ENGELLİ MEVZUATI VE MESLEK ETİĞİ

Rehabilitasyon hizmetleri ise, engelli bireyleri mevcut performansları ve durumları
doğrultusunda maksimum düzeyde bağımsız hale getirmek şeklinde tanımlanmaktadır

Bakım hizmetlerinde engelli bireyin öz bakım, beslenme, giyinme, temizlik, barınma gibi hizmetleri bakım elemanları ya da aile üyeleri tarafından gerçekleştirilmekteyken; rehabilitasyon hizmetlerinde engelli bireyin psikolojik, eğitsel, gelişimsel gibi farklı alanlarda spor, sanat vb. farklı etkinliklerde destek ve uyum hizmetleri sosyal hizmet uzmanı, psikolog, özel eğitim öğretmeni, hemşire ve fizyoterapist gibi paydaşlar tarafından yerine getirilmektedir. Bu bilgiler bize cevabın B şıkkı olduğunu göstermektedir.

• Ev düzeni ile ilgili hizmetler: Bakıma gereksinimi olan bireyin yiyecek-içecek hazırlama, ev içi temizlik ve küçük tamirat gibi işlerde bakıma gereksinimi olan bireylerin hem günlük yaşamda işlerini kolaylaştıran hem de düzenli bir hayat yaşamasına yardımcı olan hizmetleri ifade etmektedir. Örneğin; görme engelli olan bir birey için uygun kabartmalı yazılı gereçler kullanmak ya da fiziksel engelli bir bireyin ev içi mobilizasyonunu engelleyecek eşik basamak gibi engelleri kaldırmak da bu kapsama girmektedir. Bu bilgiler cevabın B şıkkı olduğunu göstermektedir.

Tıbbi modelde; bakım gereksinimi olan bireylere genel sağlık kontrolü, tıbbi muayene, acil sağlık hizmetleri, ilaç kullanımı, sağlık taraması, hasta bilgilendirme gibi tıbbi bakım hizmetleri sunulmaktadır. Sosyal bakım modelinde ise, bakım gereksinimi olan bireylere tuvalet, banyo, giyinme, soyunma, beslenme, hareket etme gibi günlük yaşam becerilerine; yemek yapma, alışveriş, ev temizliği, çamaşır, bulaşık gibi ev işlerine ve ev düzenine destek sağlayıcı hizmetler sunulmaktadır. Bu bilgiler bize cevabın C şıkkı olduğunu göstermektedir.

Ailesi yanında bakımı sağlanamayan bakıma gereksinimi olan engellilerin kurumda bakım hizmeti
ASHB’ye bağlı kuruluşlar ile resmî kurum ve kuruluşlar aracılığıyla verilmektedir. Engelli bireylere hizmet veren çeşitli resmî kurum ve kuruluşlar arasında; Sağlık Bakanlığına (SB) bağlı kurum ve kuruluşlar ve yerel yönetimler başta yer almaktadır. Bu bilgi cevabın D şıkkı olduğunu göstermektedir.

Umut evleri: Bakım ve rehabilitasyon merkezlerinin ek ünitesi olarak görev yapan ve sürekli bakım hizmetlerinin sunulduğu evlerdir. Engelli bireyler, bir apartman dairesinde veya müstakil bir evde küçük gruplar şeklinde yaşamlarını sürdürmektedirler.

Kurumda sunulan uzun dönemli bakımının yalnızlaşma, dışlanma, duygusal çöküntü, depresyon vb. olumsuz etkilere neden olması, yüksek bir maliyet gerektirmesi evde bakım hizmetine geçiş için gerekçe sağlamaktadır. Bu olumsuz duygulardan biri güvende hissetme olmadığından cevap A şıkkıdır.

Sayfa 163'de Tablo 6.1 Evde Bakım Hizmetini Destekleyen Kurum ve Kuruluşlar ve Hizmet İçerikleri incelendiğinde ailenin sağladığı hizmetlerde tıbbi bakımın olmadığı görüldüğünden cevap C şıkkıdır.

Fiziksel egzersiz programları: SB’ye bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından tanısı konulan ve rehabilitasyon süreci devam eden fiziksel yetersizlikleri olan engelli bireylerin
hareket, kuvvet ve koordinasyonunu artırmaya, kas iskelet sistemi fonksiyonlarını
geliştirmeye yönelik programlardır

Engelli bireylere yönelik kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan rehabilitasyon programları da
bireylerin gereksinimlerine göre farklılaşmaktadır. Şekil 6.9’da görüldüğü gibi 11 farklı programdan
bahsedilebilir. Bunlardan biri olan, Bağımsız hareket programları: Engelli bireylere sahip oldukları araç ve cihazlar ile performanslarını bağımsız ve minimum destekle nasıl kullanacaklarını öğrenmelerini sağlayan tekniklerin sunulduğu programlardır.

Bakım hizmetlerinin temel hedefi, bakıma gereksinimi olan bireyin bağımsız yaşam sürdürmesini sağlamaktır.

Rehabilitasyon hizmetleri, engelli bireyleri mevcut performansları ve durumları doğrultusunda maksimum düzeyde bağımsız hale getirmek şeklinde tanımlanmaktadır.

Bakıma gereksinimi olan engelli bireylere toplum içerisinde bağımsız, yoksunluk ve yoksulluk çekmeden hayatlarını sürdürebilmeleri için bakım hizmetleri verilmektedir. Bakım hizmetleri, bebeklik ya da yetişkinlik sınırı olmadan her yaştan engelli bireyi kapsamaktadır.

Sağlık raporunda her ağır engelli/tam bağımlı ibaresi yer alan engelli bireylerin bakıma gereksinimi olduğu söylenemez. Bakıma gereksinimi olan bireylerin bunu belgelendirmenin yanı sıra hayatını aile yanında bakılamayacak, başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek ölçüde bakıma gereksinimi olmaları gerekmektedir.

Bakım hizmetlerinin yürütülmesi ve gereksinimlerin giderilmesi için sadece tıbbi hizmetler kastedilmemektedir. Sosyal boyutta sunulan hizmetler de bakım hizmetlerinin ilgi alanına girmektedir.

Bu bilgilere göre doğru seçenek (B)dir.

Tıbbi modelde; bakım gereksinimi olan bireylere genel sağlık kontrolü, tıbbi muayene, acil sağlık hizmetleri, ilaç kullanımı, sağlık taraması, hasta bilgilendirme gibi tıbbi bakım hizmetleri sunulmaktadır. Sosyal bakım modelinde ise, bakım gereksinimi olan bireylere tuvalet, banyo, giyinme, soyunma, beslenme, hareket etme gibi günlük yaşam becerilerine; yemek yapma, alışveriş, ev temizliği, çamaşır, bulaşık gibi ev işlerine ve ev düzenine destek sağlayıcı hizmetler sunulmaktadır. 

Yukarıdaki bilgilere göre, doğru seçenek (C)dir.

Evde bakım hizmeti alan engelli bireye yönelik birinci basamak teşhis, tedavi, rehabilitasyon ve danışmanlık hizmetleri ile koruyucu sağlık hizmetlerini vermek aile hekimlerinin sağladıkları hizmetler olarak Aile Hekimleri Uygulama Yönetmeliği’nde (2017) yer almaktadır. Doğru seçenek (E)dir.

Kısa süreli evde bakım hizmetinin tıbbi yönü daha ağır basmaktadır. Kısa süreli hizmetin belirli bir süresi bulunmaktadır. Bu süre 30 gün olarak belirlenmekte ve bireyin hastaneden çıkıp iyileşme dönemini ifade etmektedir.

Yukarıdaki bilgilere göre, doğru seçenek (E)dir.

Doğru seçenek (C)dir.

Engelli bireylerin fiziksel, anatomik ve çevresel yetersizlikleri içerisinde mümkün olabilen maksimum seviyede ve işlevsel boyutta psikososyal ve mesleki bağımsızlığa ulaştırılmasına “rehabilitasyon” adı verilmektedir.

Fiziksel egzersiz programları, Sağlık Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından tanısı konulan ve rehabilitasyon süreci devam eden fiziksel yetersizlikleri olan engelli bireylerin hareket, kuvvet ve koordinasyonunu artırmaya, kas iskelet sistemi fonksiyonlarını geliştirmeye yönelik programlardır.  Doğru seçenek (B)dir.

Engelli bireyin fiziksel kapasitesini artırarak günlük yaşama katılımını ve bağımsızlığını maksimum düzeye getirmek amacıyla yapılan tıbbi müdahale ve tedavi yöntemlerinin bütünü tıbbi rehabilitasyon kapsamındadır.