ENGELLİLERLE SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 1

EHİS, engelli bireylerin sosyal, sağlık, eğitim vb. alanlarda sağlanan hizmetlere ulaşmanın ve yaşanılan çevre bünyesinde mobilitenin/hareketliliğin sağlanmasının “erişebilirlik/erişilebilirlik” kavramının tam anlamıyla hayata geçirilmesiyle mümkün olacağını vurgulamaktadır. Sözleşme erişimi ve bu bağlamda “engellilerin tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden tam yararlanmasını” fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel çevreye, hizmetlere, bilgiye ve iletişime erişebilirlikle ilişkilendirmektedir. Doğru cevap D'dir.

Türkiye'de, özel gereksinimli bireyler ve özel eğitime yönelik en kapsamlı yasa olan 5378 sayılı Engelliler Kanunu’nu 2005’te yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de engelli bireylerin eğitimine yönelik yapılan yasal düzenlemelerden ilki “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Hakkında Kanun”dur. Bu kanun 1949 tarihinde yürürlüğe konmuştur. Doğru cevap A'dır.

IDEA öğrencilerin bireysel ve eğitsel gereksinimlerine odaklı iken, NCLB veya ESSA okulların sorumluluklarını, hesap verilebilirlik sistemini (accountability) düzenleyen bir yasa olarak yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap C'dir.

Bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş eğitim programları ve özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir. Doğru cevap B'dir.

Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler, bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerdir. Doğru cevap A'dır.

Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı yetersizliği olmayan akranlarının devam ettiği sınıf iken; en çok sınırlandırılmış ortam yatılı özel eğitim okulu/kurumudur. Bu bireyler için eğitim ortamının en çok sınırlandırılmış ortamdan en az sınırlandırılmış ortama doğru sıralanışı; yatılı özel eğitim okulu/kurumu, gündüzlü özel eğitim okulu/kurumu, özel eğitim sınıfı ve yetersizliği olmayan akranlarının devam ettiği normal sınıftır. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde erken çocukluk dönemi eğitimi, 0-36 ay arasındaki bireyleri kapsayan eğitimdir. Doğru cevap D'dir.

IDEA'nın alt ilkesinden biri olan "Ayrımcı Olmayan Değerlendirme" ilkesine göre her çocuk bir engele sahip olup olmadığının belirlenmesi için ön yargısız/yansız değerlendirilme(ve tanılanma) ve eğer bir engeli varsa kendi eğitimi için  hangi uygulamaların sağlanacağının belirlenmesi hakkına sahiptir. ÖEHY' de yer alan Madde 7 - 8, 19 ve 21 bu ilkeyi karşılamaktadır. ÖEHY' de bu ilkeyi karşılayan madde sayısı diğer ilkeleri karşılayan madde sayısına  göre azdır. Doğru cevap C'dir.

Yaygın eğitim hizmetlerine 27 yaşından gün almış öğrenciler yönlendirilmektedir. Yaygın eğitim programları özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, onları işe ve mesleğe hazırlamak amacına yönelik programların hazırlanması ve uygulanması biçiminde yürütülmektedir. Doğru cevap B'dir.

Bileşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 13 Aralık 2006’da kabul edilen Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (EHİS) 3 Mayıs 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

5825 sayılı “Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin Onaylanmasına İlişkin Kanun” ile 03 Aralık 2008 Dünya Engelliler Gününde TBMM onayı ile yasalaştırmıştır.

EHIS toplam 50 maddeden oluşan yeryüzünde engelli haklarını evrensel standart kurallar olarak düzenleyen tek ve benzersiz bir sözleşmedir.

İhtiyaç duyulan, ölçüsüz veya aşırı bir yük getirmeyen, gerekli ve uygun değişiklik ve düzenlemeleri” içeren “makul düzenleme”

Sosyal modeli temel alan ve “engel ya da engelliliği” yetersizliği olan bireyin çevreyle etkileşiminin bir ürünü olarak EHİS, engelli bireylerin sosyal, sağlık, eğitim vb. alanlarda sağlanan hizmetlere ulaşmanın ve yaşanılan çevre bünyesinde mobilitenin/hareketliliğin sağlanmasının “erişebilirlik/erişilebilirlik” kavramının tam anlamıyla hayata geçirilmesiyle mümkün olacağını vurgulamaktadır.

Ana hatlarıyla “kaynaştırma yoluyla eğitim”, en az kısıtlayıcı ortam ilkesine göre engelli ya da dönemsel olabilmesi açısından özel eğitime gereksinim duyan bireylerin, akranlarıyla ve aileleriyle en fazla bir arada bulunabildikleri, eğitimde fırsat eşitliğine dayanarak ve özel eğitim tedbirlerinin alınarak genel eğitim sınıflarında sürdürülen eğitime karşılık gelen özel eğitim uygulamalardır.

İspanya’nın Salamanca kentinde 7-10 Haziran 1994 tarihleri arasında 92 ülkeyi ve 25 uluslararası organizasyonu temsilen 300’den fazla katılımcının yer aldığı konferans sonrası Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültürel Organizasyonu (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) (UNESCO) tarafından “Salamanca Bildirgesi (1994)” deklare edilmiştir (Dede, 1996). Bildirgenin amacı, “Herkes İçin Eğitim (Education for All)” mottosu ile özellikle özel gereksinimli çocuklar olmak üzere tüm çocukların eğitimine olanak tanıyan kaynaştırma eğitimini önceleyen köklü bir eğitim politikası dönüşümünü sağlamaktır.

Türkiye’de engelli bireylerin eğitimine yönelik yapılan yasal düzenlemeler tarihsel açısından incelendiğinde, ilk olarak 1949 tarih ve 5387 sayılı “Korunmaya Muhtaç Çocuklar Hakkında Kanun”un yürürlüğe konduğu görülmektedir.

Destek Eğitim Odası: Okul ve kurumlarda, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler ile üstün yetenekli öğrenciler için özel araç-gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak özel eğitim desteği verilmesi amacıyla açılan yardımcı eğitim birimleridir.