Bakım Planlarının Uygulanması ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi

Bakım planları hazırlanmadan önce bakıma muhtaç olan bireyin hangi alanlarda bakıma ihtiyacının olup olmadığı kontrol listeleriyle belirlenebilir. Hazırlanan kontrol listelerinde becerilerin karşı sütununa birey yapabiliyorsa (+), yapamıyorsa (-) koyacak biçimde yazılır. Böylece bireyin yapamadığı becerilere bakım planında yer vermek ve bu becerilerde destek sunmak gerekir.

Kitabınızın 182. sayfasında örnek bir kontrol listesine yer verilmiştir.

Beceri analizi belirlenen beceriyi küçük alt basamaklara bölmek demektir. Beceri analizi bellekten yapılabileceği gibi becerinin bizzat yapılmasıyla da analiz edilebilir. Beceri analizi yapılacak olan becerinin basamaklarını küçük küçük ayırarak yapılır (Varol, 2004). Dolayısıyla küçük basamaklar ard arda yapıldığında becerinin tamamı gerçekleşmiş olur.

Kitabınızın 183. sayfasında yer alan Şekil 8.1'de çeşitli beceri analizi örnekleri sunulmaktadır.

Şekil 8.1'de görüldüğü gibi beceri analizi yapmanın ilk basamağı önce bakım hizmeti sunulacak becerinin belirlenmesidir. İkinci basamak, belirlenen becerinin alt basamaklara ayrılması diğer bir deyişle analiz edilmesidir. Üçüncü basamak ise, becerinin analiz edildiği şekliyle bakım planına yazılmasıdır.

Tablo 8.2'de yer alan beceri analizinde görüldüğü gibi elini kurulama becerisi küçük basamaklara ayrılmıştır. Her bir basamak birey tarafından yapıldığı zaman becerinin tümü gerçekleşmiş olacaktır. Tablo 8.1.’de görüldüğü gibi kontrol listesinin hazırlandığı birey ellerini yıkama becerisine sahip ancak ellerini kurulama becerisine sahip değildir. Bu beceri analizinde bakıma muhtaç olan birey havluyu eline alma, elini silme, havluyu diğer eline alma ve diğer elini silme beceri basamaklarını yerine getirememektedir. Böyle bir kişi için bakım planı hazırlanırken bakım sağlanacak beceri basamaklara ayrıldığında bakım hizmetini alacak birey becerinin hangi basamaklarını yapıyor hangi basamaklarını yapamıyor daha net olarak belirlenmiş olur.

1. Elini yıkar.
2. Elini kurular.
3. Yüzünü yıkar.
4. Yüzünü kurular.
5. Burnunu mendille temizler.
6. Saçını tarar.
7. Dişlerini fırçalar.
8. Banyo yapar.
9. Tırnaklarını keser.
10. Kulak temizliğini yapar.
11. Sakal tıraşı olur.
12. Çorap çıkarır.
13. Çorap giyer.
14. Fermuar açar.
15. Pantolon çıkarır.
16. Pantolon giyer.
17. Elbise çıkarır.
18. Elbise giyer.
19. Düğme açar.
20. Düğme ilikler.

1. Havluyu alır.
2. Elini siler.
3. Havluyu sildiği eline alır.
4. Diğer elini siler.

1. Macunu alır.
2. Macunun kapağını açar.
3. Diğer eline fırçayı alır.
4. Bir miktar macunu fırçaya sürer.
5. Macunun kapağını kapatır.
6. Fırçayı dişlerinin üzerinde yukarıdan aşağı / aşağıdan yukarı doğru hareket ettirir.
7. Musluğu açar.
8. Fırçayı yıkar.
9. Ağzını çalkalar.
10. Musluğu kapatır.

1. Temiz giysilerini alır.
2. Banyoya gider.
3. Kirli giysilerini çıkarır.
4. Duş başlığını eline alır.
5. Suyun sıcaklığını ayarlar.
6. Başına su dökerek saçını ıslatır.
7. Avucuna bir miktar şampuan döker.
8. Başına sürer.
9. Başını ovarak şampuanı köpürtür.
10. Saçlarını durular.
11. Vücudunu ıslatır.
12. Banyo lifini sabunla köpürtür.
13. Lif ile vücudunu ovarak yıkar.
14. Vücudun tamamını suyla durular.
15. Havluyla kurulanır.
16. Temiz giysilerini giyer.

1. Tıraş köpüğünü alır.
2. Köpüğü çalkalar.
3. Avucuna bir miktar köpük sıkar.
4. Kutuyu uygun yere bırakır.
5. Köpüğü yüzünün sakal bulunan yerlerine sürer.
6. Tıraş bıçağını alır.
7. Tıraş bıçağının kesen bölümünü yukarıdan aşağı doğru hareket ettirerek sakalını keser.
8. Sakal tıraşı bittikten sonra tıraş bıçağını yerine bırakır.
9. Yüzünü yıkar.
10. Yüzünü kurular.

Aşağıdaki tabloda bebeklerde bakım gruplarına yer verilmiştir.

Bir bebeğe bakım sağlarken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri bebeğin günlük düzenini oluşturmaktır. Günlük düzen sağlandığında bebek gün içinde olay sırasının akışı sırasında beklenti içine girebilir. Dolayısıyla beslenme zamanı, uyku zamanı, park zamanı, banyo zamanı gibi etkinlikler bir düzen içinde bebeğe sunulmalıdır. Ancak günlük düzen oluşturulurken ailenin düzeni de göz önüne alınmalıdır. Özellikle annelerin ev ile
ilgili sorumlulukları fazladır. Sadece bebek değil, ev işleri ve diğer çocuklar gibi annenin sorumlu olduğu başka işler de vardır. Dolayısıyla bebek için bir düzen oluşturulurken ailenin içinde yaşadığı düzen de dikkate alınmalıdır. Her aile farklı bir düzene sahiptir. Örneğin annenin çalıştığı bir ailenin düzeni ile annenin çalışmadığı bir ailenin düzeni kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, çamaşır günü, ütü günü gibi özellikler bakımından farklılık gösterebilir. Bunun için hem evin hem de bebeğin özellikleri göz önünde bulundurularak bir günlük düzen oluşturulmalıdır.

Günlük düzenin oluşturulduğu evlerde bebekler kendilerini daha güvende hissederler. Çünkü bebek gün içinde ne yapılacağını kavrayabilecek ve
kendini daha güvende hissedecektir. Ayrıca bebeklerin özelliklerine göre günlük düzende değişikliklere gidilebilir. Örneğin, banyodan sonra rahatlayıp
uyuyan bebekler için banyo zamanı uykunun hemen öncesinde yer alabilir. Eğer bebek banyodan sonra kendini daha enerjik ve dinamik hissediyorsa o zaman uykudan sonra banyosu yaptırılabilir (McDaniel ve Pisani, 2012). Günlük düzen hem bebeğin kendini daha güvende hissetmesini sağlar hem de ileriki dönemlerde çocuğun disipline edilmesi konusunda da önem taşır. Dolayısıyla evde bir düzen oluşturmak ve bu düzeni kararlılıkla devam ettirmek önemlidir. Özel gereksinimli çocuğu olan aileler çocuklarını üzmemek adına ne yazık ki onları şımartabilmektedirler. Çocuklar da bu durumu fark ettiklerinde anne babalarının bu yanını kullanabilmektedirler. Dolayısıyla, evde bir düzenin olması ve bu düzene uyulması, çocukları da disipline eden, her istediklerinin hemen olamayacağını; evin bir düzenin ve kurallarının olduğunu anlamalarında yardımcı olmaktadır.

Anne ile bebek arasındaki ilk etkileşim bebeği kucağa almadır. Özellikle özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerde bebeğin yetersizliğini kabullenme süreci zor bir süreçtir. Aileler normal gelişim gösteren bir bebek beklerlerken özel gereksinimli bir bebeğin doğması ailelerde şok etkisi yaratmakta ve bebeği kabullenmekte zorluk çekmektedirler. Bebeği kucaklama bebeği kabullenme sürecine destek olmakta, aynı zamanda bebeğin anne ya da baba kucağında kendini güvende hissetmesine olanak sağlamaktadır.

Özel gereksinimli bazı bebekler çok yumuşak kaslara sahip olabilirler ve eklemlerinin yeteri kadar sıkı durmaması gibi özellikler gösterebilirler. Böyle durumlarda bebeklerin kendiliklerinden aldıkları yanlış duruşlar onların daha sonra emeklemelerine ya da yürümelerine engel olabilmektedir. Bebeğin
bakımıyla ilgilenen kişilerin özellikle bu gibi durumlarda dikkatli olmaları, bebeklerin yanlış duruşlarının önüne geçmeleri gerekmektedir.

Özel gereksinimli bazı bebeklerde omurilik ve boyunla ilgili sorunlar görülebilmektedir. Eğer bebekte böyle bir durum varsa ailenin fizyoterapistin
de görüşünü alarak bebeklerini tutmaları gerekebilir. Ayrıca zayıf kasları olan bebekleri kucakta taşırken başlarını dik tutmalarına elimizle başlarına destek olmak gerekmektedir. Yine bebeğin başını dik tutabilmesi için bebeğin sırtını kendi göğsümüze yaslayarak taşımak başka bir yoldur. Ayrıca bebeğin uykulu ya da yorgun olduğu durumlarda bebeğin başının bizim omzumuza ya da göğsümüze gelecek şekilde taşınması da güvenli bir taşıma
şeklidir (Batu, 2007).

Bebekler yeni doğduklarında belirli bir uyku düzenleri yoktur. Ne zaman uyudukları ne zaman uyanık kaldıkları belli olmaz. Uyanıp karınlarını doyurduklarında genellikle tekrar uyumak isterler. Ancak genel durum bu olsa da her bebeğin düzeni farklı olabilir. Bazen de bebeklerin özel durumları olabilir, örneğin kalp sorunları yaşayabilirler. Bu gibi durumlarda bebekler huzursuzluk yaşadıkları için uyku düzenleri de değişebilir. Bazen de bebekler kas dokularındaki yumuşaklık nedeniyle yeterince beslenemezler ve yeterince doymadıkları için yine huzursuzluk yaşayabilirler.

Bebekler çeşitli nedenlerden dolayı ağlayabilirler. Anne babalar zamanla bebeklerinin neden ağladıklarını öğrenirler. Bebek 2-3 aylık olduğunda anne baba bebekleriyle daha iyi bir iletişim kurabilirler ve bebekleri ağladığında uykusu mu gelmiş, acıkmış mı yoksa altını mı kirletmiş ayırt edebilirler. Bebeklerin ayrıca bu aylarda uykuları da düzene girmiş olur.

Bebekler uyku sırasında gözlenmeli ve solunumunda bir değişiklik varsa mutlaka doktorla görüşülmelidir. Bebeklerde uyku apnesi görülebilen
problemlerden biridir. Uyku apnesi, üst solunum yollarında meydana gelen tıkanıklık nedeniyle bebeğin yeterli nefes alamaması ve beyne yeteri oranda oksijen gitmemesi olarak ifade edilebilir. Uyku apnesi ciddi bir sorundur ve mutlaka tedavi edilmelidir.

Özel gereksinimi olan bazı çocuklarda da uyku sorunları yaşanabilir. Örneğin, otizm spektrum bozukluğu yaşayan bebeklerde – çocuklarda uyku problemlerine sık rastlanmaktadır. Yapılan çalışmalarda otizm spektrum bozukluğu olan bebeklerin – çocukların %50’sinde uyku sorunlarının
olduğu görülmüştür.

Uyku düzensizliklerinin aşılmasında evdeki günlük düzenin etkisi büyüktür. Bebek özel gereksinimli olsun ya da olmasın evde günlük rutinlerin
oluşturulması için çaba harcanmalıdır. Bebeğin düzenli bir ev yaşantısında her zaman kendisini güvende hissedeceği unutulmamalıdır.

Bebekler için banyo yapmak genellikle rahatlatıcı bir etkinliktir. Uzmanlar tarafından bebeklerin her gün banyo yapmaları önerilmektedir. Bebek
ilk doğduğunda, göbek bağı düşene kadar banyo yaptırılmaz, temizliği ıslatılmış mendillerle ya da tülbentlerle yapılır. Göbek bağı düştükten sonra ise
bebek uygun su sıcaklığında yıkanır. Bebekler için uygun olan banyo su sıcaklığı 36-38 derecedir. Su sıcaklığını ayarlayabilmek için banyo termometrelerinden yararlanılabilir ya da su sıcaklığı dirseğimizi yakmıyorsa uygun sıcaklık demektir. Günümüzde bebekleri güvenle yıkayabileceğimiz pekçok materyal satılmaktadır.

Bebekler oturmaya başladıklarında küvetin içine yaklaşık 15 – 20cm derinliğinde su doldurularak yıkanmaları sağlanabilir. Kaymayan bir malzeme küvetin tabanına yerleştirildiğinde bebeklerin daha güvenli oturmaları sağlanmış olur.

Bazen bebeklerin ciltleri hassaslaşır ve kızarıklıklar ya da pullanmalar görülebilir. Bu durum özel gereksinimli çocuklarda daha fazla görülmektedir. Bunun önüne geçebilmek için özel gereksinimli çocukların banyo ve cilt bakımını birdüzene sokmakta fayda vardır. Cilt kurumasını engelleyecek bebek losyonlarından kullanmak ya da bebek sabunuyla banyo yaptırıldıktan sonra bebek yağıyla masaj yapmak bebeğin hem rahatlamasına hem de cilt kuruluğunun giderilmesine yardımcı olur. Eğer cilt kuruluğu tüm bu müdahalelere rağmen devam ederse bir hekimle görüşmek faydalı olabilir.

Bebeklerde görülen başka bir cilt sorunu da konaktır. Konak, bebeklerin saç diplerinde oluşan bir tabakadır ve hemen her bebekte karşılaşılan bir sorundur. Banyodan yarım saat önce bebeğin başına pamuk yardımıyla zeytinyağı sürmek tabakanın yumuşamasına sebep olur. Yumuşayan deri tabakası yumuşak bir tarak yardımıyla taranarak saçtan uzaklaştırılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar, bebeğin başının soğuk almasını önlemek amacıyla ev içi penye berelerden kullanılmalıdır. Ayrıca bebeğin saçları taranırken acıtmamaya özen gösterilmelidir. (Uysal, 2009).

Bez değiştirme işlemi bebeklerde titizlikle yapılması gereken bir işlemdir. Çiş ya da kaka kalıntısı kalmayacak şekilde temizlik yapıldıktan sonra pişik önleyici kremlerden kullanılabilir. Pişik önleyici kremler bebeğin poposunun kızarmasını önlerler. Dikkat edilmesi gereken bebeğin poposunun iyice
temizlenmiş olmasıdır. Popo temizliği yapıldıktan ve popo kremlendikten sonra bebek bezini bağlamak gerekir.
Bebek bezini değiştirmek bebekle etkileşim kurmak adına bir fırsat olabilir. Bebeğin alt temizliği yapılırken bir taraftan bebekle konuşmak, göz
kontağı kurmak, ses çıkarma çalışmaları yapmak hem anne ile bebeğin iletişimine katkı sağlar, hem de böylelikle bebek için bir öğretim fırsatı sağlanmış olur. Ayrıca büyük kas becerilerini harekete geçiren egzersizler de bez değiştirme sırasında yapılabilir. Eğer bebek özel gereksinimliyse bazı hareketleri yapmak sorun olabilir. Böyle durumlarda fizyoterapistten ya da doktordan destek sağlamak gerekebilir. Aileler ya da çocuğun bakımıyla ilgilenen kişiler mutlaka doktorun önerilerini yerine getirmelidirler.

İştahsızlık, Teninin morarması, Uzun süreli esnemeler, Beslenirken terleme, Ağzının etrafının beyazlaması, Nefes almada zorlanma, Kilo alamama

Bebek beslenmesinde bebekle ilgilenen kişilerin dikkat etmeleri gereken bazı noktalar vardır:
• Yemeğini yemesi için çocuğa ödül ya da ceza verilmemelidir.
• Çocuğun yemek yeme için zorlanması yemek yemeyle ilgili olarak olumsuz yaşantılar oluşturmasına neden olabilir. Dolayısıyla, çocukların yemek yemeye zorlanmaları yerine tabaklarına daha küçük porsiyonlar
koymak gerekir.
• Günlük yemek yeme rutini oluşturmak çocuğun düzene girmesi anlamında faydalı olacaktır. Mümkünse her gün aynı saatlerde
üç ana öğün ve iki ya da üç ara öğün vermek gerekir.
• Kahvaltı çok önemli bir öğündür. Mutlaka atlanmadan yapılması gerekmektedir.
• Çocuklara şeker, cips, gazlı içecek, meşrubat, kızartılmış yiyecekler vermek yerine meyve, süt, yoğurt, ceviz, badem, fındık, fıstık gibi sağlıklı yiyecekler vermek gerekir.
• Çocuğa yemeğini, TV ya da bilgisayar karşısında, yatak odasında, arabada yedirmek yerine ailece masada yedirmeye özen gösterilmelidir.

Kulaklar özel gereksinimli bebek ve çocukların genellikle zayıf bağışıklık sistemi nedeniyle enfeksiyonlara açık olan bölgeleridir. Bu sebeple kulak
bakımına önem vermek ve kulakları temiz tutmak gerekmektedir. Bazen özel gereksinimli çocukların kulak içleri normal gelişim gösteren çocukların
kulak içleriyle karşılaştırıldığında daha kuru olabilmektedir. Böyle durumlarda çocuk doktorundan bilgi almak gerekebilir. Çocukların bakımıyla ilgilenen kişilerin böyle durumlarda daha dikkatli olmaları, kulak çubuğu kullanmamaları, sadece dış kulağı temizleyip kurulamaları, gerekirse kulak içi
peçete yardımıyla kurulamaları gerekmektedir.

Özel gereksinimli bebeklerin bazılarının burunları küçük olabilmektedir. Bu durumda bebeklerin üst solunum yolları da dar olabilmektedir. Üst solunum yolunun dar olması daha fazla birikintinin solunum yolunu tıkamasına yol açmaktadır. Böyle durumlarda bebeğin bulunduğu ortamda buhar makinası bulundurmak ve zaman zaman makinayı çalıştırmak bebeğin solunum yolunu rahatlatacak ve kuru birikintilerin toplanmasına engel olacaktır. Burnun dışının da aynı şekilde birikintileri önleyecek şekilde temizlenmesi gerekmektedir.

Özel gereksinimli bebek ve çocukların göz bakımları ve temizliği oldukça önemlidir. Özel gereksinimli bebeklerin bazılarında katarakt yaygın
olarak görülmektedir. Böyle durumlarda bebekler gözlerini sık sık ovuşturabilmektedirler. Katarakt olması durumunda bebeklerin önce tedavi sonrasında ise operasyon geçirmeleri gerekebilmektedir. Göz kanallarının tıkanıklığı da bebeklerde sıklıkla görülen sorunlardandır. Bebeğin bakımıyla ilgilenen kişinin yapması gereken öncelikle bir doktora danışmak ve bebeğin gözlerini temiz tutmaktır. Bebeğin gözlerini temiz tutmak için ıslak bir bez, ıslak bir parça pamuk ya da kulak pamuğu ile gözdeki çapak temizlenmelidir. Temizleme işlemi içten dışa doğru yapılmalıdır.

Normal gelişim gösteren çocuklardan farklı olarak özel gereksinimli çocuklarda, ağız kuruluğu, yetersiz dudak kapanışı ve yutkunma bozukluğuna
bağlı olarak bazen aşırı salya akıntısı, çatlak dil veya dudak oluşumu, derin damak ve çene yapısında bozukluk daha yüksek oranda görülmektedir. Aynı zamanda bazı ağız bulguları da tipik olarak kendini gösterebilir. Örneğin, down sendromlu bireylerde küçük alt çene ile birlikte büyük dil nedeniyle dil dışarı sarkmış pozisyonda durur. Çene yapısında bozukluk, diş minesinde oluşan renk değişimi, kısa kökler, diş eksikliği, dişlerdeki şekil bozuklukları yaygın olarak gözlenen sorunlardır.

Özel gereksinimli çocuklarda görülen diş bozukluklarının etkilerini en aza indirmek için diş temizliği alışkanlığını mümkün olan en erken dönemde kazandırmak gerekmektedir. Örneğin, eğer bebek ağzından nefes alıyorsa bu durum dişlerinde tartar oluşumuna sebep olabilmekte bu da ilerleyen
dönemlerde diş çürüklerine neden olabilmektedir. Diş temizleme alışkanlığının kazanılması için çocuğun eline ve ağız yapısına uygun bir diş fırçası
kullanılarak bebeğin diş fırçalama alışkanlığını kazanması sağlanmalıdır.

Diş sağlığı konusunda üzerinde durulması gereken en riskli konulardan biri de bebeklerin biberonla süt ya da mama içmeleridir. Biberonla süt
içerek uyumayı alışkanlık haline getiren bebeklerde diş çürükleri daha erken dönemde başlayabilir. Biberon alışkanlığını erken dönemde ortadan kaldırmaya çalışmak ya da biberonu bırakmak istemeyen çocuklarda süt yerine biberonun içine su koymak diş çürüklerine önlemeye yardımcı olabilir.

Özel gereksinimli çocuklarda bozuk yutma mekanizması görülmekle birlikte öksürük refleksiyle birlikte yiyecek ve sıvıların akciğere ulaşması
kolaylaşır. Aspirasyon (nefes alma sırasında yiyeceğin solunum sistemine kaçması) özellikle zihinsel yetersizliği olan çocuklarda görülebilen, akciğerde
işlev bozukluğuna kadar gidebilen bir sorundur (Yücalan Girgin, 2013). Aspirasyonun muhtemel belirtileri şunlardır:
• Gıda alımı sırasında öksürme ve boğulma
• Yerken zorlanma ve gıdaları reddetme
• Yemek zamanlarının uzaması
• Sıvı alımını takiben hırıltı atakları
• Tekrarlayan akciğer atakları
• Biberonla beslenme sırasında mavileşme

Yabancı cisim aspirasyonu riski küçük çocuklarda, özellikle de oyun çocuklarında daima mevcuttur. Daha büyük ve zihinsel olarak daha bilinçli çocuklar bu durum hakkında bakıcıları tarafından uyarılır. Ağır derecede zihinsel yetersizliği olan çocuklarda cisim aspirasyonu fark edilmeyebilir.

Aspirasyon riskini azaltmak için sıvı gıdalar koyulaştırılmalı, püreler dikkatle seçilmeli, topaklanmış gıdalardan kaçınılmalı ve en uygun oturma pozisyonu seçilmelidir. Bazı çocuklarda ise aspirasyon riski o kadar yüksektir ki ne yapılırsa yapılsın akciğerler hasardan korunamaz. Böyle durumlarda ağız yolunu kullanma yerine başka alternatif yöntemler seçilmelidir. Genellikle ebeveynler bu yöntemleri rahatsız edici bulurlar ve direnç gösterirler ancak, bu uygulamaların avantajları ve yaşam değiştirici yararları göz önünde bulundurulmalıdır.

Hafif, orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler genel olarak şu sağlık sorunlarını yaşarlar:
• Üst solunum yolu enfeksiyonu, orta kulak iltihabı gibi sağlık sorunları.
• Kalp ve dolaşım sorunları
• Yanlış beslenme alışkanlığına bağlı olarak obezite
• Kanser türleri
• Prostat sorunları
• Diş problemleri
• İdrar tutmada güçlük
• Görme ve işitme problemleri
• Bazı nörolojik sıkıntılar (örn. epilepsi)
• Kronik kabızlık
• Doğuştan ya da sonradan oluşan kas-iskelet sistemi problemleri
Yukarıdaki sorunlara ek olarak eğer yetişkin birey otizmliyse uyku bozuklukları, bağırsak sorunları, yeterli sıvı alınmaması nedeniyle su kaybı görülebilmektedir. Serebral palsili yetişkin bireylerde görülebilecek ek sorunlar üst ve alt sindirim faaliyetlerinde hareket yetersizliği, konuşma bozukluğu, beslenme ve diş sorunları, anemi, kronik kas ve eklem ağrıları, omurga bozuklukları, kalça ve ayak bileği bozuklukları olabilir. Down sendromlu yetişkin bireylerde hormonal yetersizlikler, kalp kapağı hastalıkları aort kapak yetersizliği gibi kalp hastalıkları, cilt hastalıkları, göz hastalıkları, kas – iskelet problemleri ve Alzheimer hastalığı yukarıda sorunlara ek olarak görülebilmektedir. 

Bakım planlarının bir ekip tarafından hazırlanması ve uygulanması gerektiğinden söz etmiştik. Bakım planlarının amacına ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesi amacıyla zaman zaman gözden geçirilmeleri gerekmektedir. Gözden geçirme işlemi yapılırken özel gereksinimli bireyin tedavi ve bakımında izlenen yöntemler, belirlenen amaçlar değerlendirilir. Başka bir deyişle uygulama sonuna kadar geçen tüm süreç gözden geçirilir.
Bu aşamada birey için belirlenen hedefler ve bakım hizmetinin sağlanacağı alanlar değerlendirilir.

Değerlendirme yapılırken bireyle ve bir yakınıyla görüşme yapılabilir. Bakım planının uygulaması aşamasında aksayan konular olup olmadığı, özel gereksinimli bireyin ihtiyaçlarını ve beklentilerini ne ölçüde karşıladığı tekrar gözden geçirilmelidir. Aksayan yerler varsa sebebi belirlenmelidir. Örneğin, bakım hizmetini sunan personel bakım konusunda yeterince bilgi sahibi midir, bireyin gereksinim duyduğu her konuda yardımcı olunmakta mıdır gibi sorular değerlendirilmelidir. Gerekirse yeni bir planı oluşturulmalı ve uygulanmaya başlanmalıdır. Bakım planlarını gözden geçirme aşaması kurum tarafından belirlenen dönemlerde ya da bakım personelinin gerekli gördüğü dönemlerde yapılmalıdır. Planda aksayan bir nokta varsa mutlaka
üzerinde çalışılmalı, bir sorun yoksa da planın uygulanmasına devam edilmelidir.