Bakım ve Rehabilitasyon Planı Geliştirmede Yaklaşımlar

Gereksinimlerin ve desteklerin kaydedilmesi,

• Risk yönetimi için bir araç,
• Hastalar, aileler, bakıcılar ve diğer hizmet sağlayıcılar için meslektaşları tarafından kriz halinde kullanılabilen ve anlaşılabilir bir plan,
• Bireylerin kendilerine ait bir plan,
• Gereksinimlerin kapsamlı değerlendirmesi,
• Bakım personeli gibi uygun bir kişi tarafından yönetilen bir araç,

• Kişinin eğitsel, sağlık ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere hazırlanan programın yazılı kaydıdır.

Bakım planı, bireye destek amaçlı hazırlanan ve bireyle ilgili bilgilere kolay ulaşılmasını sağlayan bir araç olarak tanımlanabilmektedir.

Açık bir dil kullanılmalı.

• Başlangıçta bir değerlendirme formu kullanarak

bireylerin gereksinimleri değerlendirilmeli

ve bireylerin gereksinim duydukları alanlar belirlenmelidir.

• Belirlenen tüm amaçlar gereksinimleri kapsar nitelikte olmalıdır.
• Bireylerin güçlü yönlerine ve özelliklerine odaklanarak oluşturulmalıdır.
• Bakıcıların ve bireye hizmet sağlayanların bakım planının geliştirilmesi ve uygulanmasında tam rol alması sağlanmalıdır.
• Çok disiplinli uygulamaları (eğitim, sağlık, sosyal vb.) kullanarak birey merkezli olmasına özen gösterilmelidir.
• Bakım planının her bir öğesinin ne zaman

gözden geçirileceği (en az altı ayda bir yenilenmeli)

açıkça belirtilmelidir.

Yetersizliği olan bireylerin bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden en üst seviyede yararlanması onların yaşam kalitesini arttıracak ve topluma yüksek düzeyde uyum sağlamalarına yardımcı olacaktır. Bakım ve rehabilitasyon planının nitelikli hazırlanması ise bireylere hizmet sağlayanların karşılaşacakları zorlukları en alt seviyeye indirecektir.

Sözel ya da yazı dili anlama ve kullanmada gerekli olan temel bilgi alma süreçlerinin bir ya da bir kaçındaki bozuklukla ortaya çıkan konuşma, dinleme, okuma-yazma, heceleme ve matematik işlemlerini yapma becerilerini etkileyen bir yetersizlik türüdür.

Gelişmekte olan beynin farklı sebeplerden dolayı (doğum öncesi sırası-sonrası) zarar görmesi sonucu ortaya çıkan yetersizlik türüdür.

1. Yetersizliği olan bireyin özellikleri, yetersizlik türleri ve düzeyleri dikkate alınmalı,

2.Varsa aile üyeleri ve tanıyanlardan yetersizliği olan birey hakkında bilgi alınmalı,

3.Yetersizliği olan bireyin yapabildikleri ve desteğe gereksinim duyduğu noktalar yansıtılmalı,

4.Birey merkezli bakım planında birey için gerçekleştirilebilecek amaçlar olmalı,

5.Birey merkezli planın sonuçları yetersizliği olan bireyle çalışan tüm kişiler tarafından değerlendirilmelidir.

Bakım planını bireyle ilgilenen tüm personelle hazırlamak zorluklarla başa çıkmamızı kolaylaştırır.Bireyi bakım planın merkezinde tutarak bakım planını birey için daha etkili hale getirebilirsiniz. Birey ile ilgili önemli bilgileri plana dahil etmek olası problemlerin önüne geçecektir.

Tuvalet     ihtiyaçlarının giderilmesi ve temizliğinin yapılması, banyo yaptırılması, tırnaklarının kesilmesi, saçlarını taranması, dişlerinin     temizlenmesi, yemek      ve      içecek ihtiyacını giderilmesi, el,       yüz    ve      ayak       temizliğinin yapılması, sakal tıraşının yapılması, istenmeyen     tüy    temizliğini yapılması, elbiselerinin       giydirilmesi ve çıkarılması, burun ve kulak temizliklerinin yapılması, yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi, odasının temizlenmesi, çamaşırlarının yıkanması, tehlikelere karşı  korunması ve gözetilmesidir.

Bakıma muhtaç engelli bireyin ve ailesinin engellilik durumunu kabullenmesi için sağlanacak hizmetleri, bakıma muhtaç engelli bireye özrünü, mevcut durumunu ve yerleştirildiği ortamı kabullenmesine, bilgilenmesine ve gelişim alanlarında desteklenmesine yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, bakıma muhtaç engelli birey ve ailesinin sosyal hakları ve mevcut kaynakların kullanılmasına yönelik kişisel ve grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri, Bakıma muhtaç engelli bireyin terk     edilme, ret edilme, özür durumunu kabullenememe, ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık, sevgisizlik gibi olumsuz duygulardan kurtarılmasına ve depresyon ve stres gibi durumların yaşanmasının engellenmesine yönelik kişisel veya grup çalışması yöntemiyle verilecek hizmetleri kapsamaktadır.

1.Yetersizliği olan bireylere evde bakım bireyin gereksinim duyabileceği hem tıbbi hem de sosyal hizmetleri içermektedir.

2.Evde bakım uzun ve kısa süreli evde bakım olarak iki farklı kapsamda yetersizliği olan bireylere hizmet olarak sunulabilir. Kısa süreli evde bakım hizmetinde bireye gereksinim duyduğu tıbbi destekler verilirken uzun süreli evde bakım hizmetinde bakımda hem tıbbi hem de sosyal bakım hizmetleri verilmektedir.

3.Farklı hizmet sağlayıcıların (hemşire, doktor ve fizik tedavi uzmanı vb.) yetersizliği olan bireye verdikleri evde bakım hizmeti ve yetersizliği olan bireyin aile üyelerinin verdikleri evde bakım şeklinde de sunulabilmektedir.

Engelsiz Yaşam Merkezi Projesi 2009 yılında hayata geçirilmiştir.

Ülkemizde 34 Engelsiz Yaşam Merkezi       bulunmaktadır. Ayrıca Aile,  Çalışma ve  Sosyal Hizmetler  Bakanlığı tarafından    bireylerin daha kaliteli ve bağımsız yaşam sürmeleri için Engelsiz Yaşam Merkezleri’nin arttırılması çalışmaları halen devam etmektedir.

Aile Danışma ve Rehabilitasyon Merkezleri (Resmi-Gündüzlü Kuruluşlar)

30.07.2006 tarih ve 26244 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve Bakıma Muhtaç Engellilere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. 

Yetersizliği olan bireylerden ailesinin yanında bakım ve rehabilitasyon hizmeti alabilecek olanlar için “evde bakım” hizmeti sunulurken, ailesi olmayan ya da ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan bireyler için “kurumda bakım” hizmeti sağlanmaktadır.

Evde ve kurumda bakım hizmetinin en temelinde bireylerin aile yaşantısından uzaklaşmadan hizmet almaları amaçlanmaktadır. Bu amaçla evde bakım hizmetleri oldukça önemsenmektedir. Ancak evde bakım almaya uygun olmayan yetersizliği olan bireyler için de ülkemizde kurumda bakım hizmetleri verilirken son yıllarda yetersizliği olan bireylerin toplumsal yaşama daha kolay uyum sağlayabilmeleri amacıyla “umut evi ve engelsiz yaşam projesi” gibi hizmetler benimsenmiştir. Bu hizmetlerin benimsenmesiyle bireyler kurum yerine müstakil evlerde, daha az yetersizliği olan bireylerle birlikte ve kendi ev yaşantılarına yakın bir yaşantı yakalayarak topluma daha kolay uyum sağlamaları amaçlanmıştır.

Zihin yetersizliği, 18 yaşından önce ortaya çıkan, zihinsel işlevlerde ve uyumsal davranışlarda önemli derecede sınırlılıklarla kendini gösteren bir yetersizlik türüdür.

Bireylerin akranlarından farklı olarak uygun olmayan sosyal ve kültürel normlardan farklı duygusal tepki ve davranışlar gösterdiği yetersizlik türüdür.

• Neden bakım planı yapıyoruz ?
• Neleri başarmak için yapıyoruz ?
• Nasıl başaracağız ? 
• Nerede yapacağız ?
• Ne zaman yapılacak ? 
• Gerekliliklerle ilgili ihtiyaçlar nelerdir şeklinde sorular içermektedir.