ENGELLİ PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 3

Davranışçı yaklaşım, öğrenme süreçlerini uyarıcı ve tepkilere dayandırarak laboratuvar veya gerçek dünyada araştırmalar yapmayı savunur.

Bedendeki fizyolojik süreçler biyolojik psikoloji; ergenlik döneminde insanda olan değişimler gelişimsel psikoloji; insanların karakteristik özellikleri kişilik psikoloji; zihinsel hastalıklar ve nedenleri klinik psikoloji kapsamına girmektedir. İnsanın zihinsel süreç ve yetileri bilişsel psikoloji kapsamında incelenir.

Beyin ve davranış ilişkisini incelemek nöropsikoloji; insanların liderlik becerileri ile performanslarını incelemek endüstri ve örgüt psikolojisi; insanların birbirlerini nasıl etkileyebildiği üzerine çalışmak sosyal psikoloji; toplumlardaki farklı kültürleri incelemek kültürel psikoloji kapsamına girmektedir.

B seçeneği dışındaki tüm seçenekler psikoloji bilimi ile ilgili olarak doğru bilgiler içermektedir. Ancak B seçeneğindeki "biyolojik aktiviteler psikolojinin çalışma alanı içinde yer almaz" ifadesi yanlıştır çünkü insanların yaptıkları, düşündükleri, hissettikleri ve hatta bedensel fonksiyonlarını sürdürmelerini sağlayan biyolojik aktiviteler bile psikoloji biliminin çalışma alanı içine girmektedir.

Bilimsel yöntem:
• Ampirik
• Sistematik
• Nesnel
• Sınanabilir/yanlışlanabilir
• Genellenebilir ve
• Geçici’dir.

C seçeneğindeki "kalıcıdır" ifadesi yanlıştır.

Betimleme (tanımlama), yordama (tahmin etme), açıklama, ve değiştirme bilimin 4 temel amacı arasındadır, ancak bunlar arasında "yorumlama" yer almaz.

Sokrates, Plato ve Aristo gibi filozoflar zihnin, ruhun, vücudun ve insan deneyiminin doğası üzerine görüşler geliştirmiş, psikoloji bilimi için çok kritik olan bazı soruları ilk defa sorgulamışlardır. Plato çocukların dil ile ilgili bir bilgiyle doğduklarını savunur. Descartes’a göre beyin ve zihin birbirinden farklıdır. Beyin somut maddeden oluşmaktadır, zihin ise ruhani bir varlıktır.. Franz Joseph Gall frenoloji (kafatası bilimi) adlı bir teori ortaya atmıştır. James ise 1890 yılında "Psikolojinin Prensipleri" adlı kitabını yayımlamıştır. Doğru cevap A seçeneğinde verilmektedir. Aristo’ya göre doğduğunda insan beyni “tabula rasa” yani boş bir levhadır ve sonradan yaşanan deneyimlerle şekillenir. Aristo’nun bakış açısından dil öğrenimi, çocuğun deneyimleri çerçevesinde gelişmektedir.

19. yüzyılın ortasında Almanya’da fizyoloji eğitimi alan bilim insanları psikolojiyi çok etkilediler. Fakat psikolojinin bir bilim olarak kurulması Wilhelm Wundt’un çalışmaları ile olmuştur. 1879’da Leipzig Üniversitesi’nde ilk psikoloji laboratuvarını açan Wundt, bilimsel psikolojinin kurucusu sayılmaktadır.

Gestalt akımına göre, bir deneyimin bütünü onun parçalarının toplamıyla aynı değildir. Bilinci anlamanın yolu, parçaları değil, tüm deneyimi bir bütün olarak çalışmaktan geçmektedir.

Davranışçılık 1920-1960 arasında psikoloji bilimini domine etmiş önemli bir akımdır. Bu akım Darwin’in fikirlerine dayanır. 1900’lerden sonra Darwin’in evrim teorisi, psikologları, insanları anlamak için hayvanları incelemeye yöneltti. Eğer insanlar ve hayvanlar benzer şekillerde evrimleştiyse o zaman insan davranışlarını
anlamak için hayvanları çalışmak uygun bir yol olabilirdi. Bu dönemde psikologlar, hayvanları gözlemleyerek öğrenme, hafıza, problem çözme ve başka akılsal süreçlerle ilgili birçok bilgi edindi.

Biyolojik, bilişsel ve davranışsal yaklaşımlardan farklı olarak, insancıl yaklaşım çerçevesinde insan davranışları biyolojik etkenler, zihinsel süreçler ve çevreden öğrenilenlerin değil, her insanın kendine has dünyayı algılayış şekliyle ilişkilendirilir. Bu perspektifin temelleri, Rogers ve Maslow’un çalışmalarına dayanmaktadır. Bu perspektife göre, insanlar hayatlarının ve davranışlarının kontrolünü ellerinde tutar; herkes kendini geliştirmek ve potansiyeline erişmek amacıyla hareket etmektedir. Tüm insanlar birbirlerinden farklı olduğundan, bir kişinin davranışları ancak o kişinin deneyimleri ve özellikleri üzerinden anlamlandırılabilir.

Psikolojinin ilişkili olduğu bilim dalları arasında tıp, biyoloji, antropoloji, ekonomi, sosyoloji, mühendislik ve bilgisayar bilimi yer alır. Felsefe bu alanlardan biri değildir.

Bilişsel psikologlar, algılama, öğrenme, hafıza, zekâ, bilinç gibi zihinsel süreçler ve yetilerle ilgilenirler.Bilişsel psikologlar, gözle görülemeyen zihinsel süreçleri, gözlemlenebilen tepki ve davranışlar üzerinden anlamaya çalışırlar.

Psikoloji bir bilimdir ve soruların cevaplarını aramada sistematik, objektif ve ampirik verilere dayalı bilimsel yöntemler kullanır. Öznel, sezgisel veya rastgele değil nesnel, doğrulanabilir ve genellenebilir veriler kullanır. Doğru yanıt D'dir.

Psikologlar, yaptıkları bilimsel araştırmalar ile insanların davranış ve zihinsel süreçlerini betimlemeye, yordamaya (tahmin etmeye) ve açıklamaya çalışırlar. Doğru yanıt E'dir.

Descartes’a göre beyin ve zihin birbirinden farklıdır. Beyin somut maddeden oluşmaktadır, zihin ise ruhani bir varlıktır.Beyin ve zihinin birbirlerinden ayrı ancak etkileşimde oldukları fikrine dualizm (ikicilik) denmektedir. Doğru yanıt C'dir.

İlk psikoloji laboratuvarı 1879 yılında  Üniversitesi’nde Wilhelm Wundt tarafından kurulmuştur. Doğru yanıt C'dir.

Almancada bütün anlamına gelen Gestalt kelimesi bu psikologların oluşturduğu akımın ismi olmuştur. Bilinci anlamanın yolu, parçaları değil, tüm deneyimi bir bütün olarak çalışmaktan geçmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Biyolojik, bilişsel ve davranışsal yaklaşımlardan farklı olarak, insancıl yaklaşım çerçevesinde insan davranışları biyolojik etkenler, zihinsel süreçler ve çevreden öğrenilenlerin değil, her insanın kendine has dünyayı algılayış şekliyle ilişkilendirilir. Bu perspektife göre, insanlar hayatlarının ve davranışlarının kontrolünü ellerinde tutar; herkes kendini geliştirmek ve potansiyeline erişmek amacıyla hareket etmektedir. Tüm insanlar birbirlerinden farklı olduğundan, bir kişinin davranışları ancak o kişinin deneyimleri ve özellikleri üzerinden anlamlandırılabilir. Doğru yanıt B'dir.

Sosyal psikoloji, insanların birbirlerini nasıl etkilediklerini, birbirleriyle olan ilişkileri ve grup içindeki davranışlarını inceler. Sosyal psikologların ilgilendiği konular grupların insanların tutum ve davranışlarına etkisinden, önyargı, kişiler arası ilişkiler ve iknaya kadar uzanır. Doğru yanıt D'dir.