ENGELLİ BAKIMI VE REHABİLİTASYONUNU PLANLAMA - Deneme Sınavı - 8

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı

Biopsikososyal model

Evde bakım hizmeti alan bakıma muhtaç engelli bireylerin ailelerinin çocuklarıyla sürekli birlikte zaman geçirdikleri için kendilerine zaman ayırmaları ve sosyal aktivitelere katılmaları neredeyse imkânsızdır. Aile danışma ve rehabilitasyon merkezleriyle bakıma muhtaç engelli bireylerin ailelerinin sosyalleşmesi, kendilerine zaman ayırması, özellikle annenin rahatlatılması amaçlanırken engelli bireylerinde daha fazla kuruluş hizmetinden yararlanması amaçlanmaktadır.

Evde bakım

Akranları ile aynı ortamda eğitim

Bakım planı, bireyin sadece gereksinim duyduğu alana ilişkin değil;  çok yönlü biçimde bireyin yaşamındaki tüm alanları kapsar nitelikte olmalıdır.

Bakım planında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır: Başlangıçta bir değerlendirme formu kullanarak bireylerin gereksinimleri değerlendirilmelidir.  Bireylerin güçlü yönlerine ve özelliklerine odaklanarak oluşturulmalıdır. Çok disiplinli uygulamaları (eğitim, sağlık, sosyal vb.) kullanarak birey merkezli olmasına özen gösterilmelidir.

Gelişmekte olan beynin farklı sebeplerden dolayı (doğum öncesi-sırası-sonrası) zarar görmesi sonucu ortaya
çıkan yetersizlik türü, serebral palsidir.

Birey merkezli planlama bağımsızlık, seçim ve dâhil etme ilkelerini içermektedir.

Ortopedik yetersizliği olan bireyler için bazı çevresel düzenlemeler yaparak onların yaşam alanlarında daha rahat hareket edebilmesine olanak sağlayabilirsiniz. Örneğin; tekerlekli sandalyesi olan bir bireyin bulunduğu ortamda çok fazla eşya bulundurmamanız onun yaşamını daha da kolaylaştırmanız anlamına gelecektir.

Bireyi bakım planının merkezinde tutarak bakım planını birey için daha etkili hale getirmelidir. Bakım hizmet sunulan birey, planda birincil sırada olmalıdır.

Yetersizliği olan bireylere kurum merkezli değil; birey merkezli günlük bakım hizmetleri sunulmaktadır.

Bakıma muhtaç engelli bireylerden ailesinin yanında bakımı mümkün olmayan ya da ailesi olmayanların yararlanabileceği proje; Umut Evi Projesi'dir.

Yetersizliği olan bireylere evde bakım bireyin gereksinim duyabileceği hem tıbbi hem de sosyal hizmetleri içermektedir. Evde bakım uzun ve kısa süreli evde bakım olarak iki farklı kapsamda yetersizliği olan bireylere hizmet olarak sunulabilir. Kısa süreli evde bakım hizmetinde bireye gereksinim duyduğu tıbbi destekler verilirken uzun süreli evde bakım hizmetinde bakımda hem tıbbi hem de sosyal bakım hizmetleri verilmektedir. Farklı hizmet sağlayıcıların (hemşire, doktor ve fizik tedavi uzmanı vb.) yetersizliği olan bireye verdikleri evde bakım hizmeti ve yetersizliği olan bireyin aile üyelerinin verdikleri evde bakım şeklinde de sunulabilmektedir. Hem tıbbi hem de sosyal hizmet verilmektedir.

Ülkemizde sağlık kurulu raporu ile %20 oranında yetersizliğe sahip olduğu belirlenen ve özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından gerçekleştirilen eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda yetersizliği olan bireyler özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden de faydalanabilmektedirler.

Engelli Bakım Elemanı: Engelli bakım elemanı, gün içerisinde bireylerin yerine getirmeleri gereken kişisel bakım gereksinimlerinin karşılanmasına ve basit zihinsel ve fiziksel aktiviteleri içeren sosyal etkinliklerin yaptırılmasına yardımcı olan, bu süreç içerisinde ihtiyaca göre uygun materyalleri yerinde ve zamanında kullanarak bakıma gereksinimi olan bireylere profesyonel bakım hizmeti veren ara meslek elemanı olarak tanımlanmaktadır.

Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Uzmanı: Çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, bakıma gereksinimi olan 0-18 yaş arasındaki çocukların tüm gelişim alanlarındaki performansının değerlendirilmesinde, takip edilmesinde ve desteklenmesinde yer alan uzmandır.

Dil ve Konuşma Terapisti: Dil ve konuşma terapisti, bakıma gereksinimi olan engelli bireylerin iletişim, dil, konuşma, ses ve yutma bozuklukları gibi dil ve konuşma bozuklarınınım önlenmesi, tanılanması, tedavi ve takip edilmesi üzerinde çalışmaktadır.

Ergoterapist: Ergoterapist bakıma gereksinimi olan engelli bireylerin gün içerisinde yerine getirdikleri bazı etkinlik ve aktivitelerde bireylerin kendilerinden beklenen becerilerin arttırılmasına ve daha iyi düzeye gelmesine yardımcı olan meslek elemanıdır.

Odyolog: Odyolog bakıma gereksinimi olan bireylerin işitme duyarlıklarını test ederek yaptığı ölçümlemelerle işitme yetisinin kaybına ya da denge bozukluklarına yönelik tanı koyan uzmandır.