ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 12

Engelliler %65’i sosyal güvenlik kapsamında iken: erkek engelliler için %67,96 ve kadın engelliler için ise %17,4’dür. Engelli erkeklerin %82,96’sının aktif sigortalı iken; engelli kadınlar için bu oranın %2,96’dir. Bu bilgi ve engel grupları arasında istihdam karşılaştırması yapıldığı Şekil 7.1'de yer alan bilgiler birlikte düşünüldüğünde cevabın E şıkkı olduğu görülmektedir.

Engelli bireylerin istihdama katılma sürecinde ise farklı birçok sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar engellilerin istihdamı konusunda kota yöntemi ile işe almada engellilere öncelik tanınması ve yararlanılıp diğer istihdam yöntemlerinin uygulanmaması; iş ve çalışma koşullarının engelliler için uygun olmaması, işverenlerin işyerinde gerekli düzenleme yapmaması ve yapılanların yetersiz olması; toplumun engellilere yönelik ön yargısı; engellilere yönelik mevcut kanunların uygulanmaması ve kanunların uygulanması konusunda denetimlerde yetersizlikler, kanunların adil uygulanmaması; devlet memurlarında uygulanan kotanın özel sektörde olduğu gibi şartlara bağlanmaması; engellilere yönelik düzenlenen yönetmelikler arasında çelişkiler bulunması şeklinde görülmektedir.

Bu bölümde engelli istihdamında sosyal devlet konusu ele alınmamıştır.

Sosyal güvenlik; bir dizi kamu önlemi ile hastalık, doğum, iş kazası, işsizlik, iş göremezlik, yaşlılık, ölüm gibi nedenlerle ortaya çıkabilecek ekonomik ve sosyal rahatsızlıklara karşı, toplumun kendini korumasıdır.

Çalışmanın bireysel ve toplumsal açıdan önemi, insanın gereksinimleri ile ilişkilidir. İnsanların gereksinimleri, engelli olsunlar olmasınlar, temelde aynıdır. Beslenme, giyim, barınma gibi temel gereksinimler ile güvenlik içinde var olma, bir topluma ait olma, üretkenlik ve diğer kişisel gereksinimlerin karşılanması her insan için önemlidir ve bu, büyük ölçüde çalışma ile ilgilidir. Her insanın gereksinimleri salt insan olduğu için karşılanmalı ve hiç bir ayrıma konu olmamalıdır.

Anayasada en temel haklardan biri çalışma hakkıdır. Kanunda da belirtildiği üzere çalışma hakkı engelli olsun ve ya olmasın herkesin hakkıdır. Dolayısıyla iş sahibi olmak, o işte başarılı olmak ve bu sayede onurlu bir hayat sürmek tüm insanların olduğu gibi engellilerin de hakkıdır. Engelli bireylerin çalışma hayatına girmesi elzemdir. Bu noktada şunlara dikkat edilmelidir:
Engellilerin sayısının büyük boyutlarda olması, sosyal sebepler, ekonomik nedenler ve birey, toplum ve devlet görüşlerindeki değişimler.

Engellilerin istihdamı konusunda ülkemizde ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Engelli bireylerin insani koşullarda yaşamlarını sürdürebilmeleri genel eğitim, mesleki eğitim, rehabilitasyon ve istihdam hizmetlerinin sağlanması ile büyük ölçüde gerçekleşecektir. Sosyal bir hukuk devletinin en temel görevi bireyler engelli olsun ya da olmasın onların yaşamlarını güvence altına almaktır.

Engelliler, kendilerine yer açılmasını, acınılmasını, kontenjan ayrılmasını, herhangi bir surette ayrım yapılmasını değil, sadece ve sadece bu hayata ortak ve bu hayatın bir parçası olduklarının “ötekiler” tarafından bilinmesini istemektedirler.

Engellilerin istihdamı konusundaki politikaların yetersizliği, engellilerin istihdamdan önce yeterince eğitilememeleri, engellilerin eğitim ve vasıf düzeylerinin düşük olması, genel olarak toplumun engellilere yönelik önyargıları, işverenlerin engellilere yönelik olumsuz tutumları vb. nedenler engelli istihdamı önündeki başlıca engellerdir.

Engelli istihdamının, mesleki eğitim ve rehabilitasyonla birlikte gerçekleştirilmesi, istihdam alanlarının engellilerin kullanıma uygunluğunun sağlanması ve teknolojiye uygun alet ve cihazların engellilerce elde edilmesini kolaylaştırıcı önlemlerin alınması, engellilere ilişkin plan ve programlar ile ekonomik ve sosyal statülerini etkileyen tüm kararların alınması sırasında engellilerin katılımlarının da sağlanması gerekmektedir.

Engelli bireylerin istihdama katılma sürecinde ise farklı birçok sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar engellilerin istihdamı konusunda kota yöntemi ile işe almada engellilere öncelik tanınması ve yararlanılıp diğer istihdam yöntemlerinin uygulanmaması; iş ve çalışma koşullarının engelliler için uygun olmaması, işverenlerin işyerinde gerekli düzenleme yapmaması ve yapılanların yetersiz olması; toplumun engellilere yönelik ön yargısı; engellilere yönelik mevcut kanunların uygulanmaması ve kanunların uygulanması konusunda denetimlerde yetersizlikler, kanunların adil uygulanmaması; devlet memurlarında uygulanan kotanın özel sektörde olduğu gibi şartlara bağlanmaması; engellilere yönelik düzenlenen yönetmelikler arasında çelişkiler bulunması şeklinde görülmektedir.

İstihdam sorunu

Mesleki eğitimlerin istihdam odaklı olmayışıdır

Open employment

İşverenlerin işyerinde gerekli düzenleme yapması

1475 Sayılı Kanun

Türkiye şartlarında asgari ücreti kabul etmektedirler.

Korumalı İşyerleri Yöntemi

Kooperatif Çalışma Yöntemi

%3