ENGELLİ BAKIMI VE REHABİLİTASYONUNU PLANLAMA

Bakıma muhtaç bireylerin ihtiyaç duydukları bakım hizmetlerini almaları sürecinin doğru sıralaması; ilk belirleme-Değerlendirme-Planlama-Uygulama-Ölçme şeklindedir. Doğru cevap B'dir.

İlk belirleme süreci, başvuruda bulunma, ön görüşme gerçekleştirme ve talep formunun doldurulması, sosyal inceleme raporunun hazırlanması ve yerleştirme kararının verilmesi aşamalarından oluşur. Doğru cevap D'dir.

Bakım hizmeti talep edilen bireye ilişkin olarak istenilen bilgiler
şu şekildedir:
• Yetersizlik durumunun ne olduğu (görme
güçlüğü, zihinsel yetersizlik, işitme güçlüğü, fiziksel güçlük gibi).
• Süreğen bir hastalığının olup olmadığı
• Yetersizlik ve hastalık durumlarına ilişkin
sağlık raporuna sahip olup olmadığı
• Sağlık raporunu aldığı tarih ve geçerlilik süresi

Bireyin bakımından sorumlu olan kişilerin ise maddi gelirlerine ilişkin bilgileri belirtmeleri gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

Bakım planının kapsadığı her aşama kendi başına çok önemlidir ancak değerlendirme bu sürecin en önemli bölümlerinden birini oluşturmaktadır.
Eğer değerlendirme uygun bir şekilde yapılmazsa ya da doğru bilgiler toplanmazsa, yetersizliği olan bireye gerçekten ihtiyaç duyduğu hizmetler sunulamayabilir. Doğru cevap C'dir.

İyi bir bütünsel (ayrıntılı) değerlendirme bakıma muhtaç bireyle ilgili şu alanlarda bilgi toplamayı gerektirmektedir:

Kimlik bilgileri ise ilk değerlendirme aşamasında toplanır. Doğru cevap C'dir.

Bireyin uyması gereken bir diyetinin olup olmadığı, sağlık alanıyla; tuvalet ihtiyacı ve temizliği, kişisel bakım alanıyla; bireyin ve aile üyelerinin hobileri, sosyal alanıyla; bireyin kendisine ait bir odasının olup olmaması, fiziksel koşullarla; bireyin kendisinin, yetersizliğinin kabulü ise ruhsal-duygusal (psikolojik) alanla ilgili değerlendirilmesi gereken hususlardandır. Doğru cevap A'dır.

Bireyin hayatını tehlikeye sokacak özellikteki durumların değerlendirilmesi ve tespiti amaçlı yapılan değerlendirme, risklerin değerlendirilmesi olarak adlandırılır.  Diğer bir ifadeyle bireyin güvenliği için gerekli olan düzenlemelerin belirlenmesidir. Doğru cevap B'dir.

Sakal tıraşının yapılması,kişisel bakım alanı ile; uyku düzeni ve kullandığı ilaçlar ise sağlık alanı ile ilişkili hususlar arasında yer alır. Doğru cevap A'dır.

Görme yetersizliği olan bir bireyin çarpma ve düşme gibi kazalar sonucu yaralanmasının önlenmesine dönük değerlendirme, fiziksel koşullarla ilişkilidir. Doğru cevap E'dir.

Görüşme, dolaylı değerlendirme tekniklerinden biri olup, en genel tanımı ile kontrollü ve amaçlı bir iletişim biçimidir. Görüşmeyi iki yolla
gerçekleştirmek mümkündür:

Doğru cevap E'dir.

Bakım hizmet planının hazırlanma­sı ve bakıma muhtaç bireylerin ihtiyaç duydukları bakım hizmetlerini almaları süreci çeşitli aşamalardan oluşmaktadır.

Bu aşamalar a) ilk belirleme aşaması, b) değerlendirme aşaması, c) planlama aşaması, d) uygulama aşaması ve d) uy­gulamanın izlenmesi/ölçülmesi aşaması olarak sıralanmaktadır.

Bakıma muhtaç bireylerin hangi hizmetlere gereksinimleri olduğu­nu belirlemek amacıyla yapılacak olan değerlendirme, yerleştirme kararından sonra gerçekleştirilir.

Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Hizmet­leri Yönetmeliği ise bakıma muhtaç bireyleri bakıma ihtiyacı olan engelli birey adı altında: “Engellilik sınıflandırmasına göre engelliler için sağlık kurulu raporu ile ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardı­mı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek durumda olduğu sosyal inceleme raporu ile belirlenen kişi” olarak tanımlamaktadır.

Bakım planı, yetersizliği olan bireylerin ba­kımlarının nasıl planlandığını gösteren yazılı bir dokümandır. Bu yazılı dokümanın hazırlanması ve uygulanması için tamamlanması gereken aşa­maları; ilk belirlemenin ardından, değerlendirme, planlama, uygulama ve ölçme aşamaları izlemekte­dir.

Bakım planının kapsadığı her aşama kendi ba­şına çok önemlidir ancak değerlendirme bu sürecin en önemli bölümlerinden birini oluşturmaktadır. Eğer değerlendirme uygun bir şekilde yapılmaz­sa ya da doğru bilgiler toplanmazsa, yetersizliği olan bireye gerçekten ihtiyaç duyduğu hizmet­ler sunulamayabilir.  Bakım hizmet planının niteliği, değerlendirme sürecinin nasıl gerçekleştirildiğine bağlıdır. Bu noktada üzerinde durulması gereken üç nokta vardır. İlki değerlendirme ve bakım hizmet planı hazırlama sürecinin sadece bürokratik bir formali­te olmadığını bilmektir.

 

Bütünsel Değerlendirme

Bireyin bakım ihtiyaçlarına yönelik daha detay­lı bilgilerin elde edileceği değerlendirme aşaması bütünsel değerlendirme aşamasıdır. Bu aşama çok önemli bir aşamadır. Bakım hizmet planının, bakı­ma muhtaç bireyin tüm ihtiyaçlarını karşılayabile­cek nitelikte olabilmesi için, ayrıntılı değerlendirme­nin dikkatli bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu nedenle bu aşamada gerekli bilgilere ulaşabilmek ve farklı alanlardan gereksinim belirlemek önemlidir.

Bakım hizmet planları bakıma muhtaç bireyle­rin farklı alanlardaki ihtiyaçlarını karşılayacak özel­likte olmalıdır. O nedenle bilgi toplanması gereken alanlar da farklılık göstermektedir. İyi bir bütünsel (ayrıntılı) değerlendirme şu alanlarda bilgi topla­mayı gerektirmektedir:

Fiziksel Koşullar

Fiziksel koşullar ile anlatılmak istenen, bireyin bakım alacağı çevrenin özellikleridir. Daha önce de bahsedildiği gibi, bakım hizmetleri evde verilebilece­ği gibi ayrı özel bakım ve rehabilitasyon merkezlerin­de de verilebilmektedir. Ev ve merkezlerin özellikleri ve sahip oldukları koşullar farklı olabilmektedir. Ör­neğin, bireye evde bakım hizmeti sunulacaksa bire­yin kendisine ait bir odasının olup olmaması fiziksel koşullar ile ilgili bir özelliktir.

Bireyin yaşamındaki kişiler ile görüşme:

Mümkün olduğunca bakıma muhtaç bireylerin kendisinden bilgi almak en iyi bilgi toplama yolu olsa da, iletişim becerilerinde güçlükler olduğu du­rumlarda bireyin yaşamındaki önemli ve yakın ki­şilere sormak gerekebilmektedir.Bireyin yaşamındaki diğer ki­şilerle görüşüldüğünde ise dikkat edilmesi gereken önemli nokta, görüşülen kişilerin mümkün oldu­ğunca bakım sağlanacak olan bireyin bakış açısına göre bilgi sağlaması gerektiğidir

Gözlem, doğrudan değerlendirme tekniklerinden birisidir. Bakıma muhtaç bireyin doğrudan gözlen­mesi, neleri yapıp neleri yapamadığının izlenmesi şeklinde uygulanabilmektedir. Örneğin bireyin bağımsız hareket etme becerilerine yönelik, görüşme sırasında soru sorarak bilgi almak mümkünken; gözlem sıra­sında bireyin doğrudan izlenmesi yoluyla bağımsız hareket etme becerilerine sahip olup olmadığına ilişkin bilgi elde etmek mümkündür.

Değerlendirme ve bilgi toplama sürecinde bazı hususlara dikkat edilmesi, daha gerçekçi ve sağlıklı bilgilerin elde edilmesini sağlayacaktır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken durumları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür: