ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 6

Evde bakım parası alınabilmesi için gerekli şartlar şunlardır:

Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğunun bakım raporu ile tespit edilmesi.

Engelli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı engelli sağlık kurul raporunun ağır engelli kısmında mutlaka “Evet” yazan bir ibarenin bulunması.

Engelli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi.

Türkiye’de bakım hizmetleri Sağlık Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, yerel yönetimler ve özel kuruluşlar (şirket vs.) tarafından verilmektedir. Sağlık Bakanlığı evde ve kurumda sağlık hizmetleri verirken, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı psikososyal hizmetler sunmaktadır.

Bakım; temel ihtiyaçlarını yeterince karşılayamayan, hayat kalitesinden uzaklaşan, şahsi tercihlerini kullanmada ve hayatının devamının sağlanmasında kişinin aile, akraba veya uzmanların desteğine ihtiyaç duymasıdır. “Bakıma muhtaçlık, kişinin bedensel hareket edebilirliğinin engellenmesi veya kısıtlanması sonucunda gerek beden temizliği, gerek beslenme, gerekse ev idaresinde değişik yoğunlukla bir bakıcının bakımına ihtiyaç duyma hâlidir.

Bakım hizmetlerinin verildiği yerler
• Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri
• Resmî Kurum ve Kuruluşlara Ait Bakım Merkezleri
• Özel Bakım Merkezleri
• Evde Bakım Hizmetleri

Psiko-sosyal destek hizmetleri mesleki personel, sağlık hizmetleri sağlık personeli ve kişisel bakım bakıcı personel tarafından yerine getirilir.

Kişisel bakım hizmetleri;
• Banyo yaptırılması,
• Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması,
• Tırnaklarının kesilmesi,
• Saçlarının taranması,
• Dişlerinin temizlenmesi,
• Yemek ve içecek ihtiyacının giderilmesi,
• El, yüz ve ayak temizliği,
• Sakal tıraşının yapılması,
• İstenmeyen tüylerin temizlenmesi,
• Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması,
• Burun ve kulak temizliğinin yapılması,
• Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi,
• Odasının temizlenmesi,
• Çamaşırlarının yıkanması,
• Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesidir.

Psikososyal destek hizmetleri;
• Bakıma muhtaç engelli ailesinin, engelliyi ve engel durumunu kabullenmesine, bilgilendirilmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek
hizmetleri,
• Bakıma muhtaç engellinin, özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı
kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
• Engelli ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri,
• Engellinin bağımsız yaşama, sosyal hayata uyumuna ve katılımına yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlikler ile düzenlenecek bu tür etkinliklere
katılabilmesi için refakat hizmetleri,
• Engellinin terk edilme, ret edilme, engel durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik
kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri kapsamaktadır.

Sağlık Bakımı Kapsamında Sağlık Personelinin Sorumlulukları;
• Acil durumlarda mesleğinin gerektirdiği uygulamaları yapmak,
• Merkez ortamını ısı, ışık, havalandırma, temizlik yönünden değerlendirmek,
• İlaçların güvenli bir şekilde temin edilmesini ve saklanmasını sağlamak,
• Narkotik ilaçların kullanımını, saklanmasını, kontrolünü ve kayıtlarını tutmak,
• Verilen hizmetler ile ilgili kayıtları doğru, eksiksiz ve zamanında tutmak,
• Engellilerin muayene, tetkik ve tedavi amacıyla randevularını almak, transferi
için gerekli planlamaları yapmak,
• Engellilerin tedavileri ve tıbbi rehabilitasyon sürecinde sağlık kurumlarında
bulunan sağlık personeli ile iş birliği yapmak,
• Sağlık kurumlarınca önerilen tedavinin uygulanmasını sağlamak,
• Koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin bakıcı personele rehberlik hizmetlerini
yapmak,
• Engelli bireylerin kullanacakları ilaçları kullanıp kullanmadıklarını takip etmek, enjeksiyon ve pansumanlarını yapmak,
• Sağlıklı bir bakım ortamının oluşması için gerekli kontrolleri yapmak ve bakıcı
personelce bu hizmetlerin yapılmasını sağlamak,
• Düzenli ve yeterli soluk alıp verme, yeme, içme, boşaltım, güvenli bir çevre sağlama, kişisel temizlik, giyinme, vücut ısısı kontrolü, hareketlilik, yeterli uyku
gibi özürlü bireylerin günlük yaşam aktivitelerine yönelik olarak fizyolojik ihtiyaçların karşılanması aşamalarında; gerekli mesleki uygulamaları yapmak.

Bireysel bakım planı: Bakıma muhtaçengelli bireyin bakımına ilişkin fiziksel,psiko-sosyal ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların
sebeplerini, hangi alanlarda bakıma ihtiyacıolduğunun belirlenmesini, bu alanda
yapılabilecek çalışmaları içeren plana denir.

Manevi Bakım: Bakıma muhtaç kişilerin kişisel gelişimlerini, morallerini güçlendirmeyi, hayata bağlılıklarını artırmayı, iç dünyalarıyla barışık olmalarını,
manevi sapma ve korkularını gidermeyi amaçlayan sosyal nitelikli ve insan odaklı bakım hizmetidir.

Evde Bakım Hizmetlerini Gerekli Kılan Sebepler
Demografik Yapıda Meydana Gelen Değişiklikler: Dünyada nüfus hızla yaşlanmaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde 65 yaş ve üzeri nüfus hızla yükselirken doğurganlık oranlarının azalmasıyla genç nüfus azalmaktadır. Bakım hizmetini sunacak genç nesilde de sorunlar yaşanacaktır.
Toplumsal Yapıda Meydana Gelen Değişiklikler: Özellikle çalışan nüfusun artması,
kadının istihdama katılımı, aile yapısında meydana gelen değişiklikler (çekirdek aileye geçiş) engelli ve yaşlıların bakımında önemli bir handikaptır. Kentleşme, cemiyet tipi ilişkiler, konutların küçülmesi, gençlerin yaşlılara bakış açısı, kuşaklar arası iletişim bozukluğu, ailelerinin ekonomik yetersizlikleri, bakım hizmetleri hakkında yetersiz bilgi, ailede bakım verici rolündeki kişilerin sayısının azalması ve bakım hizmetlerinin aksaması profesyonel bakıma geçişi zorunlu kılmaktadır.
Bilim ve Teknolojide Meydana Gelen Gelişmeler: Hastane ve bakım merkezlerinde yapılması mümkün olan birçok pratik artık ev ortamında yapılabilir duruma gelmiştir. Hastane ve kurum bakım hizmetlerinin pahalı olması evde bakımı avantajlı hâle getirmiştir.
Sosyal Haklarda Meydana Gelen Gelişmeler: Sosyal devlet olma eğilimleri vatandaşlarımızın sosyal haklardan yararlanma imkânlarını çoğaltmıştır. Yaşlıların bakım, gözetim ve korunma ihtiyaçlarının karşılanması yaşlılar için bir hak, devlet için ise bir görevdir.
Uzun Süreli Kurumsal Bakım Hizmetlerindeki Yetersizlikler: Uzun süreli kışla tipi
yatılı sağlık ve sosyal hizmetlerin yaşlılar üzerinde olumsuz izleri, ömürlerinin son bölümünde daha da mutsuz olmasına sebep olmaktadır. Bu kurumların hizmetleri hem pahalı hem de yetersizdir. Fiziki ve potansiyel yetersizlikler evde bakımı elzem kılmaktadır.
İnsani Gerekçeler: Toplumu oluşturan bireylerin ve ailevi bağların birtakım sorumlukları vardır. Toplumda bakıma muhtaç duruma gelen yaşlı ve engellilerin bakımı ve mutluluğu toplumun diğer katmanlarının mutluluğunu artırmaktadır. Dayanışma, yardımseverlik, merhamet ve hayırseverlik bu tür hizmetlerde devreye sokularak devletin sırtındaki yükün hafifletilmesine katkı verilmelidir. Evde bakım hizmetleri yaşlının ve engellinin yaşam kalitesini arttırmaktadır.
Sağlık Hizmetleri Harcamalarında Artan Maliyetler: Bakıma yönelik sağlık harcamalarının yüksek oluşu ülke ekonomilerini olumsuz etkilemektedir. Evde bakım hizmetlerinin maliyetinin düşük olması ve uygulanabilir olması ülkelerin tercih ettiği bir durumdur. Verimli ve ucuz olan bu hizmet aynı zamanda toplumun diğer kesimlerinin de taşın altına elini koyması anlamına gelmektedir.
Sosyal Güvenlik Sistemindeki Değişikliler: Bakım hizmetlerinin güvence altına alınması hizmetten yararlananların tercihlerine olumlu yansımaktadır.
Kurum Bakımının Verimsizliği ve Yetersizliği: Uzun süreli kurum bakımı birey üzerinde yalnızlaşma, sosyal izolasyon, duygusal tükenmişlik, depresyon ve sosyal dışlanma gibi olumsuz etkiler oluşturması nedeniyle topluma dayalı bakım modeline geçilmekte, kurum bakımı ise evde verilecek desteğe rağmen bakılamayacak derecede yardıma ihtiyaç duyan bireyler için bir alternatif olmaktadır

Engelli bakım hizmetlerinin amacı; bireylerin yaşadıkları toplumda sağlıklı, kaliteli ve mümkün olan en uzun süre başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamaktır.

25751 sayılı Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik 2005 yılında yürürlüğe girmiştir.

5378 sayılı kanun engelli bireylerin; engel sınıflandırmalarının yapılması, bakım ihtiyaçlarının karşılanması, bakım hizmeti alınan kuruluşların ruhsat işlemleri, bakım hizmetinin standartları, bakım çeşitleri ve bakım hizmetleri, rehabilitasyon, erken tanı ve koruyucu hizmetlerden nasıl yararlanılacağını hükme bağlamıştır.

Bakım; temel ihtiyaçlarını yeterince karşılayamayan, hayat kalitesinden uzaklaşan, şahsi tercihlerini kullanmada ve hayatının devamının sağlanmasında kişinin aile, akraba veya uzmanların desteğine ihtiyaç duymasıdır.

Bakıma muhtaçlık, kişinin bedensel hareket edebilirliğinin engellenmesi veya kısıtlanması sonucunda gerek beden temizliği, gerek beslenme, gerekse ev idaresinde değişik yoğunlukla bir bakıcının bakımına ihtiyaç duyma hâlidir.

Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik 2006 yılında yürürlüğe girmiştir.

Bakım hizmetlerinin verildiği yerler
• Bakım ve Rehabilitasyon Merkezleri
• Resmî Kurum ve Kuruluşlara Ait Bakım Merkezleri
• Özel Bakım Merkezleri
• Evde Bakım Hizmetleri

Kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olunan birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olanların bakım ücreti alabilir.

Tehlikelere karşı korunması ve gözetilmesi kişisel bakım hizmetleri arasında yer almaktadır.