ENGELLİ PSİKOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 13

Bir diğer katman olan limbik sistem, temel ihtiyaçları karşılayan hareketlerle duygu ve heyecanlarla ilgilidir.

Somatik sinir sistemi, merkezi sinir sistemine mesajları taşır ve bu sistemden istemli hareketlere ilişkin mesajları kaslara iletir.

Otonom sinir sistemi, kalbin atması ve sindirim gibi istemsiz işleyen vücut organlarının temel yaşam fonksiyonlarını yerine getirme işlevini kontrol eder. Kendi kendini denetleyen ya da düzenleyen faaliyetlerle ilgilendiği için otonom adını alır ve salgı bezlerini, kalp, kalp damarları, mide ve bağırsakların iç çeperlerinde bulunan düz kasları denetler.

Hipofiz en önemli iç salgı bezlerinden biridir. Temel bez de denen hipofiz diğer iç salgı bezlerinin salgılamasını da denetlemektedir. İç salgı bezleri ile sinir sistemi arasında uyumu sağlayan hormonu ve büyüme hormonunu hipofiz üretmektedir.

Adrenalin hormonu, korku, heyecan, coşku anlarında metabolizmayı hızlandırırken, aldesteron hormonu da kandaki mineral oranını düzenler.

Eşeysel iç salgı bezleri de erkeklerde testisler, kadınlarda yumurtalıklar ile eşeysel hormonlar salgılarlar. Bu hormonlar ergenlik döneminde erkeğe ve kadına özgü özelliklerin oluşmasını sağlar.

Duyu sistemleri uyaranlara aşırı şekilde duyarlıdır ancak bir uyaranın fark edildiği en düşük enerji seviyesi olarak tanımlanan mutlak eşik;

karanlık bir odada görülebilen en düflük ışık seviyesi,

sesiz bir ortamda duyulan en düşük ses seviyesi,

bir odada fark edilen en az parfüm miktarı veya

bir kova suda fark edilen en düşük tuz miktarı örnekleriyle sunulduğu halde dokunma duyusunda böyle bir eşikten bahsedilmemiştir.

DUYUSAL ADAPTASYON Belli bir uyaran seviyesine uzun bir süre maruz kaldıktan sonra duyu sisteminin duyarlılığını ve kapasitesini yeniden düzenlemesi olarak tanımlanır. Duyusal adaptasyon bilgi işleme süreçlerini etkiler ve sonuçta algılar ve biliş üzerinde olası değişiklikler meydana getirir ve sanki insan beyni zihinsel olarak uyarılmanın sesini kısmaktadır.

Bu tanım bilişsel psikolojinin çevremizi algılama, deneyimlerimizi anlama ve hatırlama, diğer bireylerle iletişim kurma ve davranışlarımızı kontrol etme becerilerinin altında yatan süreçlerin incelenmesi anlamına gelmektedir. Bu süreçler algı, dikkat, bellek, dil, problem çözme, akıl yürütme, bilinç ve duygu gibi konuları içermektedir.

Gözlem ve deneye dayanan ilk çalışmalar Wilhelm Wundt’un 1879 yılında Almanya’nın Leipzig şehrinde ilk deneysel psikoloji laboratuvarını kurması ile başlar.

Wundt ve arkadaşları içebakış yöntemini kullanarak deneyimli
katılımcılarla bilincin elementlerini araştıran deneyler yapmışlar ve yapısalcılığın da ilk adımları atmışlardır.

İnsan beyni dış dünyaya duyu sistemleri olan görme, işitme, koku, dokunma ve tat vasıtasıyla bağlanmaktadır. Bu bağlantılar sonucunda dış dünyayı deneyimlemek, bilmek ve anlamak gibi birçok bilişsel süreç yürütülmektedir. Duyum ve algı uyaranların (bilgi) dış dünyadan alınması, beyine taşınması, beyinde işlenmesi,
yorumlanması ve bir karar verilmesi süreçlerini içermektedir

Erken filtre kuramına göre, birbirleriyle yarışan uyaranlar arasından sadece bir tanesi filtreden geçerek sonraki bilgi işlem süreçlerine girmektedir.  Uyaranların seçiminin algısal seviyeden çok duyusal seviyede gerçekleştiğine işaret etmektedir

Kısa süreli bellekte devamlı tekrar ile bilgi tutulurken uzun süreli bellekte özümseme, anlamlandırma veya ayrıntılandırma ile bilgi kodlanmaktadır.

Geçmişimiz ile yaşadığımız anıları değerlendiren ve karşılaştrmalar yapan bellek otobiyografik bellek olarak ifade edilir ve kendi yaşantımızla ilgi epizodları ve durumlar içeren belleğimizdir. Bundan dolayı kişisel epizodik bellek olarak da ifade edilebilir

Kavrama, problemi çözmek için yeterli bilginin geri getirilmesi ve engelin üstesinden gelme sonucudur.

Problem çözmede aşamaları;

problemin doğasını anlamak,

problemin çözümü ile ilgili alternatif çözümler üretmek,

çözümleri test ederek kanıt sağlamak,

uygulanan testlerin sonuçlarını değerlendirmek ve

karar verme işlemlerinden oluşan aşamalardır

Doğru cevap (D) şıkkıdır. Diğerleri farklı ekollerin davranışı açıklayan yaklaşımlarıdır.

Doğru cevap (B) şıkkıdır. Algı uyaranların taşıdığı bilginin analiz edilmesi, tanınması, yorumlanması ve organize edilmesini kapsayan süreçlerdir.

Bir uyaranın fark edildiği en düşük enerji seviyesi mutlak eşik olarak tanımlanır

Doğru cevap (C) şıkkıdır.

Kişinin kendi hareketinden kaynaklanan görme alanı içindeki hareketin algılanması optik akış olarak tanımlanır

Doğru cevap (A) şıkkıdır.