ENGELLİLERDE RUH SAĞLIĞI - Deneme Sınavı - 5

Doğru seçenek (E)dir.

Ortopedik engelli Ayşe Hanım, eşi tarafından evlilik içi tecavüze maruz kalmakla birlikte, beni bu halimle kimse beğenmez, bundan sonra yalnız kalırım ve tek başıma ölürüm gibi gerekçelerle, eşinin istismarını yetkililere bildirmemektedir. Yani yalnız kalma, başka eş/partner bulamayacağını düşünmesi nedeniyle bildirmemektedir. Bu durumda doğru cevap B şıkkıdır.

Travmatik yaşantılar sonrası yapılacak müdahaleler konusunda Dünya Sağlık Örgütü tarafından saha çalışanları için psikolojik ilk yardım rehberi hazırlanmıştır. Bu rehbere göre afet gibi travmatik yaşantı sonrası engelli bireylere yardım için yapılması gerekenler şu şekilde özetlenebilir (Erdur-Baker, Doğan, Aksöz ve Sancak-Aydın, 2014): • Engelli bireye saygılı ve kültürüne uygun bir biçimde yaklaşıp, kendinizi, isminizi ve kuruluşunuzu tanıtın. • Güvenli bir yer bulmasına yardım edin. Eğer bunu yapmak güvenli ise bireyi tehlikeden uzaklaştırın. • Mahremiyeti ve saygınlığı için onu medya mensuplarından koruyun. • İhtiyaçlarını ve kaygılarını sorun. Yeme-içme, temiz su bulma, kendilerine bakabilme ya da yardım ekibi tarafından verilen malzemelerle barınak inşa etme gibi temel ihtiyaçlarını karşılamasına yardım edin. • Herhangi bir sağlık problemi ya da düzenli olarak kullandığı ilaçlarının olup olmadığını sorun. İlaçlarını almasına ve tıbbi malzemelere erişmesine yardım edin. • Konuşması için baskı yapmayın. Konuşmak isterse de dinleyin ve sakinleşmesine yardımcı olun. Bu bilgiler bize konuşması için baskı yapılmaması gerektiğini öğütlemektedir. Dolayısıya cevap D şıkkıdır.

TCK’nın 279. ve 280. maddesine göre herhangi bir kamu görevlisi ile doktor, eczacı, hemşire ve diğer sağlık mesleği mensupları engelli bireylere yapılan ihmal ve istismar davranışlarını adli olarak bildirmekle yükümlüdürler. Aksi takdirde, bu kişilere hapis cezası uygulanmaktadır. Bu madde kamu görevlileri ve sağlık çalışanlarını kapsadığından, komşu bu kanuna dahil değildir.

Makrosistem; toplumun ekonomik, eğitimsel, dinsel, yasal ve politik sistemlerinden oluşmakta olup toplumu ve bireyleri şekillendirici rolü olan bir katmandır. Engelli bireye yönelik toplumda hâkim olan tutumlar ve değerler, ülkenin ekonomik ve gelişmişlik düzeyi gibi değişkenler bu katmanda yer almaktadır. Doğru seçenek (D)dir.

Mikrosistem, bireyin yaşantısına doğrudan etki eden, günlük hayatta karşılıklı etkileşim içerisinde olduğu aile, arkadaşlar, okul gibi unsurları içeren katmandır. Doğru seçenek (D)dir.

Engelli bireylere 2022 Sayılı Kanun kapsamında aylık bağlanması için, engellilik oranının en az %40 olması gereklidir. Doğru seçenek (C)dir.

Engelli bireylerin bakım gereksinimlerinden sorumlu olan Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı Engelli Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının bünyesinde yer almaktadır. Doğru seçenek (B)dir.

Engelli çocuğun engel oranının en az %20 olarak belirlenmesi durumunda çocuk özel eğitim imkanlarından yararlanabilmektedir. Doğru seçenek (B)dir.

Doğru seçenek (A)dır.

Kaynaştırma eğitimi, engelli bireylerin normal gelişim gösteren akranlarıyla, sosyal ve eğitimsel açıdan birlikteliklerinin sağlanabilmesi amacıyla genel eğitim sisteminde normal sınıflarda eğitim görmesidir. Doğru seçenek (D)dir.

Günümüzde, engelli bireylere yönelik mesleki eğitim faaliyetlerini Milli Eğitim Bakanlığı ve Türkiye İş Kurumu yürütmektedir. Ülkemizde engelli bireylerin işçi olarak işe yerleştirilebilmeleri Türkiye İş Kurumuna başvuruları ile mümkündür. Devlet kadrolarına memur olarak yerleştirilmeleri ise Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavından elde ettikleri puana göre Devlet Personel Başkanlığı vasıtasıyla olmaktadır. 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında olan elli ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör iş yerlerinde en az %3 engelli personel çalıştırılması zorunludur. “Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmelik” uyarınca engelli personelin istihdam edileceği birimler, engelli bireylerin engel durumları dikkate alınarak ilgili kamu kurum veya kuruluşunca belirlenmektedir. Doğru seçenek (D)dir.

Doğru seçenek (D)dir.

Doğru seçenek (A)dır.

Ülkemizde engelli bireyler için sağlanan hakların yasal dayanakları temel olarak Anayasa’ya ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’a dayanmaktadır. Bu bilgi bize doğru cevabın B şıkkı olduğunu göstermektedir.

Bronfenbrenner'in ekolojik kuramına göre, makrosistem  toplumun ekonomik, eğitimsel, dinsel, yasal ve politik sistemlerinden oluşmakta olup toplumu ve bireyleri şekillendirici rolü olan bir katmandır. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.

İhtiyaçlar Hiyerarşisine göre bu piramidin en altında bir insanın en temel ihtiyacı olan fizyolojik ihtiyaçları (örn., yeme-içme, uyuma) yer almaktadır. Piramidin yukarılarına çıktıkça da güvenlik, ait olma-sevme-sevilme, saygı ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı gelmektedir. Bu ihtiyaçlardan fizyolojik ihtiyaçlar hayatın idamesi bakımından, fizyolojik ihtiyaçlarla birlikte yüksek düzeydeki ihtiyaçlar da ruh sağlığının korunması açısından önemlidir. Ahmet Bey, paralimbik olimpiyatlarda madalya kazanarak, en üst aşama yani kendini gerçekleştirme aşamasına çıkmıştır.

4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında olan elli ve üzeri çalışanı bulunan özel sektör iş yerlerinde de en az %3 engelli personel çalıştırılması zorunludur. maddesi engellilerin istihdam haklarını korumak amacıyla konulmuştur.

Üniversiteye giriş veya Yükseköğretim Dil Sınavı gibi sınavlarda görme engelli ve az gören bireyler için 30 dakikalık ek sınav süresi verilmektedir ve bu hak eğitim hakkı içindedir. Ayşe Hanım'a bu ek sürenin sağlanmaması eğitim hakkının çiğnenmesine yol açmıştır.

Engelli bireylerin sportif faaliyetlere katılımının sağlayan Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde bedensel, görme ve işitme engelli gibi engel türüne göre gruplandırılmış spor federasyonları bulunmaktadır. Bu haklar erişebilirlik-ulaşılabilirlik-sosyal haklar içinde değerlendirilir ve kişinin ruh sağlığının korunmasında son derece önemlidir. Ahmet Bey'in takıma katıldıktan sonra, depresyonda çıkması ise bu hakla ilişkili olduğundan cevap C şıkkıdır.