ENGELLİ BAKIMI VE REHABİLİTASYONUNU PLANLAMA

Zihinsel, bedensel ve
ruhsal özür grupları yaş ve cinsiyet
durumları dikkate alınarak ayrı
gruplar hâlinde kabul edilir.

Bakım merkezlerinin yaş
grupları 0 - 6 yaş kız ve erkek,7 - 12
yaş kız ve erkek, 13 - 18 yaş kız,
13 - 18 yaş erkek, 19 yaş üzeri
kız,19 yaş ve üzeri erkek

Bakım personelinin güler
yüzlü,hoşgörülü ve saygılı olması
gerekir

Yetersizliği olan bireye bakım sağlayacak kişinin yetersizliğin türü hakkında bilgi sahibi olması gerekir.

Tavşan dudak, kurtağzı
gibi bozukluklar konuşma
bozukluklarıdır.

Fiziksel yetersizliği olan
bireye kendisinin yapabileceği
her aktiviteyi yapmaya teşvik
edilmelidir.

Bakım planı birkaç
aşamadan oluşmaktadır. Bu
aşamalar bilgi toplama ve
değerlendirme, planın yazılması,
planın uygulanması ve son aşama
olan planın değerlendirilmesi
aşamalarıdır.

Bakım planları
yetersizliği olan bireylere ilişkin
olarak yazılan, bireyin
ihtiyaçlarının, yaşadığı sorunların
ve çözüm önerilerinin dikkate
alınarak hazırlandığı bir plandır

Plan içinde yetersizliği olan
bireye sunulacak hizmetler, yapılacak
çalışmalar yer almaktadır.

Yaşlı bakım bakım
merkezinde çalışabilecek
personellerdendir.

Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2010 yılında yürürlüğe giren yönetmelikte bireysel bakım planı “Özürlünün bakımına ilişkin zihinsel, fiziksel, psiko-sosyal, gelişimsel ve benzeri alanlarda yaşanan sorunları, bu sorunların sebepleri ve tespit edilen veriler dikkate alınarak hangi alanlarda ve süreçte bakıma ihtiyaçlarının olduğunun belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda yapılabilecek çalışmaları içeren ve genel çerçevesi Genel Müdürlükçe belirlenen planı” olarak ifade edilmektedir.

Bakım personelinin yetersizlikten kaynaklı olarak kişinin yapabildiği ve yapamadığı becerileri doğrudan ayırt edebilmesi gerekmektedir. İşbirliği çok önemlidir ancak becerilere hakim olması gerekir.

İşitme yetersizliği olan kişileri tehlikelerden koruyacak şekilde çevresi düzenlenmelidir (Özellikle yalnız kaldığı ortamlarda zil yerine ışıklı alarm kullanılmalıdır). Sosyal etkinlikler bireye göre düzenlenip aktif rol alması sağlanmalı, cihazlar nedeniyle gelişebilecek komplikasyonlar takip edilmeli,  dudak okuma için sadece jestler değil anlaşılır ses tonu ve yüksek sesli konuşma olmalı, bireye özel bakım ilkeleri uygulanmalıdır.

Bakım planı birkaç aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar tabloda da görüldüğü üzere bilgi toplama ve değerlendirme, planın yazılması, planın uygulanması ve son aşama olan planın değerlendirilmesi aşamalarıdır.

Bakım planının yazılma aşamasına başlanmadan önce yetersizliği olan bireyin gereksinimlerini belirlemek gerekmektedir. Gereksinim belirlenirken kullanabileceğimiz bazı kontrol listeleri
vardır.

Yetersizliği olan bireye kişisel bakım hizmetleri sunulacağı gibi yukarıdaki tabloda görülen psikolojik destekler de sunulabilmektedir. Psiko-sosyal destekler kurum psikoloğu tarafından sunulsa da bireyin bakım planının bir parçası olduğundan işbirliği içinde yürütülmesi gerekmektedir.

2016 yılında Resmi Gazetede yayımlanan Engelli Bireylere Yönelik Bakım Merkezleri yönetmeliğinde “Bakım ve rehabilitasyon merkezine kabul edilen özürlü, merkez koordinasyon ve değerlendirme kurulu tarafından, bakım ve rehabilitasyon merkezine uyumu ve sunulacak hizmetler açısından
değerlendirilir.” denmektedir.

• 0 - 6 yaş kız ve erkek
• 7 - 12 yaş kız ve erkek

• 13 - 18 yaş kız
• 13 - 18 yaş erkek

• 19 yaş üzeri kız
• 19 yaş ve üzeri erkek

Bakım planı zihinsel yetersizliği olan bireylere günlük destek sağlamak amacıyla hazırlanan planlardır. Planların yazılı belge şeklinde hazırlanması gerekmektedir. Yetersizliği olan kişi günlük yaşamında ne yapabilecek, nasıl bir destek sunmak gerektiği düşünülerek planlar hazırlanmalıdır. Plan yazma süreci biraz karışık bir süreçtir. Planlar yazılırken zihinsel yetersizliği olan kişinin çevresinde onunla ilgilenen kimler var, bakımını kimler sağlayabilir düşünülerek yazılmalıdır. Hemşirelerin ya da hasta bakıcıların bakım sürecine dahil olmaları bakım sürecini kolaylaştırır. Böylelikle bakım hizmeti daha sistematik ve düzenli olarak, kişinin gereksinimleri daha göz önünde bulundurularak işlemiş olur (Elliott ve Parker, 2012).

Bakım personeli olabilmenin çeşitli yolları vardır. Örneğin Engelli Bakım, Yaşlı Bakım, Yaşlı ve Hasta Refakatçisi olabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı onaylı asgari 400 saatlik eğitim alınmış olmalıdır.