ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 16

Makro düzeyde ise sosyal hizmet uzmanları, tüm engellilerin haklarının yanı sıra zihinsel, ruhsal ve duygusal engelli bireyler ve ailelerine yönelik verilen veya verilecek olan hizmetlere ilişkin yasal düzenlemelerin gerçekleşmesinde ve geliştirilmesinde etkin rol oynarlar.

Zihinsel yetersizliğin sebepleri genellikle fizyolojik ve genetik problemlerdir. Ayrıca, yetersiz beslenme, yeterli tedavi imkânı bulamama gibi psikososyal nedenler de zihinsel geriliğe yol açabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Tıbbi değerlendirme: Kişinin beyninin öğrenme, problem çözme, IQ veya entelektüel fonksiyonlarını yerine getirme yeteneği IQ testleri ile ölçülür. Ortalama puan 100’dür. 70-75’in altında olanlarda zihinsel engel bulunmaktadır (T.C. Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2008) Doğru cevap E'dir.

Eğitsel değerlendirme: Kişinin bağımsız yaşamak için ihtiyaç duyduğu becerileri yerine getirme durumu incelenmektedir. Giyinme, kendi başına yemek yeme, günlük yaşam aktiviteleri, anlama ve cevap verme gibi iletişim becerileri, aile üyeleri, yetişkinler ve yaşıtları ile sosyal becerileri değerlendirilir (T.C. Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2008). Doğru cevap A'dır.

İnkâr: Aileler çocuğun engelini görmezden gelebilir, bu durumu kabullenmeyebilir. Doğru cevap B'dir.

Kaynaştırma
Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin normal gelişim gösteren akranları ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bu konuda eğitim almış profesyoneller tarafından eğitim verilmesini kapsayan özel eğitim uygulamalarıdır. Ailelerin katılımı ve çocuklarına vereceği destek oldukça önemlidir. Doğru cevap D'dir.

İş uğraşı terapisinde zihinsel engelli bireylere bazı davranışlar kazandırmak amaçlanmaktadır. Bu amaçlar şunlardır (T.C. Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2008):
• Çocuğun normal motor gelişimine yardımcı olmak
• Duyu-algı-motor becerilerin bütünleşmesini sağlamak
• Günlük yaşam etkinliklerinde bağımsızlıklarını sağlamak
• Gerekli değerlendirmeleri yaparak uygun bir işe yönlendirmek

Doğru cevap E'dir.

Çocuktan bir görevi yerine getirmesi istenirken sık tekrarlama ve hatırlatma yerine söylenilenin anlaşılıp anlaşılmadığı kontrol edilerek çocuktan kendi sözcükleriyle tekrar etmesi istenmelidir. Doğru cevap C'dir.

Otizm konusunda çalışan bir uygulayıcının bu süreçte aileye sunacağı yardım ve öneriler aşağıdaki gibidir (Tekin İftar ve Kutlu, 2012).
1. Bu süreçte, uzman/öğretmen anlayışlı olmalı, tanı ile ilgili olarak aileye abartılı olmayacak biçimde umut içeren ifadeler kullanmalıdır.
2. Aile ile kuracağı iletişimde dürüst ve destekleyici davranmalıdır.
3. Aileyi soru sorma ve duygularını açıklama konusunda cesaretlendirmelidir.
4. Çocuk ve aileye yardımcı olabilecek kaynaklar hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
5. Ailenin çocuğun eğitimine, bakımına ilişkin sergilediği tüm olumlu ve uygun davranışları pekiştirmelidir.
6. Ailenin geçirdiği bu evrelerin normal olduğunu kabul etmeli ve bu süreçte aileyi desteklemelidir.
7. Bu süreci ağır geçiren aileleri mutlaka psikolojik yardım almak üzere uzman ve kurumlara yönlendirmelidir.

Doğru cevap E'dir.

Şizofreni, ağır davranış, düşünce bozukluğu ve bilişsel yapıdaki yıkımla kendini gösteren kronik bir ruhsal hastalıktır. Ruhsal ve duygusal engel kategorisinde değerlendirilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Şizofreninin kültürel ve sosyal yönlerden görünümü şu şekildedir:
• Toplumsal çekilme ve uyumsuzluk, sosyal alanlarda güvensizlik
• Kişiler arası iletişimde sorunlar
• Kişi için içinde yaşadığı toplumun, zamanın ve mekânın önemini yitirmesi
• Yaşamdan tat alamama, bir işe başlama ve sürdürme güçlüğü, çevrede olan bitene karşı ilgisizlik
• Çalışma/iş bozukluğu ve kendine bakmada sorunlar
• Problem çözme becerilerinde azalma
• Bireyin rol ve işlevselliğinin azalması
• Hastanın hastalığından suçluluk hissetmesi, düşmanlık, konfüzyon gibi tepkiler vermesi

Doğru cevap D'dir.

Engellilik sorunsalı; toplumsal etmenlerden, fiziksel çevreden, özürlülere yönelik mevcut yasal düzenlemelerin ve hizmetlerin yetersizliğinden ortaya çıkmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

IQ testi tıbbi değerlendirmeler arasında yer alırken diğerleri eğitsel değerlendirme arasında yer alır. Doğru yanıt C'dir.

Zihinsel engelli çocuğun gelişim ve öğrenme düzeyleri dikkate alınarak bireysel, grup ve kaynaştırma eğitim programlarından hangisine ihtiyacı olduğuna aileler, özel eğitim uzmanı, çocuk gelişimci, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, doktor, fizyoterapist ve öğretmen gibi profesyonel meslek elemanları birlikte karar vermelidir. Doğru yanıt D'dir.

Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin normal gelişim gösteren akranları ile örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bu konuda eğitim almış profesyoneller tarafından eğitim verilmesini kapsayan özel eğitim uygulamalarıdır. Doğru yanıt B'dir.

Toplumun dışında tutabilmek gibi bir amacı yoktur. Doğru yanıt E'dir.

Gelişim düzeyine uygun olmayan dikkati sürdürmede aşırı
hareketlilik, güçlük ve yetersiz dürtü kontrolü dikkat eksikliği hiperaktive bozukluğu, Sınırlı ve tekrarlayıcı davranışlara yol açan ruhsal ve duygusal engel ise otizm olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

DEHB’de uygulanan okul temelli müdahale yöntemlerinin amacı ise DEHB’li çocukların ya da ergenlerin somut davranış problemlerini edimsel yöntemlerle geriletmektir. Doğru yanıt D'dir.

Öğretmenler/uzmanlar çocuklara ilişkin kaygılarını ve sorun davranışlarını olumlu ifadelerin arasına yerleştirerek anne babaya söylemeye çalışmaları aileyi cesaretlendirme becerisine sahip olma ile açıklanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Şizofreni, ağır davranış, düşünce bozukluğu ve bilişsel yapıdaki yıkımla kendini gösteren kronik bir ruhsal hastalıktır. Ruhsal ve duygusal engel kategorisinde değerlendirilmektedir. Doğru yanıt C'dir.