgilidir. Bir sağlık sorunu olarak engellilik, her engel türüne göre farklılaşmakla birlikte maliyeti yüksek bir durum olarak ortaya çıkar. Çevresel koşulların engellilere göre düzenlenmemesi doğrudan yoksulluk nedeni değildir.

Özellikle bireyin barındığı konutun girişinden başlayarak kaldırım, sokak ve cadde de dışarıya çıktığı ilk andan itibaren hareket etme sıkıntısıyla karşı karşıya kalınmaktadır. Bu eksiklikler kaldırımlardaki yüksek kot farkları, yüksek eğimli rampalar, değişen yol genişlikleri, zemin
döşemelerindeki uygulama hataları, rastgele yerleştirilen bilgilendirme levhaları, budanmayan ya da yanlış dikilen ağaçlar, güvenlik önlemleri alınmamış inşaat ve alt yapı çalışmaları, bina girişlerinde kullanılan merdivenlerin yaya kaldırımları üzerine doğru uzaması, yaya yolunun belli mesafeden sonra trafik yolu ile birleşmesi vb. şekilde sıralanabilir.

Bina girişlerindeki rampalar kuralına uygun yapılırsa engellilerin ulaşımını kolaylaştıran unsurlardır. Doğru yanıt E'dir.

Kamu işyerlerinde, kamu kurum ve kuruluşları, çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. %3’ün hesaplanmasında ilgili kurum ve kuruluşların (taşra teşkilatı dâhil) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır. Bu haktan yararlanabilmek
için bu kurum ve kuruluşların açtıkları sınavlara girmek gerekir.

Günümüzde yapılı çevre çoğunluk için ulaşılabilirdir. Bu kişiler, yapılı çevreyi bağımsız ve doğal bir şekilde kullanırlar. Bu durumda doğal olarak herhangi bir yapının ulaşılabilir olmasının en önemli özellik olduğundan bile habersizdirler. Ancak herkes için her zaman durum böyle değildir çünkü herkes aynı bedensel ve zihinsel özelliklere sahip değildir. Ulaşılabilirlik sadece engellilerle ilgili değildir. Bu çok sınırlayıcı olur. Engellilerin yanında, geçici olarak engelli bulunanlar, yaşlılar, hamileler, bebek arabalılar, çocuklar, yük taşıyanlar, iri ve şişman kişiler, çok uzun ve çok kısa boylu kişilerin hepsi engellerle dolu çevrede hareketlerinin kısıtlanmasına maruz kalırlar. Akranlarından daha zayıf olmak aşırılık olmadığından hareket kısıtlılığına neden olmaz. Doğru yanıt B'dir.

Kardiyak rehabilitasyon kalp hastalıklarında, pulmoner rehabilitasyon da daha çok akciğer sorunlarında uygulanan spesifik tıbbi rehabilitasyon türleridir. Bedensel engelli bireylerin bu türden sorunları olmadıkça uygulanmalarına gerek yoktur. Doğru yanıt D'dir.

Özel eğitim kurumlarının yaygınlaştırılmaması, uzun bir süreç gerektirmesi, akranlarına verilen normal eğitimden daha pahalıya mal olması, ulaşılabilirlik ve erişilebilirliğe uygun olmaması eğitim çağındaki engelliler için ayrıca bir dezavantaj teşkil etmektedir. Engellilerin eğitiminde sorumluluk alacak meslek elemanlarının (özel eğitimci, rehber danışman, sosyal hizmet uzmanı) yeterli sayıda ve donanımda yetiştirilmeleri gerekir, öte yandan eğitim kurumlarının engellilerin de varlığını hesaba katacak fiziksel düzenlemelere sahip olması, bu kurumlara kolay ulaşım için gerekli önlemlerin alınması, engellilerin özel eğitimi için gerekli ders araç-gereçlerinin hazırlanması gibi konular engellilerin toplumla bütünleşmeleri önündeki ciddi engellerdirBazı engel grupları için ayrı okulların açılması zorunludur ancak hiçbir zihinsel engeli olmayan görme, işitme, ortopedik vb. engel gruplarını sosyal eğitim ortamlarından ayırmak engelli bireylerin sosyal entegrasyonunu engelleyecektir. Özel eğitim hizmetlerinin tam olarak yaygınlaştırılamaması engelli bireylerin sosyal hayata uyumlarının önündeki bir diğer engeldir. Engelliler de diğer bireyler gibi ilk, orta ve yükseköğrenim olanaklarından yararlanmaları öngörülmektedir. Zorunlu eğitim herkes gibi engellileri de kapsayacaktır. En çok ihmal edilen konulardan biri de engelli çocukların okul öncesi eğitimidir.

Doğru yanıt A'dır.

Engellilik durumları sebebiyle iş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan engellilerin istihdamı, öncelikle korumalı işyerleri aracılığıyla sağlanmaktadır.

Doğru yanıt D'dir.

Verilenlerden, yalnızca depremler doğal afetler sınıfına girmektedir.

Sağlık hizmetlerinin yeterince gelişmemiş olduğu ülkelerde, yukarıda belirtilen nedenlere ek olarak doğum öncesi ve doğumdan kaynaklanan engellilik de eklendiğinde, engelliliğin mevcudiyetinin önemli boyutlarda olduğu görülmektedir.

İlgili ifade, ifadede bahsi geçen OSB li bireyi tanımadan söylendiği için, ön yargı örneğidir.

İlk modelde aile için kızgınlık, kırgınlık, yalnızlık ve çaresizlik duygularının ağır bastığını ifade etmektedir. Sonraları ise aile içinde bulunduğu durumu nasıl düzeltebileceğini, nasıl telafi edebileceğini sorgulamaya başlar ki bu da çocuklarının var olan kapasitelerini geliştirmek için attıkları ilk adımlardır. İkinci modelde aile sürekli üzüntü hâlindedir. Bu durumu benimseyen ailelerde üzüntü ve kaygı halini sürekli hâle getirdikleri görülmektedir.

Dinsel inançları güçlü ailelerde engelli çocuğa sahip olma önceleri bir şok yaratsa da sonrasında bu durum takdir-i ilahi olarak kabul görebilmektedir.

Ülkemizde aile içinde engelli bireyin sorumluluğu daha çok annelere yüklenmiş durumdadır.

Engellilere yönelik yapılan çalışmalarda engellilerin %74’ünün kendini toplumun diğer bireylerinden farklı, %45’inin kendini bir azınlık mensubu olarak gördüğü saptanmıştır.

Yoksulluk genel anlamda, insanların temel ihtiyaçlarını karşılama olanağına sahip olamaması ve yaşayabilecekleri minimum yaşam standartlarının olmamasıdır.

Ulaşılabilirlik sadece engellilerle ilgili değildir. Bu çok sınırlayıcı olur. Engellilerin yanında, geçici olarak engelli bulunanlar, yaşlılar, hamileler, bebek arabalılar, çocuklar, yük taşıyanlar, iri ve şişman kişiler, çok uzun ve çok kısa boylu kişilerin hepsi engellerle dolu çevrede hareketlerinin kısıtlanmasına maruz kalırlar.
Bu gruplarda yer alan kişiler “hareket kısıtlılığına sahip bireyler” olarak tanımlanabilir.

Ortopedik engelliler: Bu bireyler, sadece kol gücü ile veya elektrikle çalışan tekerlekli bir sandalye yardımıyla hareket edebilirler.