ENGELLİ PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 24

Stres meydan getiren bir olayla karşılaşan  birey, sıkıntı veren durumla yüzleşmek yerine çaresizliğini yaşından  beklenenin altında bir davranışla ortaya koyar.Kardeşi olduğunda bütün ilginin ona kaydığını gören 4-5 yaşlarındaki bir çocuk yaşından beklenmeyecek şekilde emeklemeye başlayabilir  ya da ilgi çekmek için parmağını ağzına götürme alışkanlığı edinebilir. Cevap: A şıkkıdır.

Travma;beklenmedik bir şekilde meydana gelen dehşet, kaygı ve panik yaratan ciddi kazalar,tecavüz, deprem ve benzeri yıkıcı doğa olayları sonucu bireyin olayları anlamlandırma sürecinin bozulmasıdır. Cevap: C şıkkıdır.

Sosyal psikoloji, diğer insanlarla nasıl ilişki kurduğumuz ve onların duygu, düşünce ve davranışlarımızı nasıl etkilediğinin incelendiği psikoloji dalıdır. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Sosyal bilginin farkedilmesi, yorumlanması ve sonrasında kullanımı olarak tanımlanan süreç sosyal biliş olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Dışadönük kişi şeması konuşkanlık, samimiyet, girginlik gibi dışadönüklüğe ait birbiriyle ilişkili özellikleri barındırır. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

İnsanların değişmeyen benzerlikleri duygusal algılama ve bilgi işleme kapasiteleriyken; değişmeyen farklılıkları ise zekaları, öğrenme biçimleri, psikososyal özellikleri, cinsiyetleri ve ırksal kökenleri olarak tanımlanabilir

"Bireylerin kendi toplumlarının değerlerini, tutumlarını, örf ve adetlerini kazandığı ve içselleştirdiği süreçtir" şeklinde tanımlanan kavram sosyalizasyondur.

İlk olarak kişilik, bireyin kısa sürede ve kolayca değişmeyen özelliklerinden oluşmaktadır. Bireyin bu özellikleri zaman ve ortam gibi birçok dışsal değişkene karşı dirençlidir ve kolay kolay değişmezler. İkinci olarak, kişilik, bireyin bütün özelliklerini kapsar. Diğer bir deyişle kişilik, bireyin duygu, düşünce ve davranışlarının hem toplamıdır hem de bunlar arasındaki ilişkidir. Üçüncü olarak kişilik, farklı koşullar altında bireyin benzer şekilde davranmasını sağlayan psikolojik bir özelliktir. Birey sonuçların kendi zararına olacağı durumlarda bile kişiliğine uygun davranma eğilimi gösterir. Dördüncü olarak kişilik, hem öğrenilmiş hem de doğuştan gelen özellikleri barındırır.

Aşama modeli, Kubler-Ross tarafından 1969 yılında travma sonrası bireylerin verdikleri psikolojik tepkileri kavramsallaştırmak amacıyla geliştirilmiş klinik temelli bir modeldir. Aşama modelinin en zayıf yönü deneysel çalışmalara dayanmıyor olmasıdır. Diğer bir deyişle aşama modeli, klinikte yapılan hasta/danışan gözlemlerine dayanmaktadır ve bu nedenle deneysel olarak incelenip doğrulanması hem etik açıdan hem de yöntemsel açıdan pek mümkün değildir. Ancak aşama modeli, travma sonrası verilen bireysel tepkilerin incelenmesinde hem araştırma hem de uygulama alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Aşama modeli her ne kadar travma sonrası bireylerin verdikleri psikolojik tepkileri kavramsallaştırmak amacıyla geliştirilmiş olsa da aile üyelerinden birinin yetersizlik tanısı alması sonrasında aile tepkilerini anlamak ve kavramsallaştırmak içinde kullanılmaktadır.

Aşama modeli beş aşamadan oluşmaktadır: (a) şok, inanmama ve yadsıma, (b) öfke ve içerleme, (c) pazarlık, (d) depresyon ve umutsuzluk ve (e) kabul.

Ailenin yetersizliğin kendi aile üyelerinden birinde çıkmasının nedenini dini inançları temelinde cevaplaması ve günahlarından kurtulmak için çaba harcayıp bunun sonucunda da yetersizliğin ortadan kalkacağını düşünmesi Aşama Modelinin pazarlık aşamasına örnektir.

Kabul aşamasında;

Travma sonrası gelişim modeli (TSG), (a) travma öncesi özellikler, (b) stresör olayın özellikleri, (c) engellenmeler, (d) sindirme, (e) sosyal bağlam ve (f) travma sonrası gelişim olmak üzere altı temel bileşenden oluşmaktadır.

Travma Sonrası Gelişim modelinin son bileşeni olan travma sonrası gelişim beş boyuttan oluşmaktadır:

Dışa dönük olma, yetersizliğin yetersizliği olan bireylere psikolojik etkilerinden biri değildir.

İçsel atıflar davranışı bireyin kişiliği, arzuları ya da ihtiyaçları ile açıklamaktadır. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Normallik kavramını tek bir şekilde açıklamak mümkün görünmemektedir. Bu konuda tek bir tanım ortaya koyabilmek güç olduğundan, araştırmacılar konuyu dört açıdan ele almaktadırlar:
• Normallik sağlıklı olmaktır. Bu geleneksel görüşe göre normal ve sağlıklı insan herhangi bir hastalığı olmayan insandır.
• Normallik diye bir durum yoktur. Normallik organizmanın tüm kişilik yapılarının birbiriyle denge durumunda olmasını ya da uyumlu bir birlik içinde işlevlerini sürdürebilmesini ortaya koyuyorsa, gerçekleşmesi imkansız olan bu durumda normallik kavramından söz etmek mümkün değildir.
• Normallik ortalama ile eş anlamlıdır. Bu yaklaşım davranışlarının normallik oranlarını ölçmek amacıyla, günümüzde değerlendirmeyi matematik ilkesine göre yapmaktadır. Bir başka ifade ile çoğunluğu oluşturan grup normal sayılırken, çoğunluktan uzaklaşan uçlardaki durumlar, normal dışı olarak değerlendirilir.
• Normallik bir süreçtir ve normal davranış birbiriyle etkileşim durumunda olan sistemin ortak bir ürünüdür. Bir başka deyişle normallik herhangi bir andaki durumu tanımlamaktan ziyade, organizmada görülen değişikliklere ya da süreçlere işaret eder. 

Doğru cevap E seçeneğidir.

Kendine hizmet eden yanlılık, sistematik olarak kişinin kendi başına gelen olumlu olayları kendi kişiliğine, kişisel yetenek ve becerilerine atfetmesi; olumsuz olayları ise kendisi dışındaki faktörlere atfetmesidir. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Tutum, başka bir kişiye ya da herhangi bir şeye, tutum nesnesine karşı yöneltilen düşünce, duygu ve davranışsal eğilimlerin görece durağan bir örgütlenmesidir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.